Ngay sau khi Luật Phòng, chống THCTL có hiệu lực (ngày 1/5/2013), tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo Phòng chống THCTL tỉnh (gọi tắt là BCĐ tỉnh) và các huyện, thành phố; xây dựng kế hoạch hoạt động chi tiết, cụ thể. Theo đó đã tuyên truyền, phổ biến sâu rộng nội dung của luật cũng như THCTL đối với sức khỏe con người. Tại trụ sở các cơ quan làm việc và các điểm công cộng như: bến xe, bệnh viện, trường học đều có biển cấm hút thuốc lá… Hoạt động truyền thông, giáo dục sức khỏe về THCTL được quan tâm. Các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ký cam kết không hút thuốc lá tại các điểm cấm hút thuốc và đưa tiêu chí không hút thuốc lá tại nơi làm việc vào thi đua hàng năm của cơ quan, đơn vị.

Tuy nhiên, xét một cách toàn diện, việc thực hiện Luật Phòng, chống THCTL vẫn chưa đáp ứng được mong muốn của người dân với mục tiêu xây dựng môi trường không khói thuốc. Tại Lễ mít-tinh hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá (31/5) và Tuần lễ không khói thuốc lá (25/5 - 31/5/2017) do Qũy Phòng, chống THCTL (Bộ Y tế) phối hợp với BCĐ tỉnh tổ chức đầu tháng 6 vừa qua đánh giá: Hiện tại, số đông cán bộ, công chức, viên chức, người lao động vẫn còn hút thuốc ngay tại những nơi có biển cấm hút thuốc. Một số địa phương, đơn vị, người đứng đầu còn hút thuốc và chưa thực sự quan tâm, gương mẫu trong việc thực thi xây dựng cơ quan, đơn vị không khói thuốc. Công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Phòng, chống THCTL ở nhiều nơi, nhiều lúc còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao. Số người thường xuyên sử dụng thuốc lá tại gia đình, nơi công cộng, nơi làm việc tuy có chiều hướng giảm nhưng còn khá phổ biến và ở mức cao. Việc giám sát và xử phạt chưa nghiêm đang gây ra những khó khăn cho việc giảm tỷ lệ người hút thuốc lá.

Bác sỹ Nguyễn Văn Đối - Giám đốc Sở Y tế, Phó Ban Thường trực BCĐ tỉnh cho biết: “Hút thuốc lá đã trở thành thói quen của rất nhiều người, từ già đến trẻ và đáng lo ngại là hiện nay hút thuốc lá đang có xu hướng trẻ hóa. Mặc dù các giải pháp đã được triển khai sâu rộng nhưng kết quả vẫn chưa như mong muốn. Nguyên nhân là do công tác triển khai chưa quyết liệt, đôi lúc vẫn còn lơ là. Do vậy, thời gian tới, BCĐ từ tỉnh đến các sở, ban, ngành, địa phương cần phải thực hiện quyết liệt hơn nữa”.

Với quan điểm chỉ đạo đó, thời gian tới, BCĐ tỉnh sẽ tập trung vào các giải pháp cơ bản như: Tăng cường và làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Phòng, chống THCTL đến các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn tỉnh. Trọng tâm là đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, học sinh, sinh viên. Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, địa phương phải đi đầu, làm gương trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ trong phòng chống THCTL. Xây dựng cơ quan, đơn vị, địa phương, môi trường không khói thuốc lá. Chính quyền địa phương, cơ sở chỉ đạo lồng ghép phong trào xây dựng bản văn hóa sức khỏe với xây dựng cộng đồng dân cư không có người hút thuốc lá. Đưa quy định về việc hạn chế hoặc không hút thuốc trong các đám cưới, đám tang, lễ hội trên địa bàn dân cư vào quy ước để triển khai thực hiện.

Thiết thực hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá (31/5), vừa qua, lãnh đạo các sở, ban, ngành tỉnh và UBND các huyện, thành phố đã ký cam kết thi đua xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc gồm 10 nội dung. Trong đó có những giải pháp cơ bản như: đẩy mạnh tuyên truyền về THCTL đến cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và có trách nhiệm tuyên truyền về THCTL tới khách giao dịch, người thân, bạn bè, mọi người trong cộng đồng để bảo vệ sức khỏe cho mình và những người xung quanh. Kiện toàn BCĐ và xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc. Đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ và bình xét thi đua khen thưởng của cơ quan, đơn vị. Có biển báo cấm hút thuốc lá trong phòng họp, phòng làm việc, hành lang, cầu thang và các khu vực khác trong cơ quan, đơn vị; biển báo cấm hút thuốc cần rõ ràng, được treo hoặc đặt ở những vị trí dễ quan sát. Nghiêm cấm quảng cáo, tiếp thị, kinh doanh các sản phẩm thuốc lá trong cơ quan, khuôn viên đơn vị. Không có các vật dụng liên quan đến việc hút thuốc như: gạt tàn, bật lửa trong phòng họp, phòng làm việc. Không quyết toán tiền mua thuốc lá vào bất cứ một khoản kinh phí nào từ ngân sách nhà nước theo quy định tài chính hiện hành…

“Sau khi cam kết mà không thực hiện được thì sẽ có xử phạt, nhưng chế tài, việc thực hiện vẫn còn chồng chéo giữa các ngành. Luật Phòng, chống THCTL quy định cho phép xử phạt nhưng để thực hiện vẫn còn không ít khó khăn” - bác sỹ Nguyễn Văn Đối cho biết thêm.

Với thực trạng trên, thiết nghĩ, để có một không gian “sạch” với bầu không khí trong lành, mấu chốt của vấn đề chính là phải nêu cao hơn nữa tinh thần gương mẫu đi đầu và quyết liệt trong xử lý cá nhân hút thuốc lá trong mỗi cơ quan, đơn vị; mức xử phạt phải đủ sức răn đe.