6 tháng đầu năm nay, xã Dào San ghi nhận 123 trường hợp xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê. Trong đó, đi trồng chuối quanh năm là 22 trường hợp, lao động ngắn ngày 101 trường hợp. Nguyên nhân chủ yếu là mong muốn có thu nhập cao.

Để có thể sang Trung Quốc làm thuê, người dân xã Dào San vượt biên trái phép qua đường tiểu ngạch, đường rừng mà không làm các thủ tục cấp giấy thông hành xuất, nhập cảnh vùng biên giới. Các công việc làm thuê chủ yếu là: cuốc ruộng nương, bốc vác chuối hoặc trực tiếp nhận thầu chăm sóc nương chuối có diện tích lớn. Đối với công việc chăm sóc nương chuối có khoảng từ 5 - 6 nghìn cây thì trong 1 năm chủ thuê trả khoảng hơn 100 triệu đồng. Thấy công việc đó phù hợp với sức khỏe và khả năng, đặc biệt thu nhập cao gấp nhiều lần làm ruộng ở nhà, dù ở trong nước có các công ty điện tử, may mặc thường xuyên đến địa phương tuyển lao động nhưng bà con không đi vì cho rằng phần nhiều không biết chữ, công việc lại gò bó, lương thấp.

Công an xã Dào San tuyên truyền Luật Biên giới quốc gia cho người dân trong xã.

Tuy làm thuê bên Trung Quốc được trả một khoản tiền lớn giúp bà con cải thiện cuộc sống gia đình, song do đi “chui” nên đã gây mất an ninh trật tự, khó khăn cho lực lượng chức năng quản lý địa bàn, rắc rối cho chính bản thân người lao động ở nơi đất khách quê người. Bởi, đã có nhiều trường hợp đến ngày lĩnh lương bị chủ lật lọng, báo cho Công an Trung Quốc kiểm tra giấy thông hành xuất, nhập cảnh vùng biên giới. Do không có giấy tờ, một số lao động bị giữ lại, đến khi được trả tự do thì không được chủ thuê lao động trả tiền công vì không thực hiện đúng như hợp đồng đã ký kết.

Hay như vụ việc xảy ra vào tháng 4/2018, có trường hợp người dân xã Dào San đi làm thuê bên Trung Quốc bị tai nạn tử vong. Gia đình muốn sang nhận thi thể người thân cũng không được, bởi không có giấy thông hành xuất, nhập cảnh vùng biên giới nên không xác định được danh tính. Vì vậy, gia đình nạn nhân phải đi lại 2 bên nhiều lần khiến cho quá trình nhận thi thể, an táng gặp khó khăn. Đến khi Công an xã Dào San cấp giấy giới thiệu cho gia đình đến Công an huyện làm giấy thông hành xuất, nhập cảnh vùng biên giới thì mới đưa được nạn nhân về. Cũng do thiếu giấy thông hành xuất, nhập cảnh vùng biên giới mà 3 người dân ở bản Hợp 2 bị bắt giam 1 tháng tại Trung Quốc. Sau khi Công an Trung Quốc gửi văn bản, ảnh nạn nhân về xã Dào San, lực lượng Công an mới xác minh được họ tên, người của bản nào trong xã.

Mấy năm nay, sau khi ăn Tết Nguyên đán xong, 2 bản biên giới Ma Can và San Cha thường vắng bóng người, bởi bà con lần lượt kéo nhau sang Trung Quốc làm thuê ngắn hạn. Khi thì bà con đi 2 tuần, khi thì 1 tháng. Điều đáng lo ngại nhất là nhiều trường hợp bố mẹ sang Trung Quốc làm thuê để con ở nhà cho ông, bà trông, một số đưa con đi theo. Các cháu học THCS thì phải ở nhà trông nhau, tự chăn nuôi, trồng trọt lo cho bữa ăn hàng ngày. Mải làm thuê kiếm tiền nên các gia đình không quan tâm đến việc học tập của con em. Khi thầy, cô giáo cùng các ban, ngành, đoàn thể xã đến vận động, nhiều cháu bật khóc vì không được đi học, làm việc nhà quá nhiều.

 Đồng chí Thào A Páo - Phó trưởng Công an xã Dào San cho biết: “Trước tình hình trên, Công an xã đã phối hợp cùng ban, ngành, đoàn thể tuyên truyền, vận động bà con nâng cao nhận thức trong việc xuất, nhập cảnh nhưng rồi đâu lại vào đấy. Chỉ đạo công an viên các bản làm tốt công tác nắm tình hình địa bàn, kịp thời báo cáo để tổng hợp, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền xã, xây dựng kế hoạch lồng ghép vào cuộc họp bản để tuyên truyền sâu, rộng tới Nhân dân nhằm hạn chế tối đa số người dân vượt biên trái phép sang Trung Quốc làm thuê. Do đó, trường hợp nào vượt biên trái phép sang Trung Quốc làm thuê chúng tôi đều nắm được. Đến nay đã có một số trường hợp sang Trung Quốc làm thuê báo cáo với xã. Nếu người dân muốn đi làm kinh tế, chúng tôi sẽ tạo điều kiện, tuy nhiên bà con phải tuân thủ quy định của pháp luật, hoàn thiện các thủ tục về xuất, nhập cảnh vùng  biên giới. Như thế việc đi, về qua cửa khẩu sẽ đảm bảo an toàn hơn”.

Thiết nghĩ, nhằm ngăn chặn tình trạng người dân vượt biên trái phép sang Trung Quốc làm thuê cần có sự chung tay phối hợp của các lực lượng chức năng trên địa bàn xã Dào San, huyện Phong Thổ. Từ đó, giúp Nhân dân thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, yên tâm sản xuất, xây dựng cuộc sống nơi vùng biên giới vững mạnh.