Xã Vàng San là nơi sinh sống của đồng bào: Thái, Mảng, Mông, Hà Nhì định cư ở 6 bản với 620 hộ. Nâng cao tinh thần, trách nhiệm của Nhân dân trong xây dựng đời sống văn hóa, UBND xã cử cán bộ tăng cường cơ sở tuyên truyền đồng bào xóa bỏ hủ tục, không tin, không nghe theo lời xúi giục của kẻ xấu rồi vi phạm pháp luật, từ bỏ tư tưởng ỷ lại vào các nguồn hỗ trợ của nhà nước, tích cực vươn lên, xây dựng cuộc sống mới. Khuyến khích, động viên già làng, trưởng bản, người có uy tín phát huy vai trò, trách nhiệm nêu gương để dân bản học tập, làm theo. Đặc biệt chú trọng giữ vững an ninh trật tự, quan tâm chất lượng giáo dục, chăm sóc sức khỏe ban đầu, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp, giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo bền vững.

Quyết tâm đổi thay, Nhân dân chủ động khai hoang đất sản xuất, cải tạo ruộng, nương, đưa các giống ngô, lúa có chất lượng vào trồng. Trên diện tích gần 300ha, mỗi năm gieo trồng 2 vụ ngô, lúa đạt năng suất từ 30-53 tạ/ha. Thay vì chăn nuôi thả rông, bà con quy hoạch các bãi chăn thả, chú trọng phòng chống dịch bệnh. Tích cực tham gia mô hình, dự án khuyến nông về trồng cây ăn quả, cây công nghiệp, bảo vệ và phát triển rừng. Vì vậy, thu nhập cũng như chất lượng cuộc sống từng bước nâng lên; hộ khá sẵn lòng giúp đỡ hộ khó khăn về vốn, chia sẻ kinh nghiệm làm kinh tế. Các chi hội bản còn thành lập quỹ thăm hỏi, sẻ chia khó khăn đối với hội viên nghèo khó; biểu dương, nhân rộng gương người tốt, việc tốt nhằm lan tỏa trong cộng đồng. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm còn 34,4%, thu nhập bình quân đạt 20 triệu đồng/người/năm.

            Bà con bản Vàng San (xã Vàng San) tích cực vệ sinh môi trường.

Giờ đây, các ngày lễ, tết, hội hè, Nhân dân trong xã không còn cúng bái với nghi lễ rườm rà mà tổ chức ngắn gọn nhưng trang trọng, ý nghĩa. Không còn việc mời thầy cúng, thầy mo đến trừ tà, đuổi bắt con ma cho người ốm mà đến cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị. Đám hiếu hay hỉ không tổ chức dài ngày, không còn tình trạng rượu chè ...

Anh Vàng Văn Thuận (bản Pắc Pạ) chia sẻ: Được cán bộ xã tuyên truyền, dân bản tích cực tham gia phong trào, quyết tâm phát triển kinh tế, giúp nhau thoát nghèo, con em trong bản chăm chỉ học hành, biết tránh xa tệ nạn xã hội. Ngày lễ, tết, bản tổ chức giao lưu văn nghệ, thể thao sôi nổi, thu hút bà con tham gia. Là Phó bí thư chi bộ bản, tôi không chỉ vận động bà con xây dựng đời sống văn hóa còn tiên phong trong mọi việc để xứng đáng với trọng trách được giao.

Chính quyền xã chủ động phối hợp với các nhà trường huy động học sinh ra lớp, duy trì tỷ lệ chuyên cần; huy động nguồn lực xã hội hóa đầu tư nâng cấp, tu sửa, xây dựng mới cơ sở vật chất trường, lớp học. Bên cạnh đó, tăng cường thực hiện công tác khuyến học, khuyến tài; khuyến khích cán bộ, công chức, Nhân dân luyện tập thể thao giúp tăng cường sức khỏe, giảm tai tệ nạn xã hội. Thành lập 6 đội văn nghệ bản thường xuyên tập luyện các bài dân ca, dân vũ, điệu múa truyền thống...

Văn hóa công sở được xã đặc biệt quan tâm. Mỗi tuần 2 lần, xã tổ chức tiếp công dân lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, ý kiến đóng góp trong xây dựng chính quyền ở cơ sở. Tại Bộ phận "một cửa", thủ tục hành chính giải quyết nhanh, chính xác, không xảy ra sai sót, tạo điều kiện tốt nhất cho cá nhân, tổ chức đến giao dịch. Mỗi cán bộ đều làm việc với phương châm "Vì Nhân dân phục vụ".

Các bản chung tay bảo vệ môi trường thông qua thường xuyên vệ sinh đường nội bản, tạo cảnh quan sạch đẹp. Thành lập tổ an ninh, tổ hòa giải, kịp thời giải quyết những vụ việc phát sinh ngay từ cơ sở. Hiện nay, toàn xã có 5/6 bản văn hóa, 66,13% số hộ văn hóa, 100% cơ quan, đơn vị văn hóa. Anh Lò A Chu – Chủ tịch UBND xã khẳng định: Để phong trào ngày càng lan tỏa, thời gian tới, cấp ủy, chính quyền từ xã đến bản tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân chủ động phát huy vai trò chủ thể trong xây dựng đời sống văn hóa mới. Trong đó, đẩy mạnh phong trào luyện tập văn nghệ, thể thao; thành lập mô hình gia đình, dòng họ khuyến học, khuyến tài...