Mất điện mùa… thừa điện!

Hơn một tuần giữa tháng 8/2011, Mường Tè mất điện. Gần như toàn bộ các hoạt động cần điện tại thị trấn tê liệt hoàn toàn. Khối hành chính UBND và Huyện ủy, các cán bộ vừa quạt phành phạch vừa làm việc. Điện thoại bàn, máy fax, máy in, máy phôtô ngừng hoạt động. Ngay cả gọi điện thoại di động cũng khó khăn, vì chẳng có điện, chẳng ai sạc được pin điện thoại.

Mất điện, người dân phải mua xăng tại cửa hàng bán xăng lẻ với giá “trên trời”.

Mà oái oăm thế nào, toàn những ngày lãnh đạo tỉnh vào làm việc tại huyện thì “điện không hiện lên cho”. Cuối năm ngoái, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy LòVăn Giàng vào Mường Tè làm việc, cũng mất điện. Hôm vừa rồi, thứ tư, ngày 17/8, đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trọng Quảng vào chỉ đạo khắc phục lũ lụt sạt lở, kiểm tra mặt bằng tái định cư Thủy điện Lai Châu và tiến độ trồng mới cây cao su thì điện cũng mất toàn phần, phải sử dụng máy nổ nhỏ chạy dầu diezen phục vụ họp.

Anh Chung (một chủ hiệu ảnh, in và phôtô ở khu 7 thị trấn Mường Tè) phàn nàn rằng mất điện liên tục khiến cơ sở mất hết khách. AnhNhì, chủ cơ sở gia công gỗ ở khu 10 thị trấn cũng rất lo lắng vì hàng của khách đặt sắp đến ngày lấy mà điện thì cứ mất. Tệ nhất là các cây xăng của huyện không bơm được tay khi thiếu điện. Khi có điện thì điện yếu quá, máy không bơm nổi nên người đi xe máy đành chịu mua xăng lẻ với giá đắt “trên trời”.

Cô giáo Bùi Thị Quế - Hiệu phó Trường Tiểu học số 1 thị trấn Mường Tè kể rằng, một ngày Mường Tè có thể mất điện, có điện tới hai mươi lần. Đồ điện hỏng liên tục…

Ấy thế mà, trong khi, Mường Tè có tới 3 nguồn điện. Một là thủy điện vừa Nậm Sì Lường, công suất 500KW (đang mùa nước, đáng nhẽ thừa điện). Hai là một máy phát diezen 160KW chuyên phục vụ khối hành chính huyện khi mất điện lưới. Ba là đường điện lưới 35KV chạy từ thủy điện Lai Châu vào trung tâm huyện, mới hòa mạng điện lưới năm 2010.

Thợ rừng bất đắc dĩ

Những ngày này, ai vào Mường Tè sẽ thấy một cảnh rất kỳ quặc. Sáng sớm tinh mơ, khi người dân Mường Tè chưa mấy người tỉnh giấc đã thấy một loạt công nhân Điện lực Mường Tè áo mũ đàng hoàng, mỗi người một con dao quắm mài xoèn xoẹt ở hè phố. Hỏi ra thì mới biết tốp họ phải đi làm thợ rừng “phát tuyến”. Tức là phải đi chặt nứa phát quang dọc hành lang đường điện lưới 35KV dài xấp xỉ 100 cây số, vừa dò chỗ chập điện để khắc phục sự cố.

Ông Khổng Minh Tân – Giám đốc Điện lực Mường Tè “kể khổ” rằng do tuyến đường dây quá dài lại chạy trên đồi và dọc trong rừng. Mỗi khi mưa gió, cây cối va chạm vào đường dây dẫn đến chập điện, đứt dây hàng trăm mét. Mặc dù chi nhánh vẫn thường xuyên phát tuyến, làm quang hành lang an toàn lưới điện. Nhưng do hiện nay đang mùa mưa cây cối mọc nhanh, nhất là tre nứa. Nên cán bộ chi nhánh “mài dao không kịp”.

Cán bộ điện vừa “phát tuyến”, vừa dò bộ cho ra chỗ chập hỏng rất mất thời gian. Mặc dù chi nhánh có máy dò nhưng do trời thường xuyên mưa nên máy dò cũng bó tay. Thật là họa vô đơn chí. Trong khi đường điện lưới quốc gia cháy chập, thì Thủy điện Nậm Sì Lường cũng hỏng vì chưa đồng bộ với hệ thống điện lưới. Máy phát chạy dầu diezen – cứu cánh cuối cùng được đem ra sử dụng thì lại hỏng kích từ (thuộc phần điện từ nên cán bộ của chi nhánh không thể sửa nổi), lại phải đợi tỉnh cử cán bộ vào sửa chữa.

Một nguyên nhân chính khiến điện Mường Tè không ổn định là vì thị trấn Mường Tè nằm ở cuối tuyến. Chỉ cần các địa bàn khác gặp sự cố hay trục trặc là điện Mường Tè cũng mất luôn! Chính vì vậy mà kể từ khi có điện lưới quốc gia đến giờ, điện ở Mường Tè vẫn luôn thiếu sự ổn định là điều khó tránh khỏi.

Làm gì để điện Mường Tè thôi “tùy tiện”?

Theo ông Tân để điện Mường Tè ổn định việc hiện tại là tăng cường kiểm tra, phát tuyến để làm quang hành lang lưới điện, tránh tình trạng cây cối đập vào đường dây gây chập, đứt dây mỗi khi mưa, gió. Chúng tôi mong muốn Công ty Điện lực Lai Châu bổ sung thêm kinh phí để hỗ trợ cho công nhân làm tốt việc phát tuyến - công việc của một người thợ rừng bất đắc dĩ.

Đồng thời việc khắc phục những hư hỏng của thủy điện Nậm Sì Lường sẽ phần nào cung cấp thêm sản lượng điện phục vụ cho đời sống của người dân.

Còn về lâu dài để có thể ổn định đường điện, thì chỉ có cách thay đường dây 35KV bằng đường dây 110KV bởi hệ thống cột của đường dây này cao nên tuyến đường điện sẽ ít bị ảnh hưởng do cây cối va quệt. Ngoài ra việc sớm hoàn thành thi công hệ thống đường điện 35KV chạy dọc theo tuyến đường Pa Tần – Mường Tè (tuyến đường này ít cây cối) thì hành lang lưới điện sẽ rất thoáng và ổn định.