Nhằm đưa kiến thức pháp luật đến với người dân nói chung và đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng, ngay từ những tháng đầu năm, Hội Luật gia tỉnh… đã chủ động xây dựng kế hoạch trọng tâm công tác ở tất cả các mặt hoạt động. Trong đó, chú trọng đẩy mạnh công tác TGPL hướng về cơ sở, nhất là các xã vùng sâu, vùng xa, biên giới - nơi người dân ít có điều kiện tiếp xúc với các dịch vụ pháp lý. Mới đây, chúng tôi có dịp cùng đoàn công tác của Hội Luật gia tỉnh phối hợp với Hội Luật gia huyện Phong Thổ, UBND xã Lản Nhì Thàng (huyện Phong Thổ) tổ chức buổi phổ biến, giáo dục, tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý lưu động tại xã. Không chỉ được phổ biến, tuyên truyền những nội dung cơ bản của Bộ luật Hình sự, Bộ luật Dân sự, tư vấn pháp luật và TGPL lưu động, cán bộ Hội còn được giải đáp vướng mắc pháp luật về các vấn đề: tranh chấp đất đai, hôn nhân và gia đình, quốc tịch, kết hôn có yếu tố nước ngoài, chế độ chính sách, khiếu nại, tố cáo, Luật Phòng chống buôn bán phụ nữ và trẻ em… một số văn bản pháp luật khác liên quan đến chính sách của tỉnh.

Một buổi tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, TGPL lưu động ở xã Ma Ly Pho, huyện Phong Thổ.

Ông Tẩn Cao Sơn - Chủ tịch UBND xã cho biết, mặc dù xã Lản Nhì Thàng nằm ngay cạnh quốc lộ 4D song việc đi lại tới các bản trong xã vẫn còn rất nhiều khó khăn, bà con các dân tộc lại sống không tập trung, tập quán canh tác còn lạc hậu, đó cũng là cơ sở để cho các đối tượng xấu lợi dụng lừa chị em phụ nữ bán sang Trung Quốc, hay buôn bán trái phép chất ma túy. Người dân cũng không có điều kiện đến văn phòng luật sư để tư vấn khi có vụ việc liên quan đến pháp luật phát sinh trong cuộc sống. Chính vì vậy, thông qua công tác tuyên truyền, TGPL lưu động đã giảm thiểu đáng kể những tranh chấp, vi phạm pháp luật, góp phần bảo đảm ANTT tại địa phương. Ông cũng bày tỏ mong muốn lãnh đạo Hội Luật gia tỉnh, huyện thường xuyên quan tâm tạo điều kiện tổ chức tuyên truyền, TGPL lưu động nhằm đưa kiến thức pháp luật với bà con”. Nhân dịp này, xã Lản Nhì Thàng cũng ra mắt Câu lạc bộ cộng tác viên luật gia xã. Từ đó, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, nâng cao ý thức pháp luật và tư vấn, trợ giúp pháp lý theo quy định pháp luật; từng bước đưa kiến thức pháp luật đến với bà con, giúp chính quyền địa phương tháo gỡ được những vướng mắc tại cơ sở, hạn chế đến mức thấp nhất đơn thư khiếu kiện vượt cấp, đảm bảo quyền lợi cho những người yếu thế trong xã hội.

Để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác TGPL, UBND tỉnh đã ban hành các quyết định về phê duyệt kế hoạch TGPL cho người khuyết tật và kế hoạch TGPL lưu động trên địa bàn tỉnh. Điển hình như: Kế hoạch số 955/KH-UBND ngày 29/5/2017 về triển khai thực hiện chính sách TGPL cho người khuyết tật năm 2017 trên địa bàn tỉnh Lai Châu; Kế hoạch số 327/KH-UBND ngày 1/3/2017 triển khai Quyết định số 32/2016/QĐ-TTg ngày 8/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ ban hành chính sách TGPL cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn giai đoạn 2016-2020 và hỗ trợ vụ việc tham gia tố tụng có tính chất phức tạp hoặc điển hình trên địa bàn tỉnh Lai Châu. Từ đó, người nghèo, gia đình chính sách, người dân ở vùng sâu được tiếp cận các dịch vụ pháp lý miễn phí. Bên cạnh đó, chỉ đạo ngành chức năng kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo chỉ tiêu được giao; tổ chức tập huấn nghiệp vụ, TGPL lưu động đến các địa phương trên địa bàn tỉnh theo kế hoạch và tập trung vào việc nâng cao chất lượng vụ việc, hiệu quả TGPL thông qua các hình thức tư vấn, hòa giải cơ sở…

Hàng năm, UBND tỉnh cũng ban hành Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, trong đó có nội dung đào tạo công chức tư pháp ở địa phương. Trong năm 2017, ngành Tư pháp đã cử 3 công chức học lớp thạc sỹ luật tại tỉnh, 2 công chức học lớp chuyên viên chính, 1 công chức học lớp thanh tra viên chính, 2 viên chức học lớp trung cấp lý luận chính trị và hàng trăm lượt công chức, viên chức tham gia các lớp tập huấn do Bộ Tư pháp và tỉnh tổ chức. Sở Tư pháp phối hợp với Trường trung cấp Luật Tây Bắc (tỉnh Sơn La) tổ chức mở lớp bồi dưỡng nghiệp vụ hộ tịch và cấp chứng chỉ cho 115 người là công chức làm công tác Hộ tịch thuộc phòng Tư pháp, công chức Tư pháp - Hộ tịch các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Lai Châu.

Cùng với việc kiện toàn nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ thực hiện công tác TGPL thì các cơ quan chức năng cũng quan tâm phối hợp với các huyện, thành phố tập trung nâng cao chất lượng hoạt động TGPL. Trong năm 2017 đã thực hiện TGPL 369 vụ việc cho 369 người có yêu cầu được TGPL. Trong đó, lĩnh vực hình sự 179 vụ, dân sự, hôn nhân gia đình 61 vụ; hành chính 1 vụ còn lại lĩnh vực khác 128 vụ. Đối tượng được TGPL là người dân tộc thiểu số, hộ nghèo sinh sống ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn; hoạt động TGPL lưu động hướng về cơ sở luôn được Sở Tư pháp chú trọng và đẩy mạnh. Trong năm 2017 đã thực hiện 55 đợt tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về hoạt động TGPL và TGPL lưu động tại 67 xã trong tỉnh thu hút trên 6.000 lượt người tham dự. Những vướng mắc về pháp luật trong Nhân dân đã được TGPL giải đáp trên cơ sở những quy định của pháp luật và chính sách của địa phương, nên đã nhận được sự tin tưởng và ủng hộ nhiệt tình từ phía Nhân dân. Qua đó đã khẳng định được vai trò là cầu nối quan trọng đưa pháp luật đến với người dân.

Được biết, thời gian tới, UBND tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về bổ trợ tư pháp. Đẩy mạnh triển khai thực hiện các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Luật sư, Luật Công chứng, Luật Đấu giá tài sản... trên địa bàn tỉnh. Thực hiện tốt Luật TGPL và các văn bản hướng dẫn thi hành về công tác TGPL. Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án đổi mới công tác TGPL giai đoạn 2015-2025. Đẩy mạnh phối hợp liên ngành trong hoạt động TGPL (cụ thể là phối hợp với các ngành thành viên Hội đồng Phối hợp TGPL thực hiện tốt các nhiệm vụ theo Thông tư Liên tịch số ll/2013/TTLT/BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC) về hướng dẫn thực hiện một số quy định của pháp luật về TGPL trong hoạt động tố tụng. Tăng cường công tác truyền thông về Luật TGPL và các văn bản hướng dẫn thi hành đến tận cơ sở, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa. Quan tâm hơn nữa công tác bồi dưỡng, đào tạo phát triển nguồn nhân lực trợ giúp viên pháp lý và đội ngũ luật sư cộng tác viên đáp ứng tốt công tác tham gia tố tụng.  

Hoạt động TGPL trên địa bàn tỉnh thời gian qua đã kịp thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho nhiều đối tượng được TGPL là người nghèo, người có công với cách mạng, đồng bào dân tộc thiểu số… nhằm bảo đảm công bằng cho mọi người tiếp cận với pháp luật. Giúp người dân tự bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Từ đó, tạo ra cơ chế công bằng cho mỗi công dân thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy định pháp luật.