Tìm hiểu Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới ở xã Pa Tần, chúng tôi được đồng chí Hoàng Văn Dương –  Phó Bí thư Đảng ủy xã Pa Tần cho biết, Đảng ủy xã ra nghị quyết, kế hoạch theo từng giai đoạn và cũng ưu tiên tiêu chí nào dễ làm trước, khó làm sau; huy động tối đa nguồn lực trong Nhân dân và xã hội hóa từ các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn để xây dựng NTM. Hết năm 2017, xã đạt 12/19 tiêu chí, năm 2018 ra nghị quyết hoàn thành 4 tiêu chí về nhà ở, nhà văn hóa, môi trường, trường học. Đây đều là những tiêu chí khó, vậy nên xã tận dụng mọi nguồn lực đóng góp trong Nhân dân (50.000 đồng/người), cán bộ, công chức, giáo viên (100 nghìn đồng/người) và hoạt động xã hội hóa (doanh nghiệp) để xóa nhà tạm cho hội viên, đoàn viên, đến nay đã và đang tiến hành xây dựng 3 ngôi nhà.

Nông dân xã Nậm Tăm thu hoạch lúa mùa.

Môi trường là tiêu chí khó đối với tất cả các địa phương ở vùng cao, bởi phụ thuộc vào ý thức, thói quen sinh hoạt của đồng bào: thả rông gia súc, không đào hố rác; khong quy hoạch nghĩa trang... Nhờ công tác tuyên truyền, vận động, hỗ trợ kinh phí, Nhân dân trong xã Pa Tần xây dựng chuồng nuôi nhốt gia súc, gia cầm; thường xuyên vệ sinh đường ngõ bản, khơi thông cống rãnh. Những bản vùng cao, không thuận lợi về giao thông, bà con đan những chiếc rổ, sọt đựng rác để gom lại đốt hàng ngày. Còn bản vùng thấp, các hộ đào hố rác hay góp tiền thuê lao động chở đến bãi tập kết rác.

Tạm biệt Pa Tần, chúng tôi tiếp tục về xã Tả Phìn. Xã có 11 bản, 584 hộ dân tộc Mông, Dao cùng sinh sống (trong đó trên 90% đồng bào Dao). Thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM, xã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhằm tạo chuyển biến cả về nhận thức và hành động trong cán bộ, đảng viên và quần chúng Nhân dân. Nhờ đó, nhiều hộ gia đình tự nguyện hiến đất xây dựng công trình phúc lợi xã hội; góp tiền, ngày công làm đường giao thông nông thôn... Điển hình như công trình đường nội bản Suối Sủ Tổng, Liều Chải có tổng kinh phí hơn 1.260 triệu đồng (nhà nước hỗ trợ 778 triệu đồng, Nhân dân đóng góp hơn 482 triệu đồng).

Đường giao thông của 2 bản trước đây nhỏ, hẹp, mấp mô khó đi lại. Ngay khi có chủ trương thi công làm mới, mặc dù phải góp đất để mở rộng mặt đường nhưng các hộ dân đều phấn khởi, nhiệt tình tham gia, bởi đều hiểu rằng làm để mình hưởng. Không chỉ vậy, các gia đình cắt cử nhân lực tham gia thi công nhằm đảm bảo chất lượng cao nhất. Vừa qua, các tuyến đường hoàn thành, đưa vào sử dụng trong niềm vui của cấp ủy, chính quyền và Nhân dân. Đến nay, xã Tả Phìn hoàn thành 11/19 tiêu chí và theo lộ trình, năm 2019, xã "cán đích" NTM. Cấp ủy, chính quyền xã và Nhân dân đang ra sức thi đua lao động sản xuất nỗ lực hoàn thành tiến độ đề ra.

Sìn Hồ là huyện vùng cao biên giới, địa hình chia cắt với nhiều đồi núi dốc, thời tiết khắc nghiệt, xuất phát điểm thấp, đời sống của bà con còn nhiều khó khăn. Trước bất cập đó, huyện tập trung chỉ đạo lồng ghép các nội dung Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM phù hợp với điều kiện địa phương, đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, vận động. Thành lập Ban Chỉ đạo, Văn phòng điều phối NTM huyện giai đoạn 2010 - 2020; phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên, phòng, ban, đơn vị chỉ đạo, hướng dẫn các xã xây dựng và triển khai các mô hình điểm.

Huyện ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn xây dựng NTM. Trên cơ sở đó, các địa phương bám sát, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện; đồng thời chủ động đề xuất khó khăn, bất cập để huyện có phương hướng chỉ đạo xử lý kịp thời. Tận dụng nguồn lực đầu tư của Nhà nước cũng như sự đóng góp của các tổ chức và Nhân dân xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội vùng nông thôn. Từ đầu năm đến nay, với 42.738 triệu đồng nguồn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương, vốn sự nghiệp, tăng thu ngân sách tỉnh, tăng thu ngân sách huyện và Nhân dân đóng góp huyện đã tiến hành thi công các dự án quan trọng về giao thông, thủy lợi, nước sinh hoạt, trường học, trụ sở làm việc, cơ sở y tế, cơ sở hạ tầng về chống biến đổi khí hậu...

Đặc biệt, chính sách về hỗ trợ sản xuất theo Nghị quyết 30a, Chương trình 135 hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững đối với huyện nghèo và một số chính sách của tỉnh góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi của huyện. Chú trọng sản xuất lúa tập trung ở vùng bán ngập, các xã vùng thấp có cánh rộng rộng; trồng cây công nghiệp, cây ăn quả ở vùng cao; chăn nuôi đại gia súc, nuôi trồng thủy sản theo hướng hàng hóa... Sản phẩm nông nghiệp ngày càng đa dạng, phong phú, giá trị sản lượng hàng hóa và thu nhập trên một đơn vị diện tích ngày tăng hàng năm. Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người hiện nay tăng từ 2,5 - 3 lần so với năm 2011; tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện giảm còn 43,2% (năm 2017).

 Sau 8 năm triển khai Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM, Sìn Hồ có 3 xã đạt chuẩn: Nậm Tăm, Chăn Nưa, Nậm Mạ; 1 xã đạt 14 - 18 tiêu chí, 15 xã đạt từ 1 - 13 tiêu chí, 2 xã đạt từ 5 - 8 tiêu chí, không có xã đạt dưới 5 tiêu chí. Bình quân đạt 11,95 tiêu chí/xã. Đồng chí Nguyễn Quốc Vương - Phó Chủ tịch UBND huyện khẳng định, xây dựng NTM, bộ mặt nông thôn thay đổi rõ rệt, chất lượng cuộc sống người dân nâng cao. Nhân dân các dân tộc hiểu rõ vai trò chủ thể trong thực hiện Chương trình, từ đó tích cực tham gia vào xây dựng kế hoạch, giám sát, đóng góp tiền, ngày công, hiến đất... Và đã trở thành nét đẹp ngày càng lan tỏa tới các địa phương trên địa bàn, góp phần quan trọng vào thành tựu chung của huyện.

Hiện nay, ở hầu hết các xã của huyện đều còn những tiêu chí khó đạt: môi trường, nhà ở, tỷ lệ hộ nghèo, thu nhập... Nhưng tin rằng, với sự nỗ lực, quyết tâm của cả hệ thống chính trị, phát huy tinh thần đoàn kết trong cộng đồng dân cư, những khó khăn ấy sẽ từng bước được tháo gỡ và huyện đạt thêm nhiều thành quả hơn nữa trên con đường về đích NTM.