Thực hiện cho vay hỗ trợ việc làm, duy trì và mở rộng việc làm giai đoạn (2016-2019), NHCSXH tỉnh căn cứ các thủ tục cho vay giải quyết việc làm của Chính phủ, Tổng Giám đốc NHCSXH đã triển khai đầy đủ, kịp thời đến 108 điểm giao dịch/108 xã phường, thị trấn trên địa bàn. Tổng dư nợ đến ngày 31/12/2019 là 142.149 triệu đồng (tăng 82.131 triệu đồng so với năm 2015), với 4.551 lượt khách hàng vay vốn, 3.433 khách hàng đang còn dư nợ, tạo việc làm cho 4.687 lao động có việc làm. Nguồn vốn chủ yếu đầu tư vào cho vay chăn nuôi, trồng trọt, kinh doanh buôn bán nhỏ. NHCSXH kiến nghị: HĐND tỉnh bổ sung nguồn vốn vay 30 tỷ đồng/năm vào nghị quyết nhằm đáp ứng nhu cầu nguồn vốn hàng năm…

Qua giám sát nguồn vốn vay cơ bản đáp ứng nhu cầu, mục đích và đúng đối tượng. Tuy nhiên còn mắc một số tồn tại hạn chế như: công tác chỉ đạo, phối hợp với các địa phương trong tuyên truyền có nơi, có thời điểm còn hạn chế; công tác thanh, kiểm tra việc theo dõi khắc phục hạn chế và tồn tại còn chưa sát sao, chưa có báo cáo kết quả…

Quang cảnh buổi giám sát tại Ngân hàng CSXH tỉnh.

Tại BHXH tỉnh, Đoàn đã giám sát về thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) giai đoạn (2016-2019). Đến hết năm 2019, trên địa bàn toàn tỉnh có 23.644 người tham gia BHTN/30.064 người tham gia BHXH (chiếm 79%); tổng số tiền thu BHTN đạt gần 26,2 tỷ đồng. Thực hiện chi trả BHTN, BHXH đã phối hợp với Sở LĐ-TBXH thực hiện tốt công tác giải quyết hưởng, tổ chức chi trả trợ cấp thất nghiệp cho người lao động theo quy định của Luật Việc làm, các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật. Từ năm 2016-2019, BHXH tỉnh có 2.843 lượt người hưởng trợ cấp thất nghiệp với số tiền chi trả là gần 25,7 tỷ đồng. Trong công tác phát triển, mở rộng đối tượng tham gia BHTN đến nay, toàn tỉnh có 1.455 đơn vị tham gia BHXH, BHTN, BHYT.

Trung tâm Dạy nghề và Hỗ trợ nông dân có chức năng nhiệm vụ giảng dạy, đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Từ năm 2016-2019, Trung tâm đã mở được 87 lớp đào tạo nghề cho 2.668 lao động nông thôn trong tỉnh. Trung tâm nghiêm túc thực hiện việc tuyển sinh đối tượng học nghề theo quy định; trước khi mở lớp phối hợp với chính quyền địa phương, Hội Nông dân cơ sở và Phòng LĐ-TBXH các huyện, thành phố tiến hành rà soát, kiểm tra và thẩm định đối tượng tuyển sinh học nghề theo đúng quy định. Chi phí hỗ trợ học viên tham gia học nghề được thực hiện đúng, đủ theo định mức được duyệt. 

Tại Công ty Cổ phần Nhật Quang T&T, ngành nghề kinh doanh chính là giáo dục nghề nghiệp. Chủ yếu đào tạo các nghề phi nông nghiệp: sửa chữa máy nông nghiệp, xe máy, gò hàn; nông nghiệp như: trồng cây lương thực, chăn nuôi… Công ty đã tuân thủ các văn bản, quy trình khảo sát tuyển sinh. Hàng năm tuyển sinh dựa trên cơ sở phối hợp với Phòng LĐ-TBXH các huyện, thành phố và UBND các xã, phường để rà soát tuyển sinh, tránh trường hợp trùng học viên trong 1 lớp… Công ty cũng mong muốn tỉnh có những cơ chế, chính sách ưu đãi hỗ trợ Công ty trong đào tạo, bao tiêu sản phẩm và vốn vay.

Làm việc tại Sở LĐ-TBXH, công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm được Sở thực hiện đúng quy định, hàng năm tiến hành khảo sát ngành/nghề đào tạo theo nhu cầu đăng ký học thực tế của người lao động nông thôn, nhu cầu sử dụng lao động của doanh nghiệp, xã hội, từ đó xây dựng kế hoạch đào tạo sát thực tế. Giai đoạn 2016-2019, toàn tỉnh tổ chức đào tạo cho 26.797 lao động với 893 lớp. Trong đó, 23.084 lao động có việc làm mới hoặc tiếp tục làm nghề cũ nhưng năng suất, thu nhập cao. Số lượng lao động được tư vấn việc làm là 61.285 người, lao động đi làm việc tại nước ngoài là 430 người, 2.159 người được giới thiệu việc làm.

Việc quản lý và sử dụng Quỹ quốc gia về việc làm và Quỹ BHTN được Sở thực hiện đúng quy định. Tổng dư nợ Quỹ quốc gia về việc làm đến nay là 142,149 tỷ đồng, thông qua vay vốn giải quyết việc làm đã có 4.551 lượt khách hàng được vay vốn, tạo việc làm cho 4.687 lao động. Công tác thanh, kiểm tra được Sở chú trọng thực hiện. Từ năm 2016-2019 kiểm tra được 21 cuộc. Qua đó, đã phát hiện nhiều doanh nghiệp không chấp hành đầy đủ về an toàn, vệ sinh lao động, nội dung hợp đồng không đúng quy định, tham gia BHXH chưa đầy đủ cho người lao động. Trong quá trình thực hiện Sở còn gặp một số hạn chế như: việc kiểm tra, giám sát công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm chưa được thường xuyên; chưa lập danh sách theo dõi, thống kê số người có việc làm theo từng hình thức đào tạo...

Tại các buổi giám sát, các đơn vị kiến nghị một số vấn đề như: đối với Trung ương tiếp tục ban hành chính sách hỗ trợ đào tạo cho lao động nông thôn theo Đề án của 1956 của Thủ tướng Chính phủ giai đoạn 2021-2030 để địa phương tổ chức thực hiện; hàng năm xem xét cấp bổ sung vốn cho vay từ Quỹ quốc gia về việc làm; tiếp tục xây dựng Đề án hỗ trợ cho lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ đồng bào dân tộc thiểu số đi lao động có thời hạn ở nước ngoài. Đối với UBND tỉnh, hàng năm phân bổ nguồn vốn thuộc chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới theo nội dung, lộ trình, kế hoạch đào tạo cho lao động nông thôn để ngành Lao động tổ chức thực hiện đạt mục tiêu, kế hoạch đề ra...; sửa đổi Luật Việc làm, quy định mở rộng đối tượng tham gia BHTN bao gồm lao động làm việc theo hợp đồng lao động, hợp đồng việc làm từ 1 tháng trở lên; Sở LĐ-TBXH có văn bản quy định cụ thể thời gian chuyển các quyết định tạm dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp, chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp, hủy quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp sang cơ quan BHXH để có căn cứ xác định trách nhiệm thu hồi tiền trợ cấp thất nghiệp của các cơ quan liên quan…; Trung ương tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ đào tạo cho lao động nông thôn giai đoạn 2021-2030; Sở LĐ-TBXH tháo gỡ khó khăn trong việc thực hiện quy định tạm ứng 50% với lớp đào tạo nghề dưới 3 tháng…

Kết luận buổi giám sát đồng chí Tống Thanh Bình - Phó trưởng Đoàn ĐBQH, Trưởng đoàn giám sát của Đoàn ĐBQH tỉnh yêu cầu các đơn vị vừa giám sát cần có những giải pháp cụ thể khắc phục những hạn chế còn tồn tại trong quá trình triển khai thực hiện việc vay vốn, hỗ trợ việc làm. Cụ thể: BHXH cần xây dựng kế hoạch xác định cụ thể thu chi sát với tình hình thực tế để đảm bảo thực hiện việc thu chi BHTN, tránh trường hợp nợ đọng kéo dài cũng như nợ đọng năm sau cao hơn năm trước; tăng cường thanh, kiểm tra việc thực hiện các chế độ BHXH, BHTN để có các chế tài xử lý đối với các đơn vị, doanh nghiệp vi phạm Luật Bảo hiểm… Công ty Cổ phần Nhật Quang T&T cần căn cứ thực tế ưu tiên các đối tượng đào tạo là đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa; các nội dung đào tạo cần phù hợp với thực tiễn, chặt chẽ và đúng quy định… Trung tâm Dạy nghề và Hỗ trợ nông dân cần tăng cường công tác phối hợp rà soát nhu cầu đào tạo liên kết giữa các ngành để đảm bảo giải quyết việc làm sau đào tạo và áp dụng vào thực tiễn cuộc sống; xem xét lại 1 số hồ sơ đào tạo nghề chưa đảm bảo về thủ tục; tăng cường công tác quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ việc giảng dạy nhằm tránh đầu tư lãng phí mà không phát huy hiệu quả… Sở LĐ-TBXH cần xem xét lại việc đầu tư các trang thiết bị dạy nghề tại một số đơn vị trực thuộc Sở; có những giải pháp và chế tài cụ thể khắc phục những hạn chế, tồn tại tránh việc lặp lại các năm… Đối với những ý kiến, kiến nghị của các đơn vị, Đoàn sẽ tiếp thu ý kiến, xem xét và làm việc với UBND tỉnh, các bộ, sở ngành để đề xuất các kiến nghị nhằm tháo gỡ khó khăn, khắc phục trong thời gian tới.