Đến xã Nậm Pì một ngày cuối tháng 10, trước mắt chúng tôi là những mái nhà tranh, vách nứa, nền đất; đường liên xã, liên bản chưa được đầu tư rải nhựa nên còn khó đi. Nhìn cảnh bà con đi bộ, vận chuyển phân bón ra đồng, lên nương; những em nhỏ trên người chỉ có 1 bộ quần áo đã cũ, bạc màu đến trường khiến chúng tôi không khỏi chạnh lòng trước cuộc sống của người dân nơi đây.

Đồng chí Cao Xuân Tiến – Phó Bí thư Đảng ủy xã Nậm Pì cho biết: “5 tiêu chí mà xã đạt được trong xây dựng NTM đó là: quy hoạch chung, chợ nông thôn, tỷ lệ lao động có việc làm, hình thức tổ chức sản xuất và giáo dục. Hiện còn 3 tiêu chí xã khó đạt nhất là: hộ nghèo, giao thông, môi trường. Xã đã triển khai kế hoạch xây dựng NTM tới cán bộ, đảng viên và Nhân dân; tăng cường công tác tuyên truyền để bà con hiểu về chủ trương của Đảng, góp công, góp sức cùng chính quyền thực hiện các tiêu chí còn lại nhưng tiến độ vẫn còn chậm”.

Cán bộ xã Nậm Pì vận động bà con bản Nậm Pì tham gia xây dựng nông thôn mới.

Xã Nậm Pì có 9 bản, 396 hộ với 2.095 khẩu, gồm 2 dân tộc Mông và Mảng sinh sống. Cuộc sống bà con nơi đây chủ yếu là đánh bắt cá ở lòng hồ thủy điện Sơn La và làm nương rẫy. Vấn đề khó và cần phải làm ngay của xã là làm sao giảm tỷ lệ hộ nghèo, nâng cao thu nhập cho người dân. Tuy nhiên, qua tìm hiểu, được biết nguyên nhân chính của việc đói nghèo nơi đây chính là thiếu đất sản xuất. Xã đã cử từng cán bộ đến các bản khó khăn như: Pá Sập, Pá Đởn, Pề Ngài, Ma Sang để tuyên truyền cho bà con tích cực khai hoang, mở rộng diện tích canh tác để có thể đưa cây trồng vào sản xuất.

Tuy nhiên, bà con dân tộc Mảng lại cho rằng, là dân tộc ít người nên phải được Nhà nước quan tâm, đầu tư giúp họ tăng gia sản xuất, phát triển kinh tế. Cán bộ giải thích cho bà con hiểu muốn xây dựng NTM phải bắt đầu từ xóa đói giảm nghèo để cuộc sống người dân tốt hơn. Muốn thế, bà con phải tích cực lao động sản suất, tạo ra nguồn lương thực, đảm bảo no cái bụng để cùng nhau góp công, góp sức để xây dựng NTM.

Bên cạnh đó, xã cũng vận động bà con tích cực khai hoang trồng thêm lúa ruộng, lúa nương, tăng cường chăn nuôi. Nhân dân được hỗ trợ thêm từ các chương trình 30a, 135, hỗ trợ về giống cây trồng, vật nuôi. Đến nay, xã cũng đã khai hoang được 79,5ha lúa nước, 80ha lúa nương và tham gia trồng 707,7ha rừng. Tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm từ 93,7% (năm 2013) xuống còn 77,3% (năm 2014), thu nhập bình quân đầu người đạt 9 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, so với tiêu chí hộ nghèo thì xã còn phải cố gắng rất nhiều.

Đối với tiêu chí giao thông và môi trường, xã có 3 bản: Pá Sập, Pá Đởn và Nậm Sập rất khó có thể hoàn thành tiêu chí theo quy định của chương trình NTM. Vào mùa mưa, đường lên các bản bị tê liệt hoàn toàn. Hiện xã mới có 75km đường trục xã và 13,5km đường trục bản, ngõ bản được cứng hóa. Bên cạnh đó, vấn đề môi trường hiện đang là nan giải bởi xã vẫn chưa có bãi xử lý rác, các tổ thu gom rác chưa được thành lập; bà con còn thói quen thả rông gia súc, chưa có chuồng trại, việc đốt nương làm rẫy vẫn còn xảy ra. Xã chưa quy hoạch được khu nghĩa trang, tỷ lệ hộ dân có nhà tiêu hợp vệ sinh thấp.

Xã Nậm Pì mới có 2 bản Nậm Pì và Pá Bon có điện lưới quốc gia, những bản vùng sâu, bà con phải thắp đèn dầu hoặc nến để chiếu sáng mỗi khi trời tối. Toàn xã chỉ có 36 ngôi nhà đủ tiêu chuẩn: nền cứng, mái cứng, khung cứng; số nhà tranh tre, nhà tạm hiện còn 359 nhà. Về cơ sở vật chất văn hóa, xã có 1/9 bản có nhà văn hóa, theo kế hoạch, giai đoạn 2016- 2020, xã sẽ xây dựng 1 nhà văn hóa xã, 8 nhà văn hóa bản.

Hiện nay, xã Nậm Pì đang dồn sức, nỗ lực tập trung hoàn thiện thêm các tiêu chí xây dựng NTM. Dù còn rất nhiều khó khăn phía trước nhưng với sự vào cuộc của chính quyền, Nhân dân, xã vẫn đề ra mục tiêu phấn đấu đến hết năm 2020 hoàn thành chương trình xây dựng NTM.