Chúng tôi về xã Bum Nưa, huyện Mường Tè những ngày cuối năm,  đâu đâu cũng bắt gặp sự tất bật, rộn rã. Từ những người nông dân cho tới cán bộ công chức, người về hưu, giáo viên, học sinh... tất cả đều tỏ rõ quyết tâm đóng góp công sức của mình xây dựng quê hương giàu đẹp, bởi chỉ còn 2 tiêu chí nữa (nhà ở dân cư, môi trường) xã Bum Nưa sẽ “cán đích” xây dựng NTM. Ông Mào Văn Phụi - Phó Chủ tịch UBND xã Bum Nưa chia sẻ, những năm qua, Nhân dân trong xã đã hiến 2.343m đất, đóng góp 11.500 ngày công lao động xây dựng các tuyến đường giao thông trục bản, nội bản, nội đồng, nhựa hóa được 10km tuyến đường Bum Nưa – Pa Vệ Sử, bê tông hóa 6,9/7,8km đường trục bản, nội bản; cứng hóa 12,7km kênh mương nội đồng. Đến tháng 9/2015 xã đạt 17/19 tiêu chí. Trong năm tới, Ban Chỉ đạo NTM xã xác định tập trung tuyên truyền, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho 100% cán bộ làm công tác xây dựng NTM. Bố trí vốn, cùng với huy động sức dân hoàn thành mục tiêu xã NTM vào đầu năm 2016.

Tìm hiểu chúng tôi được biết, để bà con đồng lòng triển khai thực hiện chương trình MTQG xây dựng NTM, Đảng bộ huyện Mường Tè đã chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, từ năm 2011 đến nay, các cấp, ngành trong huyện đã quán triệt, tuyên truyền được 154 buổi với 15.320 lượt cán bộ, đảng viên và Nhân dân trên địa bàn huyện tham gia. Nội dung tuyên truyền tập trung vào các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng NTM. Qua công tác tuyên truyền, vận động đến nay cán bộ, đảng viên và Nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện đã có những nhận thức rõ hơn về Chương trình MTQG xây dựng NTM; các xã trên địa bàn huyện đã tích cực chỉ đạo, vận động người dân tham gia phong trào xây dựng NTM như: chỉnh trang nhà cửa, hiến đất, góp công sức làm đường giao thông nông thôn, xây dựng các nhà văn hóa bản, thi đua phát triển sản xuất nâng cao thu nhập.

Xác định, phát triển cơ sở hạ tầng sẽ đáp ứng được cơ bản các tiêu chí xây dựng NTM. Để làm được điều này, UBND huyện Mường Tè chỉ đạo các cơ quan chuyên môn bám sát quy hoạch xây dựng NTM để lập dự toán đề nghị cấp nguồn vốn đầu tư; đồng thời huy động sự đóng góp từ Nhân dân. Theo đó, từ năm 2011-2015, tổng nguồn vốn huy động trên địa bàn huyện là 42.729 triệu đồng; vốn đầu tư lồng ghép từ các chương trình, dự án khác: 2.205.703 triệuđồng, vốn huy động từ các tổ chức, doanh nghiệp: 280 triệu đồng. Đặc biệt huy động sự đóng góp của cộng đồng dân cư: 8.425 triệu đồng (chủ yếu bằng ngày công lao động, vật liệu sẵn có tại địa phương và một phần từ hiến đất). Trong 5 năm qua toàn huyện đã đầu tư nhựa hóa và bê tông hóa được 132,2km đường liên xã (đạt tỷ lệ 76,4%); nhựa hóa và bê tông hóa 102,2/457,35km đường liên bản, tỷ lệ đạt 22,3%. Tính đến nay, đã có 5 xã đạt tiêu chí về giao thông nông thôn (Bum Nưa, Thu Lũm, Mường Tè, Kan Hồ, Nậm Khao).

Xác định muốn nâng cao năng suất, chất lượng nông sản, đưa các loại cây, con giống mới vào sản xuất, cần phải phát triển hệ thống thủy lợi. Theo đó, đến năm 2015 toàn huyện đã thực hiện kiên cố hóa được 201,5km kênh mương, cơ bản đáp ứng được nhu cầu tưới tiêu cho trên 75% diện tích đất sản xuất. Cùng với đầu tư hệ thống thủy lợi, giai đoạn 2011 - 2015 huyện đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn hỗ trợ, thực hiện một số mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao như: mô hình ngô lai CP989 - năng suất đạt 76 tạ/ha; mô hình sản xuất lúa hàng hóa - năng suất đạt 54 tạ/ha...

Người dân xã Bum Nưa (huyện Mường Tè) phát triển kinh tế hộ gia đình từ nuôi cá.

Công tác giáo dục và đào có sự chuyển biến rõ rệt, quy mô trường, lớp phát triển nhanh, tỷ lệ học sinh trong độ tuổi đến trường ngày càng tăng; đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên tương đối đảm bảo về số lượng và chất lượng. 13/13 xã trong huyện đạt tiêu chí về giáo dục. Cơ s ở vật chất về y tế từng bước được đầu tư. Trên 93% người dân khu vực nông thôn tham gia các hình thức bảo hiểm y tế. Các hoạt động văn hoá, văn nghệ, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc được tăng cường. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” được duy trì, toàn huyện có 6.651 hộ đạt danh hiệu gia đình văn hoá; 68/114 bản văn hóa. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã cơ bản được giữ vững; phong trào Toàn dân tham gia phòng, chống tội phạm, các tệ nạn xã hội được tiến hành thường xuyên. Công tác quốc phòng - an ninh được tăng cường đáp ứng yêu cầu xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc.

Thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM, hạ tầng kinh tế - xã hội được đầu tư từ các nguồn vốn lồng ghép và nguồn vốn trực tiếp đã làm đổi thay bộ mặt nông thôn trên địa bàn huyện. Giao thông phát triển hơn, việc đi lại cũng như giao lưu hàng hóa giữa các vùng được thuận lợi, thường xuyên hơn. Nhân dân biết áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào chăn nuôi, sản xuất, loại bỏ dần những hủ tục lạc hậu, tập quán du canh, du cư để ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế hộ gia đình. Đến hết năm 2015, bình quân đạt 12,5 tiêu chí/xã, công nhận 1 xã đạt chuẩn NTM. Tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 36,83% (năm 2015) - năm 2011 là 64,1%.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, chương trình MTQG xây dựng NTM trên địa bàn huyện vẫn còn những khó khăn, đặc biệt đối với tiêu chí  nhà ở dân cư. Mặc dù những năm qua, các chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo đã phần nào giảm bớt số nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn các xã, song vẫn còn 69%. Đối với tiêu chí giáo dục, mặc dù đã đạt chuẩn song về nhà bán trú cho học sinh, nhà ở cho giáo viên, đời sống của cán bộ, giáo viên vùng sâu, vùng cao còn nhiều khó khăn. Giao thông chưa thuận lợi về mùa mưa, thông tin liên lạc tới các trường còn hạn chế, ảnh hưởng không nhỏ tới công tác điều hành, chỉ đạo thực hiện và phát triển giáo dục. Thu nhập của người dân được cải thiện, song chưa ổn định. Đặc biệt, một số xã như: Bum Tở, Pa Ủ, Tá Bạ, Pa Vệ Sử có thu nhập bình quân đầu người/năm dưới 5 triệu đồng...

Trước những khó khăn đó, thời gian tới huyện sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, huy động sự đóng góp của các doanh nghiệp và Nhân dân; sử dụng, lồng ghép hiệu quả các nguồn vốn dành chương trình... Bên cạnh đó huyện cũng rất cần sự hỗ trợ từ tỉnh, các cấp, ngành để chương trình MTQG về xây dựng NTM ở Mường Tè “về đích” đúng hẹn.