TỶ LỆ BAO PHỦ BHYT GIẢM TỪ 96,8% XUỐNG 73,7%

Giai đoạn 2016 - 2020, thực hiện Quyết định số 1167/QĐ-TTg, ngày 28/6/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh giao chỉ tiêu thực hiện BHYT, tỉnh Lai Châu đều hoàn thành 100% chỉ tiêu được giao về tỷ lệ bao phủ BHYT qua các năm. Cụ thể, năm 2016 đạt 93,2% đến năm 2020 đạt 96,8%.

Tăng tỷ lệ bao phủ BHYT, cán bộ ngành BHXH tỉnh đã tăng cường “đi từng ngõ, gõ cửa từng nhà, rà từng đối tượng”.

Tuy vậy, năm 2021, thực hiện Quyết định số 861/QĐ-TTG (gọi tắt là Quyết định 861) và Ủy ban Dân tộc ban hành Quyết định số 433/QĐ-UBDT (gọi tắt là Quyết định 433) ngày 18/6/2021 phê duyệt Danh sách thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh đã có hơn 100.000 người dân ở cả 8 huyện, thành phố không còn được cấp miễn phí thẻ BHYT. Việc cắt giảm thẻ BHYT với số lượng lớn đã làm giảm tỷ lệ bao phủ BHYT của tỉnh từ 96,8% năm 2020 xuống 73,7% dân số vào tháng 7/2021.

Từ cuối tháng 9 đến cuối tháng 12/2021, Ủy ban Dân tộc ban hành Quyết định số 612/QĐ-UBDT thay thế Quyết định 433 thì một số thôn, bản người dân tộc thiểu số được cấp lại thẻ BHYT. Cùng với đó, ngành BHXH, cấp ủy, chính quyền các cấp, ban, ngành, đoàn thể từ huyện đến cơ sở đồng thời vào cuộc tuyên truyền chính sách BHYT tại các xã bị tác động. Chuyển tham gia BYYT của gần 10.000 người dân tộc thiểu số sang nhóm đối tượng khác. Tuy vậy, toàn tỉnh vẫn có tới 88.444 người bị giảm thẻ BHYT.

Như vậy, số người dân bị giảm thẻ BHYT do ảnh hưởng của Quyết định 861 nhưng chưa tham gia lại còn rất nhiều (88.444 người). Trong đó, đa số là người đồng bào dân tộc thiểu số rất khó khăn về kinh tế, thu nhập thấp, không ổn định, gia đình đông con nên không có nguồn tài chính để tham gia BHYT hộ gia đình. Mặc dù ngành BHXH tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp về tuyên truyền, vận động, kể cả việc “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” nhưng tỷ lệ bao phủ BHYT tính đến cuối năm 2021 cũng chỉ đạt 82,1% dân số.

CẦN NHIỀU HƠN NHỮNG GIẢI PHÁP CĂN CƠ

Tham gia BHYT mang lại rất nhiều lợi ích. Căn cứ theo Điều 22 Luật BHYT năm 2014 sửa đổi ban hành ngày 13/6/2014 và Nghị định 105/NĐ-CP/2014, ngày 15/11/2014 quy định mức hưởng thẻ BHYT như sau: khám bệnh, chữa bệnh đúng tuyến được hưởng từ 80-100% chi phí khám, chữa bệnh đối với từng đối tượng. Khám, chữa bệnh không đúng tuyến đối với tuyến huyện hưởng 100% chi phí theo phạm vi và mức hưởng quy định; tuyến tỉnh, năm 2021 tăng từ 60% lên 100% chi phí điều trị nội trú; tuyến Trung ương bằng 40% chi phí điều trị nội trú. 

Người dân huyện Nậm Nhùn mua thẻ BHYT tại BHXH huyện.

Trong trường hợp người dân không có thẻ BHYT thì khi ốm đau, bệnh tật sẽ phải tự chi trả khoảng 400.000 đồng/lượt khám bệnh ngoại trú và khoảng 4.460.000 đồng/lượt điều trị nội trú (tính bình quân). Như vậy, càng khó khăn về tài chính thì người dân đã nghèo lại càng khó khăn, ảnh hưởng đến chính sách giảm nghèo bền vững và chính sách an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh. Đây chính là thách thức lớn đối với chính quyền của tỉnh nói chung cũng như ngành BHXH nói riêng.

Giải quyết những khó khăn do tác động của Quyết định 861, giảm bớt áp lực tài chính cho đồng bào dân tộc thiểu số khi đi khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế, từng bước thích ứng với chính sách mới, ngay từ đầu năm 2022, BHXH tỉnh đã xây dựng kế hoạch, triển khai đồng bộ giải pháp. Trong đó, giao chỉ tiêu phát triển người tham gia BHYT cho Đại lý Bưu điện tỉnh. Tổ chức Chương trình “Tặng thẻ BHYT, trao quà - mang tết ấm đến với người nghèo xuân Nhâm Dần 2022”.

Bưu điện tỉnh cũng tích cực vào cuộc cùng ngành BHXH triển khai công tác truyền thông, vận động người dân tham gia BHYT.

Đặc biệt, thực hiện chỉ đạo của BHXH Việt Nam về trao tặng sổ BHXH, thẻ BHYT, BHXH tỉnh phối hợp với Ngân hàng Thương mại Cổ phần ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) trao tặng 170 sổ BHXH và 420 thẻ BHYT cho người dân nghèo có hoàn cảnh khó khăn tại 3 huyện Mường Tè, Nậm Nhùn, Sìn Hồ từ ngày 10 -13/3/2022. Đây là việc làm thiết thực góp phần quan trọng lan tỏa ý nghĩa nhân văn cao đẹp, huy động nhiều hơn những tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp gắn hoạt động sản xuất kinh doanh với trách nhiệm xã hội, cộng đồng trong việc đóng góp ủng hộ chính sách an sinh xã hội.

Lãnh đạo BHXH tỉnh cũng đã tham gia dự và trả lời trực tiếp những vướng mắc của người dân liên quan đến chính sách bảo hiểm tại các Hội nghị của tỉnh, các sở, ngành tổ chức. Phối hợp với Bưu điện tỉnh tổ chức Lễ ra quân tuyên truyền, vận động người dân tham gia bảo hiểm xã hội, BHYT trên phạm vi toàn tỉnh. Phát huy vai trò của mạng xã hội để đa dạng hình thức truyền thông. Nhờ đó, trong 3 tháng đầu năm 2022, toàn tỉnh có 381.028 người tham gia BHYT, đạt 82,4% dân số toàn tỉnh, tăng 3.827 người so với tháng 2/2022 và 12.616 người so với năm 2021.

Việc tăng 0,3% số người tham gia BHYT trong 3 tháng đầu năm là kết quả khá khiêm tốn nhưng đối với một tỉnh có đến 84% đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tới 30,8% như Lai Châu, thì đây là nỗ lực không nhỏ của ngành BHXH tỉnh.

Vậy nên, để hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch cả năm 2021 cũng như đến năm 2025 đạt 95% tỷ lệ bao phủ BHYT đối với Lai Châu không dễ dàng. Vẫn cần hơn hết những giải pháp căn cơ hơn, đặc biệt, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt hơn của cả hệ thống chính trị và cơ chế hỗ trợ đặc thù của Nhà nước, của tỉnh đối với đối tượng cận nghèo, học sinh. Từ đó, mọi người dân đều được tiếp cận và thụ hưởng chính sách BHYT của Đảng và Nhà nước.