5,5 tỷ đồng là tổng thiệt hại do mưa lũ gây ra trong đợt mưa lớn thời điểm cuối tháng 6 vừa qua tại thành phố Lai Châu. Tuy nhiên, đó chỉ là con số thống kê trước mắt với những hậu quả đã xảy ra. Về sự cố cáttơ, không phải xuất hiện ngay sau khi mưa lớn mà có thể khi thời tiết ổn định trở lại vẫn có thể xảy ra. Nhìn vào thực tế vài năm trở lại đây, tại địa bàn xã Nậm Loỏng, đặc biệt là khu vực quốc lộ 4D xung quanh trụ sở UBND xã (cũ) và trường mầm non xã liên tục xảy ra sụt lún dẫn đến những hố cáttơ lớn, chiếm trọn quốc lộ 4D với chiều dài lên tới vài chục mét. Theo thống kê, mùa mưa năm 2017, địa bàn xã Nậm Loỏng xuất hiện 5 hố cáttơ tại các bản: Lùng Thàng, Hồi Lùng và Sùng Chô. Năm nay, cũng tại một số địa điểm trên tiếp tục xuất hiện hố cáttơ với chiều dài 30m, độ sâu 3m phá nửa mặt đường, vỉa hè, ảnh hưởng rất lớn đến việc đi lại của người dân.

Hố cáttơ tại bản Sùng Chô (xã Nậm Loỏng, thành phố Lai Châu).

Không chỉ phá kết cấu hạ tầng giao thông, nghiêm trọng hơn, tình trạng cáttơ còn ảnh hưởng đến chỗ ở của hàng chục hộ dân sống xung quanh, trong đó có gia đình bà Phê Thị Nhừ (xuất hiện hố cát tơ khoảng 5m2) và gia đình anh Giàng A Nhà (xuất hiện hố cáttơ với chiều sâu hơn 3m và chiều rộng khoảng 2m). Chẳng phải gia đình bà Phê hay anh Nhà, gia đình nào ở vào vị trí trên chắc hẳn cũng không còn an tâm để ở. 2 gia đình có nguyện vọng được các cấp chính quyền quan tâm bố trí đất để di dời nhà đi nơi khác bởi “có an cư mới lạc nghiệp”.

Không chỉ có địa điểm trên, tại tổ 10, phường Đoàn Kết (đường đi vào Nhà máy gạch Tuynel cũ) cũng xảy ra tình trạng cáttơ tương tự. Xảy ra hố cáttơ có độ sâu lớn cách đây nhiều năm nhưng để tìm được một vị trí đất ở nơi khác không phải dễ dàng nên gia đình ông Nghị phải thuê xe chở đất, đá về vá “lỗ thủng” để ở tạm. Nghĩ thiên tai gây ra chỉ dừng lại ở đó, nào ngờ mùa mưa năm nay, cạnh vị trí trên tiếp tục xuất hiện các vết nứt. Theo thông tin từ lãnh đạo UBND phường Đoàn Kết, khi có thông tin của gia đình ông Nghị báo lên, phường cũng chỉ nắm bắt và báo cáo tình hình lên cấp trên, còn phương án di dời hộ bị ảnh hưởng bởi cáttơ thì phường chưa tính đến và cũng chưa có giải pháp nào để khắc phục sự cố trên. 

Để chỉ đạo kịp thời, đầu tháng 7 vừa qua, đồng chí Đỗ Ngọc An - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh tiến hành kiểm tra, nắm tình hình hậu quả thiên tai nói chung, sự cố cáttơ nói riêng và giao nhiệm vụ cho UBND thành phố chủ động sử dụng ngân sách của địa phương khắc phục ngay các điểm có khả năng gây nguy hiểm đến đời sống người dân. Riêng hố cáttơ trong khuôn viên Trường Mầm non xã Nậm Loỏng, giao UBND thành phố phối hợp với các sở, ngành có phương án xử lý. 

Căn cứ vào chức năng nhiệm vụ, phân cấp quản lý của tỉnh, theo đó đối với các công trình bị ảnh hưởng liên quan đến hạ tầng đô thị, thành phố giao cho Phòng Quản lý đô thị chịu trách nhiệm xử lý. Theo anh Khúc Văn Phong - Phó Phòng Quản lý đô thị, công tác khắc phục chỉ có thể sử dụng biện pháp cho đá vào rọ thép rồi đưa xuống đáy hố cát tơ và kết nối lại với nhau thành nhiều lớp, tạo thành khối thống nhất. Đơn vị đã và đang chỉ đạo nhà thầu giao đơn vị thi công tiến hành đào đất và xử lý rọ đá với chiều rộng 15m, chiều sâu 50m, hiện cơ bản hoàn thành bước 1 với 3, 4 tầng rọ đá. Để đảm bảo chất lượng, Phòng Quản lý đô thị cử cán bộ chuyên môn giám sát, khắc phục đến đâu mời cơ quan chức năng xuống thẩm định chất lượng đến đó. Nhằm đảm bảo an toàn cho người đi lại, Phòng Quản lý đô thị cũng đã cắm biển cảnh báo, hướng dẫn người dân và phương tiện giao thông đi đường khác. 

Việc khắc phục hố cáttơ cần nhiều thời gian, đặc biệt, thi công trong mùa mưa lại càng khó khăn. Với mức độ ảnh hưởng lớn như vậy, dự kiến thời gian thi công phải mất vài ba tháng, thậm chí đến hết năm nay. Tuy nhiên, điều quan tâm lớn nhất hiện nay là tìm quỹ đất hợp lý để tái định cư cho các hộ bị ảnh hưởng, bởi tính mạng người dân luôn bị đe dọa bất cứ lúc nào.