Lai Châu có đường biên giới dài 265,095km, địa hình rừng núi hiểm trở, sông suối chia cắt, nhiều đường tiểu ngạch qua lại 2 bên biên giới. Toàn tỉnh có 23 xã biên giới (thuộc 4 huyện: Mường Tè, Nậm Nhùn, Sìn Hồ, Phong Thổ) tiếp giáp với 3 huyện: Giang Thành, Lục Xuân, Kim Bình (tỉnh Vân Nam, Trung Quốc). Lợi dụng triệt để điều kiện tự nhiên, các đối tượng thường xuyên vận chuyển ma túy từ Trung Quốc vào Việt Nam và ngược lại, trong đó chủ đạo trên các tuyến: Điện Biên – Lai Châu - Lào Cai và tuyến Sơn La - Than Uyên - Lào Cai. Thủ đoạn buôn bán cũng hết sức tinh vi xảo quyệt và rất manh động gây khó khăn cho công tác bắt giữ, điều tra, xử lý của các cơ quan chức năng. Điều đáng quan tâm là hiện nay trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện một số loại ma túy mới, rất khó kiểm soát, nhất là ma túy tổng hợp, ma túy đá… gây mất trật tự an ninh khu vực biên giới…

Cán bộ chiến sỹ Đồn Biên Phòng Hua Bum (huyện Nậm Nhùn) tuyên truyền về tác hại của ma túy tới bà con bản Pa Mu, xã Hua Bum. 

Trước tình hình đó, các lực lượng: Công an, Bộ đội Biên phòng và Hải quan trong tỉnh đã tích cực triển khai Quyết định số 133/2002/QĐ-TTg ngày 9/10/2012 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành “Quy chế phối hợp giữa lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển và Hải quan trong đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy tại địa bàn biên giới, cửa khẩu và trên biển”; tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên trên từng cương vị, nhiệm vụ, chức trách được giao. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị, vững vàng trong mọi tình huống, nêu cao tính kỷ luật, ý chí tiến công, chịu đựng khó khăn, gian khổ, đoàn kết hiệp đồng khi làm nhiệm vụ. Đồng thời, lựa chọn những cán bộ có phẩm chất, năng lực để bồi dưỡng nghiệp vụ phòng, chống ma túy. Tăng cường bố trí cán bộ trinh sát nắm địa bàn, phối hợp với các lực lượng tăng cường tuần tra, kiểm soát chặt chẽ các cửa khẩu, đường tiểu ngạch biên giới. Cùng với đó, các lực lượng đã chủ động trao đổi, kiểm tra, xác minh nhiều thông tin có liên quan đến nhiệm vụ đảm bảo an ninh trật tự, quản lý Nhà nước về phòng, chống ma túy… Từ đó nắm chắc tình hình, thống nhất đánh giá, dự báo tình hình và chủ động triển khai kế hoạch, biện pháp đảm bảo trật tự an toàn xã hội, không để xảy ra đột xuất, bất ngờ. Duy trì thường xuyên chế độ giao ban tuần, tháng, quý, 6 tháng ở các cấp… kịp thời cung cấp, trao đổi thông tin liên quan đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và nhiệm vụ của mỗi lực lượng, từ đó thống nhất nhận định, đánh giá tình hình và chủ trương, giải pháp chỉ đạo thực hiện. Đặc biệt, những vấn đề phức tạp về an ninh trật tự nổi lên trên địa bàn theo chức năng, nhiệm vụ được giao và phân cấp quản lý đều được hai lực lượng thống nhất báo cáo lên cấp ủy, chính quyền các cấp nắm chỉ đạo và huy động các ban, ngành, đoàn thể cùng tham gia phối hợp trong công tác tuyên truyền, vận động quần chúng và giải quyết những vấn đề nảy sinh phức tạp về an ninh trật tự ngay từ cơ sở. Tổ chức tuần tra kiểm soát công khai hàng hóa trên tuyến biên giới và địa bàn khu vực cửa khẩu, lối mở đúng quy định. Đặc biệt trong các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm ma túy tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc đã thành lập các tổ công tác liên ngành phối hợp thanh tra, kiểm tra, rà soát xử lý các hành vi vi phạm. Qua công tác phối hợp các lực lượng đã cung cấp trao đổi hơn 1.000 tin quan trọng, phục vụ điều tra, xử lý tội phạm. Góp phần đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong tình hình mới.

Đại tá Bùi Xuân Phong – Phó Giám đốc Công an tỉnh khẳng định: “Thời gian qua, lực lượng Công an tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng Biên phòng, Hải quan trong công tác đấu tranh, phòng, chống ma tuý. Phối hợp tổ chức xác lập các chuyên án điều tra triệt phá nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma tuý qua khu vực biên giới. Đáng chú ý, có những chuyên án phối hợp đấu tranh rất hiệu quả, bắt giữ được số lượng tang vật lớn. Điển hình như chuyên án 513L ngày 16/3/2013. Sau nhiều ngày bám, nắm địa bàn, cán bộ chiến sỹ Phòng PC47 – Công an tỉnh Lai Châu đã phối hợp với Bộ đội Biên phòng tỉnh bắt quả tang Phàn A Ly – sinh năm 1985, trú tại xã Si Pa Phìn, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên về hành vi mua bán trái phép chất ma túy, thu giữ  5,8kg thuốc phiện, 1 xe máy, 2 điện thoại di động. Hay vào hồi 13 giờ 10 ngày 26/11/2016, tại Km2 - Tỉnh lộ 128 thuộc địa phận bản Chiềng Chăn 4, xã Chăn Nưa, huyện Sìn Hồ, Phòng PC47 - Công an tỉnh, Công an huyện Sìn Hồ, Cục Điều tra chống buôn lậu – Tổng cục Hải quan đã phá thành công Chuyên án 816S, bắt quả tang đối tượng Vàng A Súa – sinh năm 1994, trú tại bản Phi Lĩnh, xã Nậm Pồ, huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên về hành vi mua bán trái phép chất ma túy thu giữ 17 bánh hêrôin (có tổng trọng lượng 5,71kg) và 1 xe máy…

Qua đấu tranh với các chuyên án, vụ án, các bên đã có sự phối hợp chặt chẽ, xác lập nhiều chuyên án chung đấu tranh với những đường dây tội phạm ma túy lớn, hoạt động xuyên quốc gia, góp phần ngăn chặn, kiềm chế sự gia tăng hoạt động của tội phạm ma tuý ở khu vực biên giới; đồng thời, triệt để tuân thủ đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, nguyên tắc nghiệp vụ, đảm bảo bí mật, an toàn tuyệt đối về người, vũ khí, trang bị… Theo số liệu báo cáo của lực lượng chức năng, kể từ khi chia tách thành lập tỉnh đến nay, các lực lượng: Công an, Biên phòng, Hải quan đã phối hợp phát hiện và bắt giữ 3.118 vụ, 4.334 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 63,43kg hêrôin; 133,6kg thuốc phiện; 124,1kg quả thuốc phiện; 452,52g và 52.115 viên ma túy tổng hợp; 4,06kg cần sa; gần 14,4 tỷ đồng, 16.700USD; 617.490 Nhân dân tệ và nhiều tài sản khác có liên quan đến các vụ án. Trong thực hiện các biện pháp kiểm soát công khai khu vực biên giới, cửa khẩu lực lượng Công an - Biên phòng - Hải quan đã phát hiện 4 vụ việc; tang vật vi phạm gồm: thuốc tân dược các loại 6.000 gói; dạng lọ 160 lọ; 6g ma túy…

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, tình hình tội phạm ma túy hiện nay vẫn diễn ra hết sức phức tạp. Các đối tượng sử dụng nhiều thủ đoạn ngày càng tinh vi và xảo quyệt hơn. Chúng ngày càng manh động, liều lĩnh, luôn sẵn sàng sử dụng “vũ khí nóng” chống trả khi bị phát hiện và truy bắt. Chính vì vậy, các lực lượng Công an, Biên phòng, Hải quan mong muốn, các Bộ: Công an, Quốc phòng, Tài chính quan tâm bổ sung biên chế, mở các lớp tập huấn đế nâng cao trình độ và năng lực cho cán bộ chiến sỹ trực tiếp làm công tác tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra, thực hiện công tác phòng, chống ma túy khu vực biên giới, cửa khẩu. Quan tâm cấp kinh phí, trang thiết bị, máy móc, phương tiện, công cụ hỗ trợ phục vụ công tác công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy khu vục biên giới... Chung sức cùng đồng bào bảo vệ vững chắc vùng biên cương Tổ quốc.