Thực trạng đáng báo động

Đa số các đám cháy đều chưa điều tra, xác minh được đối tượng. Nhưng diện tích rừng bị thiệt hại thực sự đáng báo động.

Để nắm rõ hơn về các vụ cháy rừng xảy ra trên địa bàn huyện từ đầu mùa khô đến nay, chúng tôi đã có buổi làm việc với Hạt Kiểm lâm, Ban Quản lý rừng phòng hộ 661 huyện Tân Uyên; cùng rà soát lại danh sách các vụ cháy thời gian qua mà xót thương cho rừng.

Nhiều vụ cháy rừng lan thành diện rộng khó tiếp cận và dập lửa. Ảnh chụp hồi 18 giờ ngày 16/4/2012 tại xã Pắc Ta.

Từ đầu mùa khô đến nay, trên địa bàn huyện xảy ra hơn 30 vụ cháy lớn nhỏ. Trong đó, Pắc Ta: 9 vụ, thiệt hại 208,1ha; Nậm Sỏ: 8 vụ, thiệt hại hơn 8ha; các vụ còn lại xảy ra trên địa bàn các xã: Hố Mít, Nậm Cần và thị trấn Tân Uyên. Hầu hết các đợt nắng nóng vừa qua trên địa bàn Tân Uyên đều xảy ra cháy rừng, thảm thực vật. Điều này khiến cho núi rừng Tân Uyên lại thêm tan hoang sau mỗi lần rực lửa. Ước tính diện tích rừng phòng hộ bị thiệt hại từ đầu mùa khô lên tới hơn 375ha, giá trị thiệt hại hơn 3,2 tỷ đồng. Từ khi chia tách huyện tới nay, Tân Uyên trồng được hơn 1.400ha rừng các loại. Làm một phép tính đơn giản cho thấy, mùa khô hanh năm nay Tân Uyên đã mất hơn 26% diện tích rừng mà toàn huyện đã nỗ lực trồng mới trong 4 năm qua.

Trong các vụ cháy rừng, đáng kể nhất là vụ cháy ngày 24/2 tại tiểu khu 410/578 (xã Pắc Ta). Sau một ngày hoành hành, bất chấp sự nỗ lực của đông đảo lực lượng tham gia cứu chữa, giặc lửa đã thiêu rụi gần 150ha cây trồng (thông mã vĩ, vối thuốc 2 năm tuổi). Ngày 3/9, một mồi lửa của kẻ thiếu trách nhiệm đã khiến cho lớp thực bì trong những ngày nắng hanh, khô như đóm bốc cháy thiêu rụi cây trồng tại tiểu khu 379/567 địa bàn giáp ranh của các xã: Nậm Cần, Pắc Ta, Trung Đồng, Thân Thuộc. Cháy đã làm thiệt hại hơn 70ha cây trồng chưa thành rừng, ước tính vụ cháy gây thiệt hại hơn 600 triệu đồng.

Cần có giải pháp hiệu quả

Ngay từ đầu mùa khô hanh, UBND huyện đã triển khai khá đồng bộ các biện pháp phòng chống cháy rừng: ban hành các văn bản kiện toàn Ban Chỉ đạo, tăng cường công tác bảo vệ phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR), phân công kiểm lâm địa bàn xuống cơ sở, thành lập các tổ đội xung kích, lập các chốt cửa rừng, tổ chức tuyên truyền và ký kết bảo vệ rừng tại các địa bàn dân cư… Có thể thấy Tân Uyên rất bài bản, chủ động ứng phó với cháy rừng trong mùa khô hanh.

Phát dọn thực bì, làm đường băng cản lửa - một trong những biện pháp hiệu quả phòng chống cháy rừng trong mùa khô hanh.

Nhưng số lượng các vụ cháy, diện tích, hậu quả các đám cháy từ đầu mùa khô hanh 2012 đến nay đã phần nào cho thấy “hiệu quả” của công tác PCCCR trên địa bàn huyện. Mỗi khi xảy ra cháy rừng, thảm thực vật, hàng đoàn người được huy động lên cứu rừng. Từ đầu mùa khô hanh tới nay, toàn huyện đã huy động hơn 1.300 lượt người chữa cháy rừng. Chữa cháy cũng gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận đám cháy, nhiều vụ cháy phải đi bộ, trèo đồi nhiều tiếng đồng hồ. Khi đến địa điểm cháy, đám cháy đã lan rộng, gặp gió to ngọn lửa bùng phát thành đám cháy lớn khó khăn trong khống chế ngọn lửa.

Trao đổi với anh Mỏ Văn Duần – Hạt phó Hạt Kiểm lâm chúng tôi được biết các đám cháy xảy ra trong mùa khô hanh trên địa bàn huyện thường do một trong các nguyên nhân sau: đốt nương làm cháy lan sang rừng trồng, rừng phòng hộ; đốt thảm thực vật khai thác lâm thổ sản trái phép. Không loại trừ một số vụ cháy có dấu hiệu cố ý đốt phá hoại rừng.

Qua kết quả của công tác điều tra đã xác minh và làm rõ 7 đối tượng, xử lý hành chính, phạt 13 triệu đồng, buộc chi trả hơn 4 triệu tiền công chữa cháy rừng. Qua đấu tranh, khai thác các cơ quan chức năng đã buộc đối tượng Sùng A Thắng (bản Hua Ngò, xã Nậm Sỏ) nhận đã làm cháy 8,5ha cây vối thuốc thuộc rừng phòng hộ Tiểu khu 376/559 xã Nậm Sỏ. Hiện các cơ quan chức năng đang hoàn tất hơ sơ truy cứu trách nhiệm hình sự. Với sự nghiêm minh của luật pháp, các hình thức xử lý, bản án mà các đối tượng gây cháy rừng sẽ là hồi chuông cảnh tỉnh ý thức những kẻ vi phạm lâm luật.

Mùa khô hanh năm nay huyện Tân Uyên đã bị cháy tương đối về diện tích rừng, thảm thực vật mà chưa có biện pháp ngăn chặn hiệu quả ngoài phương châm “4 tại chỗ” khi rừng cháy; nỗ lực xác định thiệt hại; xác minh, xử lý nghiêm một số đối tượng gây cháy rừng.

Để mang lại màu xanh cho rừng, các cơ quan chức năng, đặc biệt là lực lượng kiểm lâm tiếp tục tăng cường công tác bám dân, sát địa bàn, đẩy mạnh tuyên truyền công tác PCCCR. Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện đã chủ động phương án, cây giống để trồng trong mùa trồng rừng sắp tới