Vượt hơn 130km từ thành phố Lai Châu vào xã Khoen On, chúng tôi xuống thăm bản Đốc. Từ đầu bản nhìn xa xa những ruộng lúa đã phủ một màu vàng ươm, cứ nghĩ đó sẽ là một vụ mùa bội thu cho người nông dân vùng khó. Thế nhưng, tiến lại gần, chúng tôi mới biết đó chỉ là màu vàng của thân, lá, còn bông lúa thì trơ trọi không hạt hoặc hạt lép.

Những thửa ruộng của bản Đốc, xã Khoen On chỉ còn xơ xác hạt lúa lép.

Dừng tay cắt lúa, anh Tòng Văn Thịnh (bản Đốc) lau vội giọt mồ hôi xen lẫn những giọt nước mắt mặn đắng. Anh ngậm ngùi: Gia đình tôi cấy 3 thửa ruộng có diện tích hơn 1.000m2. Vụ nào gia đình tôi cũng thu được 30 bao thóc, vậy mà bây giờ mất trắng. Vợ chồng tôi buồn lắm mà không biết phải làm thế nào. Thửa to tôi đem máy cày dậm hết xuống để làm màu cho vụ mùa, 2 thửa còn lại, vợ tôi cắt bỏ cho các hộ khác lấy về cho trâu, bò ăn. Gia đình tôi có 6 nhân khẩu, trong nhà bây giờ không còn gạo ăn, cứ ngỡ sắp có gạo mới cho các con có bữa cơm ngon, ai ngờ lại rơi vào cảnh đói này.

Dẫn chúng tôi đi thăm các thửa ruộng, anh Lò Văn Ngoén và Lò Văn Lói đều lắc đầu ngán ngẩm vì toàn bộ diện tích ruộng trong bản đều bị mất trắng. Vạch những thân cây lúa, anh Ngoén chỉ cho chúng tôi xem những hạt lúa tròn mọng rụng đầy dưới gốc lúa. Đưa tay chỉ về mấy thửa ruộng còn xanh màu lá, anh Ngoén bảo: Cả bản chỉ còn 2 - 3 thửa ruộng kia người dân mượn đất cấy sau, may ra còn chút hy vọng. Sau mấy tháng chăm sóc chờ đến ngày thu hoạch... vậy mà sau trận mưa đá, người dân trong bản không còn được thu hoạch lúa nữa.

Tiếp lời anh Ngoén, anh Lò Văn Lói - Phó bản Đốc cho biết: Bản tôi có 75 hộ dân, bà con cấy hơn 6ha lúa, hầu như chưa năm nào người dân bị mất mùa lúa vụ đông xuân cả. Bây giờ hộ nào trong bản cũng rơi vào tình trạng hết gạo ăn; trước đó, người dân chỉ để đủ gạo ăn cho tới lúc gặt vụ sau, còn lại đem bán thóc lấy tiền mua sắm, chi tiêu sinh hoạt trong gia đình. Nghĩ mà buồn lắm cô ạ! Nhiều hộ tiếc của còn cắt lúa cho trâu, bò ăn, còn lại mấy hộ cho máy vùi xuống ruộng.

Vừa dứt lời, giọng anh Lói nghẹn ngào, nhìn về phía những thửa ruộng còn trơ thân cây. Rời bản Đốc, về trụ sở UBND xã, hình ảnh về những thửa ruộng “mất trắng”, khuôn mặt buồn thảm của người dân ám ảnh chúng tôi. Thương cho những người nông dân đã bỏ biết bao nhiêu công cày bừa, gieo cấy, chăm sóc... chờ ngày thu hoạch nay đổ xuống sông hết.

Trao đổi với chúng tôi, anh Lò Văn Tân - quyền Chủ tịch UBND xã Khoen On cho biết: Toàn xã có 65ha lúa đông xuân với các giống lúa chủ yếu là nếp 87, 97, đều bị ảnh hưởng do trận mưa đá vào giữa tháng 3 vừa qua. Riêng 6,3ha lúa của bản Đốc bị mất trắng. Số diện tích còn lại bị thiệt hại từ 30 - 70%. Chúng tôi đã tiến hành kiểm tra, rà soát lại các diện tích, cánh đồng của các bản; thống kê và báo cáo với Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội huyện. Ngoài thiệt hại về lúa, một số diện tích hoa màu cũng bị ảnh hưởng. Trên địa bàn xã Khoen On còn 75 hộ dân ở các bản Hua Đán, Noong Quang, Mở bị thiệt hại về mái nhà. Ngay sau khi nhận được sự hỗ trợ của tỉnh, huyện về tấm lợp prôximăng, xã huy động lực lượng cán bộ, Nhân dân các bản vận chuyển các tấm lợp đến giúp các hộ sửa sang, lợp lại mái nhà.

Được biết, toàn xã có 11 bản, 838 hộ với hơn 4.600 nhân khẩu. Hiện nay, hàng trăm hộ dân trong xã đang rơi vào tình trạng thiếu gạo ăn vì mất mùa, trong khi đó, xã chưa có nguồn nào để hỗ trợ “cứu đói” ban đầu cho người dân. Vì vậy, xã rất mong, các cấp, ngành liên quan sớm xem xét, đưa ra các giải pháp giúp đỡ người dân Khoen On thời điểm này, để họ sớm ổn định cuộc sống và chuẩn bị tốt các điều kiện tiến hành gieo cấy vụ mùa.