Trước đây từ trung tâm huyện mà muốn lên các bản của xã Vàng San phải đi bộ cả ngày đường, ngược dòng suối Nậm Nhọ mới tới, nay chỉ mất gần 20 đến 30 phút, chúng tôi đã đặt chân đến trung tâm xã và các bản. Vàng San hiện lên trước mắt chúng tôi khác xưa rất nhiều, các bản người Thái, Mông, Mảng không còn ở lưng chừng núi mà đã di chuyển đến nơi thuận tiện hơn, những ngôi nhà truyền thống được xây dựng khang trang. Các em học sinh được tung tăng, vui đùa trên con đường bê tông mỗi khi cắp sách tới trường. Xây dựng NTM thực sự đã đổi thay cuộc sống ở nơi đây.

Có được thành quả như ngày hôm nay, các cán bộ của xã đến các bản vùng sâu, vùng xa tuyên truyền người dân nắm rõ về chủ trương của Đảng, hiểu đúng mục đích, ý nghĩa của việc xây dựng NTM. Trong các buổi tuyên truyền, cán bộ luôn lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, giải thích những nội dung người dân chưa nắm rõ, vận động bà con chung tay đồng lòng cùng chính quyền địa phương đẩy nhanh hoàn thiện xây dựng NTM. 

  Xây dựng NTM, người dân bản Nà Phầy tập trung phát triển kinh tế.

Nhận thức chuyển biến, không chỉ góp công, góp sức trong việc xây dựng kết cấu hạ tầng mà người dân các bản còn hăng hái tham gia phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Được cán bộ xã tuyên truyền, hướng dẫn, bà con dân bản không còn sản xuất lúa, ngô 1 vụ mà chuyển sang làm 2 vụ/năm. Các giống cây chất lượng cao được thay thế các giống cũ năng suất thấp. Không phụ công người chăm sóc, trên diện tích 177,8ha lúa, đạt năng suất 50,5 tạ/ha, 117ha nương ngô đạt năng suất 29 tạ/ha, bà con còn trồng thêm lạc, đậu tương, rau màu các loại cho năng suất cao. Riêng năm 2019, tổng sản lượng lương thực đạt 1.727,21 tấn, bình quân lương thực đầu người đạt 592,9kg/năm. Ngoài ra, người dân các bản còn khoanh vùng làm bãi chăn thả gia súc, tích cực trồng cỏ voi, dự trữ rơm rạ, làm chuồng trại nuôi nhốt, chuyển từ thả rông sang chăn nuôi theo hướng hàng hóa. Hiện nay, toàn xã có 2.014 con gia súc và gần 9.000 con gia cầm. Mở rộng diện tích nuôi thủy sản với 8,5ha nuôi nhiều loại cá, tôm, không chỉ phục vụ nhu cầu gia đình mà còn mang lại thu nhập cho nhiều hộ dân trong xã. 

Cùng với đó, bà con tích cực tham gia trồng cây ăn quả với giống xoài Đài Loan trên diện tích 35ha, trồng và chăm sóc 95,07ha sa nhân, 137,68ha quế và tích cực trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng. Tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng năm 2019, người dân được hưởng lợi hơn 6 tỷ đồng. Hiện nay, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 41,9%, thu nhập đạt 18,2 triệu đồng/người/năm. Chị Chim Thị Tiên (bản Nà Phầy) vui mừng cho biết: Từ khi NTM được xây dựng, dân bản không chỉ có đường bê tông để đi, điện thắp sáng, hệ thống thủy lợi tưới tiêu ruộng đồng mà còn được hưởng thụ nhiều dự án phát triển kinh tế, thay đổi cuộc sống. Để góp phần cùng chính quyền đẩy nhanh chương trình xây dựng NTM, người dân trong bản tích cực góp công sức, hiến đất, chủ động xây dựng gia đình văn hóa, giữ vững an ninh trật tự.

Ngoài thúc đẩy phát triển kinh tế, xã còn quan tâm đến phát triển giáo dục, văn hóa. Trường, lớp được xây dựng, nâng cấp, tỷ lệ chuyên cần và tốt nghiệp các cấp học luôn đạt 100%. Cơ sở vật chất văn hóa được xây dựng, 6/6 bản của xã có nhà văn hóa và tạo điều kiện sinh hoạt cộng đồng được thuận tiện. Xã còn quy hoạch sân thi đấu thể thao tại trung tâm xã, vận động các đơn vị, cơ quan xây dựng sân tập luyện thể dục thể thao. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” diễn ra sôi nổi ở các bản với kết quả 5/6 bản đạt bản văn hóa, 381/597 hộ đạt gia đình văn hóa. Tình hình an ninh trên địa bàn được đảm bảo, mỗi người dân tự nâng cao trách nhiệm, chủ động tham gia tổ an ninh, tổ hòa giải của bản, xây dựng mô hình “Dòng họ tự quản về an ninh trật tự”.

Anh Lò A Chu – Chủ tịch UBND xã Vàng San cho biết: Hiện nay, xã đạt được 15/19 tiêu chí và còn 4 tiêu chí chưa đạt, đó là: nhà ở dân cư, thu nhập, hộ nghèo, môi trường. Để hoàn thành xây dựng NTM, thời gian tới xã sẽ tập trung nguồn lực vào các tiêu chí chưa đạt; tăng cường sự ủng hộ của Nhân dân; khuyến khích bà con đầu tư phát triển kinh tế tăng thu nhập, giảm tỷ lệ hộ nghèo; tập trung tuyên truyền cho người dân tạo sự chuyển biến nhận thức về vấn đề môi trường.

Sau 8 năm chung tay đồng lòng giữa chính quyền và Nhân dân trong xã, xây dựng NTM đã có nhiều khởi sắc, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân, cải thiện bộ mặt nông thôn. Hy vọng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, xã Vàng San sẽ đạt chuẩn NTM vào cuối năm 2020.