Nhiều khó khăn

Tính đến 31/5, toàn tỉnh có 294 HTX, trong đó 206 HTX đang hoạt động, 88 HTX tạm ngừng hoạt động và mới có 80 HTX chuyển đổi, tổ chức lại hoạt động theo Luật HTX năm 2012. Hầu hết các HTX sau khi chuyển đổi theo mô hình kiểu mới đã cho thấy hiệu quả trong sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, phần lớn các HTX gặp vướng mắc bởi hoạt động mang tính thời vụ, nguồn vốn hạn chế, phạm vi hoạt động hẹp, đầu ra sản phẩm không ổn định... dẫn đến hiệu quả hoạt động kinh doanh chưa cao.

Ông Trần Văn Tuấn - Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: Các HTX trên địa bàn tỉnh gặp rất nhiều khó khăn khi đa số hoạt động quy mô nhỏ; năng lực và kinh nghiệm quản lý, điều hành sản xuất của một số chủ nhiệm HTX hạn chế. Các HTX vẫn thiếu vốn sản xuất, công nghệ, thiết bị lạc hậu. Đáng bàn nhất là do chưa xây dựng được kế hoạch hoạt động, chiến lược sản xuất kinh doanh phù hợp dẫn đến 88 HTX phá sản, ngừng hoạt động.

Thực tế cho thấy, từ khi chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012, các HTX phải làm rõ tư cách thành viên, mức vốn điều lệ, tài sản; kiện toàn, củng cố tổ chức, bộ máy; xây dựng điều lệ, phương án sản xuất, kinh doanh và quy chế hoạt động; tổ chức đăng ký lại HTX. Tiến hành sáp nhập, hợp nhất các HTX nông nghiệp quy mô thôn, xóm, hoạt động kém hiệu quả và giải thể HTX ngừng hoạt động theo quy định. Bên cạnh những quy định bắt buộc, các HTX còn phải giải quyết vấn đề về nhân lực, trình độ tay nghề và nhất là đảm bảo việc chi trả lương cho công nhân.

Công nhân HTX Gia Minh sản xuất tôn.

Anh Nguyễn Văn Chính - Giám đốc HTX Gia Minh (khu 3, thị trấn Sìn Hồ, huyện Sìn Hồ) chia sẻ: “Thành lập từ năm 2014, HTX Gia Minh chủ yếu sản xuất nhôm kính và cơ khí. Khó khăn lớn nhất của HTX là vốn, mặc dù đã được Liên minh HTX tỉnh, các ngân hàng trên địa bàn tạo điều kiện cho vay, tuy nhiên vẫn chưa có chính sách ưu đãi nào. Bên cạnh đó, 6 công nhân của HTX chủ yếu là người địa phương, vừa học vừa làm chứ chưa qua trường lớp đào tạo nên chuyên môn, tay nghề còn hạn chế. Nếu có thuê công nhân ở nơi khác với tay nghề cao thì HTX không đủ khả năng chi trả lương. Mong muốn lớn nhất của HTX là thời gian tới, Liên minh HTX, UBND tỉnh và huyện kiến nghị với Trung ương có giải pháp, chính sách hỗ trợ vay vốn để HTX Gia Minh nói riêng và các HTX khác nói chung trên địa bàn thêm điều kiện phát triển bền vững”.

Thước đo hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh là thu nhập của các thành viên HTX và người lao động. Hiện nay, thu nhập bình quân thành viên HTX đạt trên 3,3 triệu đồng/người/tháng, lao động đạt 3,2 triệu đồng/người/tháng đã cho thấy hoạt động của các HTX tuy có thay đổi nhưng hiệu quả vẫn thấp và chưa ổn định.

Giải pháp đồng bộ

Trước những khó khăn các HTX đang gặp phải, Liên minh HTX tỉnh đang tiếp tục tham mưu nhằm tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ của các đoàn thể chính trị xã hội trong công tác chỉ đạo triển khai thực hiện Luật HTX năm 2012. Tiến hành rà soát, đề xuất với cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung những nội dung chưa phù hợp gây khó khăn trong việc áp dụng các văn bản thi hành Luật HTX năm 2012 để đề xuất chỉnh sửa, bổ sung phù hợp. Chủ động đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên tuyên truyền pháp luật về HTX; các chủ trương, chính sách phát triển HTX, mô hình HTX kiểu mới đến các tầng lớp Nhân dân bằng nhiều hình thức, phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương.

Tỉnh ta có nhiều thế mạnh nhưng đang ở dạng tiềm năng, các mối liên kết thị trường mới bắt đầu hình thành, số lượng HTX, tổ hợp tác trên địa bàn chưa nhiều, hoạt động chưa thực sự hiệu quả; nguồn kinh phí của địa phương dành cho khu vực kinh tế tập thể còn hạn hẹp. Thiết nghĩ, Liên minh HTX tỉnh cần chủ động tham mưu cho tỉnh thực hiện chính sách hỗ trợ nâng cao hiệu quả hoạt động của kinh tế tập thể. Hỗ trợ các HTX về khoa học - công nghệ, vốn, nguồn nhân lực, thị trường, nhất là tháo gỡ khó khăn đối với hệ thống chính sách về đất đai, xây dựng cơ sở hạ tầng sản xuất kinh doanh, chính sách tín dụng cho các mô hình kinh tế, tập trung nâng định mức vay, đơn giản hóa các thủ tục vay vốn. Quản lý, triển khai có hiệu quả nguồn vốn của Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, chương trình vay vốn Quỹ quốc gia giải quyết việc làm (nguồn vốn 120) do Trung ương Đoàn ủy quyền để triển khai 26 dự án tạo việc làm cho thanh niên giúp HTX có điều kiện tiếp cận nguồn vốn đầu tư với chính sách ưu đãi phát triển đa dạng các loại hình HTX.

Đồng thời, tiếp tục tổ chức lớp hướng dẫn chuyển đổi, tổ chức lại hoạt động của HTX theo quy định; bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ quản lý HTX; xây dựng và củng cố làng nghề truyền thống, quảng bá giới thiệu sản phẩm ra thị trường... Giới thiệu một số HTX điển hình tiên tiến nhằm phổ biến kinh nghiệm về sản xuất, kinh doanh cho các HTX mới thành lập và HTX trên địa bàn tỉnh…

Phối hợp với ban, ngành của các huyện, thành phố củng cố, hỗ trợ các HTX yếu kém; đẩy mạnh công tác tư vấn, hướng dẫn HTX chuyển đổi, tổ chức, củng cố lại hoạt động theo đúng bản chất HTX, Luật HTX năm 2012 và các văn bản hướng dẫn. Từ đó phát huy vai trò làm chủ của thành viên; vận động các thành viên cùng góp vốn. Thực hiện hợp nhất các HTX cùng ngành, nghề và địa bàn hoạt động vừa phát triển quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh, tăng cường tiềm lực tài chính vừa có thêm điều kiện cần thiết phát huy thế mạnh, tiềm năng địa phương.

Hy vọng, với những giải pháp cụ thể, hoạt động các HTX trên địa bàn tỉnh sẽ từng bước khởi sắc, góp phần nâng cao đời sống của hội viên cũng như đẩy mạnh kinh tế - xã hội địa phương phát triển.