Ghé thăm bản Phiêng Chá, nơi sinh sống của người Lự, chúng tôi thấy bản làng sạch đẹp, đường, ngõ bản không có rác, chất thải vật nuôi, 2 bên đường là hàng cây xanh. Ý thức của người dân được nâng cao, rác thải hàng ngày được tập kết rồi đưa vào lò đốt, ai làm ô nhiễm môi trường sẽ bị xử lý theo quy ước, hương ước của bản.

Chị Lò Thị Thu - bản Phiêng Chá cho biết: "Trước đây, do điều kiện cuộc sống khó khăn, người dân không quan tâm đến vấn đề môi trường, vật nuôi thả rông, rác thải vứt bừa bãi. Được chính quyền xã tuyên truyền, dân bản hiểu được nguy hại của ô nhiễm môi trường ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, cuộc sống nên tích cực gìn giữ, thường xuyên vệ sinh nhà ở, bản làng, thay đổi phương thức chăn nuôi, xây dựng chuồng trại nuôi nhốt. Bản thân tôi không chỉ thực hiện theo tiêu chí 3 sạch “sạch nhà, sạch bếp, sạch ngõ” do Hội Liên hiệp Phụ nữ xã phát động mà còn giáo dục con cháu bảo vệ môi trường, yêu quý thiên nhiên.

Quay ngược thời gian về nhiều năm trước, việc giữ gìn vệ sinh môi trường ở xã Nậm Tăm không được chú trọng, dần hình thành thói quen xấu trong cộng đồng dân cư. Rác, chất thải không có nơi đổ, bà con tiện đâu xả đấy, vệ sinh cá nhân, chăn nuôi gia súc ngay tại đầu nguồn nước, rừng bị đốt phá lấy đất làm nông nghiệp, nơi ở của vật nuôi với gia chủ ngay sát nhau, khi trời mưa, mùi phân bốc lên gây hôi hám, khó chịu.

Để thay đổi thói quen sống, chính quyền xã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức người dân. Cán bộ xã đến từng nhà, gặp gỡ từng người dân, phát tờ rơi, treo băng zôn, khẩu hiệu, dùng loa cổ động, đưa ra bằng chứng thực tế để bà con hiểu tác hại của việc gây ô nhiễm môi trường. Quy hoạch các bãi chăn thả, hỗ trợ người dân dựng chuồng trại. Xây dựng lò đốt rác, thành lập các tổ thu gom rác thải ở các bản. Ký cam kết với các bản, hộ sản xuất, kinh doanh trong bảo vệ môi trường, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Người dân xã Nậm Tăm vệ sinh đường làng, ngõ bản.

Nhận thức được việc giữ gìn vệ sinh môi trường rất cần thiết, bà con ở 10 bản của xã xóa bỏ thói quen cũ, tích cực cải thiện không gian sống. Thùng đựng rác được đặt trước cổng mỗi nhà, khi đầy, tổ thu gom rác đưa ra nơi tập kết hoặc đốt, tiêu hủy tại các lò. Không gian sống được cải thiện hơn khi mỗi tuần 1 lần, người dân các bản cùng nhau vệ sinh đường, ngõ bản. Nhất là Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn thanh niên xã còn trồng thêm cây xanh, hoa ven đường tạo cảnh quan đô thị, vận động hội, đoàn viên hạn chế dùng túi nilon, đồ nhựa mà thay vào đó là các sản phẩm dễ phân hủy. Ngoài ra, bà con thường xuyên vệ sinh nguồn nước, diệt lăng quăng, bọ gậy, ăn chín uống sôi, chủ động phòng, chống dịch bệnh, không sử dụng thực phẩm ôi thiu…

Đất trống đồi trọc được phủ màu xanh của rừng, rơm rạ sau mỗi lần thu hoạch lúa không còn đốt mà bà con tận dụng làm thức ăn trong chăn nuôi. Xã còn quy hoạch ở mỗi bản có khu nghĩa trang, nghĩa địa riêng biệt. Bên cạnh đó, xã thường xuyên kiểm tra việc giữ gìn vệ sinh môi trường ở các cơ sở sản xuất, kinh doanh, xử phạt khi có vi phạm.

Anh Lò Văn Nghiêm - Phó Chủ tịch UBND xã nhận định: Nhận thức của người dân nâng lên, không gian sống ở Nậm Tăm được cải thiện rất nhiều, xã thường xuyên triển khai các hoạt động giữ gìn vệ sinh môi trường, tuyên dương các cá nhân, tập thể có cách làm hay, sáng tạo để nhân rộng.