Đến với các trường học của xã Nậm Pì những ngày này, chúng tôi thấy học sinh ở các trường vắng nhiều so với thời điểm đầu năm học. Có lớp chỉ có 5 - 6 em đi học, dù đang thời điểm giữa kỳ học, lượng kiến thức nhiều. Đầu năm học, tỷ lệ chuyên cần của các trường luôn đạt trên 98% mà giờ đây tỷ lệ này đang giảm đột ngột. 

Lớp 4A3, Trường PTDTBT tiểu học Nậm Pì chỉ còn vài học sinh.

Anh Nguyễn Xuân Thành - Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học (PTDTBTTH) Nậm Pì cho biết: Đa số học sinh nghỉ học đều tập trung ở 3 bản có đơn kiến nghị tỉnh di dời trung tâm xã Nậm Pì ra bản Pá Bon, thời điểm nghỉ nhiều nhất lên tới 90 em. Ngoài ra, có em nghỉ do ốm đau và về thu hoạch lúa cùng gia đình. Trường chúng tôi thường xuyên phối hợp với 2 đơn vị trường PTDTBT THCS và mầm non, UBND xã, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện tăng cường tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức cho người dân để các em sớm quay lại trường.

3 đơn vị trường xã Nậm Pì có 821 học sinh (trong đó 348 em bán trú), 83 giáo viên, cán bộ quản lý với 33 lớp, trong đó Trường PTDTBT THCS được đầu tư xây dựng, còn lại các lớp vẫn còn tạm, không gian chật chội. Vào thời điểm đầu năm học, việc vận động học sinh ra lớp không còn khó khăn như trước, tỷ lệ chuyên cần tăng thêm từng năm. 

Em Giàng A Nhanh (lớp 4A2, Trường PTDTBTTH Nậm Pì) tâm sự: Nhà em ở bản Ma Sang. Em đã nghỉ học 3 tuần nay vì bố mẹ bảo về nhà chăn trâu giúp gia đình không đi học nữa. Ở bản em nhiều bạn cũng bỏ học về nhà. Nhờ các thầy cô kiên trì đến nhà vận động, bố mẹ đã đồng ý cho em xuống trường để học.

Việc tuyên truyền, vận động luôn được giáo viên các nhà trường đẩy đã đồng ý, dù khó khăn về giao thông đi lại nhưng mỗi tuần 3 - 4 lần, các giáo viên lại lên các bản vận động hoặc ở tại các bản để vừa giúp đỡ gia đình các em, vừa vận động, vừa dạy những kiến thức trong thời gian các em bỏ học, chủ động gặp gỡ trưởng bản, già làng để tuyên truyền người dân không vì việc chưa giải quyết việc di dời trụ sở xã mà làm ảnh hưởng đến tương lai của con em. Anh Thành cho chúng tôi biết thêm: “Vận động học sinh ra lớp khó lắm, có khi vận động được 1 - 2 em đến trường thì lại có thêm vài em từ trường về nhà. Có trường hợp 1 hộ cho con mình đến trường, người trong bản đến chỉ trích vì không theo quy định của bản đề ra. Nhận thức của người dân hạn chế nên càng gặp khó khăn trong vận động học sinh ra lớp”. Em Thào Thị Váng, lớp 7B, Trường PTDTBTTHCS Nậm Pì cho biết: “Ở trường em được vui chơi, được học tập cùng bạn bè, thầy, cô nên em thường xuyên khuyên các bạn trong trường để các bạn không nghỉ học ảnh hưởng đến kết quả học tập”.

Theo thống kê từ Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nậm Nhùn đến hết tháng 10, tại Trường PTDTBTTHCS Nậm Pì vắng 65 em, trường tiểu học vắng trên 60 em, chủ yếu thuộc 3 bản: Ma Sang, Pề Ngài 1, Pề Ngài 2.

Mong rằng các cấp, các ngành sớm có giải pháp để giải quyết tình trạng học sinh nghỉ học ở các bản trên như hiện nay.