Theo khung thời vụ, nông dân xã Khổng Lào bắt đầu cấy lúa từ ngày 10/1, tuy nhiên do ảnh hưởng của đợt không khí lạnh tăng cường, thời tiết rét đậm rét hại kéo dài nên phải đợi khi có nắng ấm mới triển khai. Những ngày này bà con vẫn thường xuyên ra đồng thực hiện các biện pháp chống rét cho mạ. Anh Đèo Văn Phòng ở bản Phai Cát 2 cho hay: “Lúa là cây trồng chính của gia đình tôi. Mấy ngày nay, nhiệt độ xuống thấp, vợ chồng tôi thay phiên ra ruộng thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng, chống rét cho mạ theo đúng hướng dẫn của cán bộ nông nghiệp xã. Nhờ đó, cây mạ hạn chế được tác động tiêu cực của thời tiết và phát triển bình thường”.

Nhờ chủ động phòng chống rét nên diện tích mạ của gia đình anh Vàng Văn Minh ở bản Cang đảm bảo sự phát triển.

Ngay gần đó, vợ chồng anh Vàng Văn Minh ở bản Cang bất chấp cái lạnh tê tái bì bõm lội ruộng kiểm tra mạ. Theo anh Minh, trước đây vì chưa kỹ thuật che phủ ni lông cho mạ, không thường xuyên kiểm tra khi nhiệt độ xuống thấp nên có vụ gia đình anh phải gieo lại do mạ bị chết do rét. Điều đó kéo theo chậm khung thời vụ, sâu bệnh gây hại và năng suất cuối vụ thấp. Năm nay, chủ động phòng, chống rét mà diện tích mạ phát triển tốt, hầu hết đã được 3 lá, cây cứng cáp, xanh thẫm, đủ điều kiện cấy khi nắng ấm trở lại.

Vụ đông xuân năm nay, xã Khổng Lào gieo cấy 103ha lúa, tập trung ở 11/12 bản của xã (trừ bản Ho Sao Chải do địa hình cao không có nước tưới). Nhận định đây là vụ sản xuất có thể ảnh hưởng của nhiều đợt rét đậm rét hại, ngay từ đầu vụ, UBND xã đã chỉ đạo cán bộ nông nghiệp trực tiếp phối hợp với khuyến nông bản, trưởng bản tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện các biện pháp phòng, chống rét cho mạ. Trước hết là lựa chọn các loại giống thuần cho năng suất cao, chất lượng tốt như tẻ râu; đăng ký giống sớm để được hưởng chính sách hỗ trợ sản xuất theo Quyết định số 29/2016/QĐ-UBND ngày 30/8/2016 của UBND tỉnh. Khi cấy tập trung ra quân đồng loạt, đảm bảo theo lịch thời vụ đã ban hành.

Theo đó, nông dân các bản chủ động làm đất, đắp bờ, gieo mạ, khơi dòng nước ngay từ đầu tháng 12/2017. Đồng thời tuân thủ nghiêm ngặt quy trình, kỹ thuật ngân, ủ, gieo mạ đảm bảo độ nảy mầm cao. Anh Nguyễn Đức Kiên - công chức địa chính nông nghiệp xã Khổng Lào cho biết: “Kỹ thuật gieo mạ quyết định trực tiếp đến tỷ lệ mạ phát triển sau này, vì vậy chúng tôi thực hiện phương châm “trực tiếp ra đồng cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn nông dân chọn ngày thời tiết ấm vãi mộng mạ đều lên luống, dùng tay vỗ nhẹ trên mặt luống để mộng mạ chìm dưới 1 lớp bùn mỏng hoặc bà con cũng có thể vãi 1 lớp tro bếp hoai mục phủ lên mặt luống nhằm chống rét cho mạ và hạn chế chim, chuột gây hại. Sau khi gieo mạ tiến hành ngay việc làm vòm che phủ ni lông tránh tình trạng thời tiết không đủ ấm mạ chậm phát triển hoặc trời quá lạnh mạ bị vàng úa, chết”.

Với sự vào cuộc tích cực của cán bộ và Nhân dân xã Khổng Lào, đến thời điểm này, toàn bộ diện tích mạ phát triển bình thường, đạt từ 3-4 lá. Trong những ngày tới, cán bộ xã tiếp tục vận động, hướng dẫn Nhân dân giữ ẩm cho luống mạ. Ngay khi nắng ấm trở lại tiến hành mở ni lông ở hai đầu luống cho mạ làm quen dần với thời tiết bên ngoài. Vài ngày sau mở nửa luống và trước cấy vài ngày mở toàn bộ ni lông cho thoáng, tối che lại để mạ thích nghi với môi trường bên ngoài đảm bảo tỷ lệ mạ sống khi cấy đạt cao nhất và phấn đấu cấy song vụ đông xuân trước ngày 15/2.