Theo số liệu thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, tính đến ngày 30/4/2020, số người nhiễm HIV/AIDS còn sống là 1.783 người, trong đó nữ 588 người (riêng 4 tháng đầu năm 2020 phát hiện 19 người nhiễm mới, trong đó có 1 phụ nữ). Năm 2020, Trung tâm đã tư vấn xét nghiệm sớm HIV cho 2.610 phụ nữ mang thai (PNMT) và điều trị ARV cho 35 trẻ bị nhiễm HIV. Có 3 trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV được làm xét nghiệm EID (chẩn đoán sớm cho trẻ nhiễm HIV) trong vòng 2 tháng đầu sau sinh. Dịch vụ phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được phủ kín tại 8/8 huyện, thành phố; việc triển khai thực hiện tư vấn, xét nghiệm tích cực cho PNMT.
Nhằm giảm thiểu số người nhiễm mới HIV, đảm bảo sức khỏe cho trẻ sinh ra từ mẹ bị nhiễm HIV, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cử các đoàn cán bộ xuống cơ sở phối hợp với TTYT các huyện, thành phố triển khai các hoạt động truyền thông, tư vấn phòng, chống HIV cho Nhân dân; giám sát chương trình HIV tại cơ sở; cung cấp các dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con như: xét nghiệm phát hiện nhiễm HIV cho PNMT, cung cấp thuốc ARV cho phụ nữ nhiễm HIV bao gồm: phụ nữ nhiễm HIV mang thai, đẩy mạnh các can thiệp và chất lượng các dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; theo dõi cặp mẹ con; điều trị bằng ARV sớm cho trẻ khi khẳng định nhiễm HIV; huy động và đảm bảo tài chính cho công tác dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, đặc biệt là test nhanh HIV đối với phụ nữ mang thai; tư vấn lấy mẫu xét nghiệm và tư vấn thu dung bệnh nhân để điều trị…

Tư vấn phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con cho chị em phụ nữ thị trấn Sìn Hồ (huyện Sìn Hồ).

Chị L. T. M (xã Lê Lợi, huyện Nậm Nhùn) cho biết: “Mặc dù cả 2 vợ chồng đều bị nhiễm HIV, nhưng tôi rất muốn có đứa con để động viên tinh thần. Tôi đến gặp các y, bác sỹ để được tư vấn tham gia điều trị từ khi mang thai. Đến nay, con tôi đã được 1 tuổi, qua xét nghiệm không bị nhiễm HIV, tôi mừng lắm. Vì vậy, tôi đã tuyên truyền với một số chị em trong bản, không nên e ngại mà nên đến gặp cán bộ y tế để được tư vấn xét nghiệm, điều trị kịp thời và được sinh con an toàn”. Thực tế, tại các buổi truyền thông, tư vấn lấy mẫu xét nghiệm ở xã có rất nhiều chị em chủ động đến lấy mẫu, không còn e dè, người dân cũng không còn có thái độ phân biệt kỳ thị như trước nữa.
Bác sỹ Nguyễn Trung Quyền - Phó Giám đốc TTYT huyện Sìn Hồ cho biết: “Do đặc thù ban ngày bà con phải làm nương rẫy, nên các buổi truyền thông tư vấn lấy mẫu chủ yếu được thực hiện buổi tối. Cấp ủy, chính quyền địa phương đã quan tâm vào cuộc tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia đầy đủ, đặc biệt đối với những xã trọng điểm, chúng tôi huy động tối đa người dân tham gia để nghe tuyên truyền, tư vấn lấy mẫu xét nghiệm và có biện pháp kịp thời giúp bà con phòng tránh lây nhiễm HIV. Trong đó, tập trung vào xét nghiệm phát hiện nhiễm HIV cho PNMT, vợ của những người có HIV trong độ tuổi sinh đẻ, phụ nữ sống ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số…”.
Ông Nguyễn Hồng Hải - Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: “Thời gian qua, Trung tâm tham mưu với ngành Y tế chủ động triển khai chương trình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia vào các hoạt động dự phòng lây truyền HIV; đồng thời nâng cao nhận thức cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và phụ nữ mang thai hiểu về HIV/AIDS. Các nội dung hoạt động: Giám sát, hỗ trợ chuyên môn cho tuyến cơ sở triển khai tháng cao điểm dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con; tổ chức tuyên truyền tư vấn xét nghiệm HIV và tiếp cận điều trị thuốc kháng virus HIV (ARV) cho bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS, điều trị methadone và buprenophine cho người nghiện ma túy tại cơ sở; tư vấn nuôi dưỡng trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV; cung cấp dịch vụ xét nghiệm chẩn đoán sớm cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV; giới thiệu mẹ và trẻ đến các cơ sở chăm sóc và điều trị HIV để tiếp tục được chăm sóc và điều trị HIV; tăng cường sự hỗ trợ của gia đình, xã hội trong dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con. Tư vấn, xét nghiệm HIV để điều trị thuốc ARV sớm cho mẹ, đảm bảo sức khoẻ cho con là giải pháp góp phần hướng đến loại trừ tình trạng trẻ nhiễm HIV từ mẹ”.
Với mục tiêu “Giảm tỷ lệ nhiễm HIV từ mẹ xuống dưới 2% vào năm 2020”, ngành Y tế tỉnh tiếp tục kêu gọi sự vào cuộc của cả cộng đồng, giúp mọi người trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về HIV/AIDS để biết cách phòng tránh lây nhiễm HIV; đặc biệt là những phụ nữ mang thai cần chủ động xét nghiệm sớm khi mang thai để có biện pháp phòng lây nhiễm HIV sang con kịp thời, góp phần bảo vệ thế hệ trẻ tương lai.