Đến xã Nậm Mạ, chúng tôi như hòa mình vào thiên nhiên, khi nhìn thấy bản làng người Thái tựa đẹp như bông hoa đang soi mình vào lòng hồ thủy điện. Từ bản Sông Đà, Huổi Ca đến Co Lẹ, Nậm Mạ, những ngôi nhà sàn khang trang, đường nội bản sạch đẹp, tiếng máy nổ của thuyền bè, máy xát vang dội sau mùa vụ bội thu hòa lẫn với niềm hạnh phúc khi người dân bán được cá to nuôi trong lồng. Là xã tái định cư, đất sản xuất hạn chế nhưng chính quyền và Nhân dân khắc phục khó khăn để xây dựng một cuộc sống mới.

Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, Nậm Mạ di vén lên nơi ở mới vì dòng điện tương lai. Lên nơi ở mới, có tiền đền bù trong tay nhưng kiến thức lại thiếu vì phải sản xuất theo hướng mới, người dân gặp nhiều khó khăn. Giúp người dân có cuộc sống ổn định, cán bộ xã gặp gỡ, đối thoại với dân, vận động bà con tận dụng đất nông nghiệp chưa bị ngập để làm ruộng, nương, sử dụng tiền đền bù xây dựng các mô hình phát triển chăn nuôi, nhất là tận dụng mặt nước nuôi cá lồng.

Đưa các giống cây có giá trị cao vào gieo trồng, tích cực phát triển rừng, hướng dẫn bà con cách nuôi, trồng, phòng, chống dịch bệnh, quảng bá sản phẩm nông sản ra ngoài thị trường. Yêu cầu các hội, đoàn thể xã tạo điều kiện cho hội viên vay vốn, giúp đỡ hộ khó khăn để cùng nhau phát triển. Xây dựng bản làng sạch, đẹp, khôi phục, duy trì bản sắc văn hóa để phát triển du lịch cộng đồng, tạo thêm nguồn thu nhập. Ngoài ra, tuyên dương các hộ sản xuất, kinh doanh giỏi để nhân rộng ra cộng đồng.

Người dân bản Co Lẹ (xã Nậm Mạ) giảm nghèo từ nuôi cá lồng.

Không hoang phí trước số tiền đền bù, người dân ở 4 bản của xã đầu tư vào sản xuất, tìm thêm đất canh tác để khai hoang, tăng diện tích gieo trồng cây lương thực có hạt. Với diện tích 223ha, mỗi năm 1 vụ thóc, 2 vụ ngô, năng suất ngô, thóc đạt từ 30-45 tạ/ha, có vụ thóc gần 50 tạ/ha, lương thực không chỉ dư thừa cho mùa vụ sau mà còn trở thành hàng hóa để xuất bán. Phủ xanh đất trống đồi trọc, bảo vệ, phát triển rừng để nhận tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng.

Tăng cường phát triển chăn nuôi, hình thành mô hình chăn nuôi đại gia súc, gia cầm theo hướng hàng hóa với hơn 14.000 con, nhất là khi người dân nhìn thấy tiềm năng từ lòng hồ Thủy điện Sơn La mang lại để đầu tư nuôi cá lồng với 119 lồng cá, mỗi năm sản lượng đánh bắt gần 20 tấn.

Anh Khoàng Văn Hưng (bản Co Lẹ) chia sẻ: Trước đây, cuộc sống khó khăn, thóc, ngô làm ra không đủ ăn, lúc nào cũng phải đi vay mượn để duy trì cuộc sống, rồi khi di vén lên nơi ở mới, việc phát triển kinh tế càng đi vào ngõ cụt. Được xã khuyến khích và nhìn thấy lợi thế từ lòng hồ thủy điện, tôi đầu tư vào nuôi cá lồng với các loại: lăng, chép, rô phi, cứ 3-4 tháng xuất 1 lứa, mang về nguồn thu nhập cao với hơn 120 triệu đồng/năm, cuộc sống khá giả hơn.

Nhân dân một lòng đoàn kết, giúp đỡ nhau vươn lên để không còn hộ khó, các tổ chức hội, đoàn thể xã xây dựng quỹ, hỗ trợ cây trồng, con giống trong sản xuất, nhất là thế hệ trẻ của xã có ý thức vươn lên, bên cạnh vào các trường chuyên nghiệp trên toàn quốc, còn đi học nghề về mở cửa hàng kinh doanh, dịch vụ tại xã, làm công nhân ở các nhà máy, xí nghiệp, góp phần nâng cao tỉ lệ lao động. Từ đó, tỉ lệ hộ nghèo của xã giảm còn 23,8%, thu nhập bình quân đạt 30 triệu đồng/năm.

Bên cạnh đó, xã đẩy mạnh phát triển giáo dục, nâng cao nguồn tri thức thế hệ trẻ. Khôi phục các giá trị bản sắc văn hóa, vận động Nhân dân giữ gìn môi trường sạch đẹp, duy trì các đội văn nghệ, ẩm thực văn hóa người Thái để phát triển du lịch, tạo thêm nguồn thu cho Nhân dân.

Anh Hồ Văn Thơi - Chủ tịch UBND xã cho biết: Tiếp tục nâng cao cuộc sống Nhân dân, xã tăng cường tập trung vào các thế mạnh, phát triển thương mại, dịch vụ, liên kết với các tổ chức, doanh nghiệp tạo thị trường, phát triển nguồn lao động, phấn đấu hoàn thành mục tiêu mỗi năm giảm từ 5-7% tỉ lệ hộ nghèo.