Nguy cơ “bùng nổ” dân số

Theo thống kê, năm 2012, toàn xã có 183 trẻ mới sinh, trong đó có tới 49 trẻ là con thứ 3 trở lên. Đặc biệt, từ đầu năm đến nay, xã tiếp tục có thêm 71 trẻ ra đời, mà có tới 21 trẻ là con thứ 3 trở lên. Với tình trạng trên, Khun Há đang có nguy cơ “bùng nổ” dân số bởi tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên ngày một tăng cao. Mặc dù, chính quyền địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động bà con thực hiện kế hoạch hóa gia đình, tránh tình trạng sinh dày, sinh nhiều làm ảnh hưởng đến việc phát triển kinh tế gia đình.

Cán bộ xã Khun Há (huyện Tam Đường) vận động bà con ở bản Lao Chải 2 thực hiện tốt công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình.

Đông con, trẻ sinh ra dễ bị thiếu điều kiện để được quan tâm chăm sóc đầy đủ, dễ suy dinh dưỡng, thấp, còi và việc học hành khó mà bảo đảm. Nhưng nhận thức của một số người dân còn hạn chế với quan niệm trọng nam khinh nữ, thích sinh nhiều con để vui nhà vui cửa, phải có nếp, có tẻ mới đầm ấm… Vì vậy, nhiều người cố tình sinh con thứ 3 trở lên đã làm ảnh hưởng lớn đến gia tăng dân số ở địa phương.

Theo chân cán bộ xã, chúng tôi đến thăm Ma Sao Phìn Thấp - một trong những bản trên địa bàn xã có tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên cao. Toàn bản có 84 hộ với 614 nhân khẩu (nếu làm phép tính chia, mỗi hộ có tới 7,3 nhân khẩu). Từ đầu năm đến nay, bản đã có 6 hộ sinh con thứ 3 trở lên. Ông Ma A Châu - Trưởng bản Ma Sao Phìn Thấp (xã Khun Há) cho biết: “Trong các buổi họp bản, chúng tôi thường xuyên lồng ghép, phân tích cho bà con hiểu tác hại của việc sinh con thứ 3 trở lên là nguyên nhân dẫn đến đói nghèo. Nhưng một số cặp vợ chồng vẫn cố tình không sử dụng các biện pháp tránh thai, khi mang thai không đến cơ sở y tế khám định kỳ và sinh con tại nhà. Khi cán bộ bản, xã đến nhắc nhở, họ cho là “vỡ kế hoạch”. Đến nay, toàn bản có tới 75% số hộ sinh con thứ 3 trở lên”.

Bản Lao Chải 2 cũng có tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên cao. Chính vì đông con nên đời sống vật chất, tinh thần của bà con trong bản ngày càng khó khăn, nhiều cặp vợ chồng gầy gò, ốm yếu với “bầy” con nheo nhóc. Điển hình, chị Cứ A Chu (24 tuổi) sinh 5 con (2 trai, 3 gái). Chị Chu tâm sự: “Từ khi lấy chồng đến nay, tôi liên tiếp sinh con, sức khỏe yếu nên không có thời gian tăng gia sản xuất. Chồng tôi làm việc vất vả nuôi cả gia đình nên đời sống, kinh tế luôn thiếu thốn. Giá như, tôi chỉ sinh 2 con thì giờ đây kinh tế gia đình đã tạm ổn; có điều kiện chăm sóc các cháu ăn học, trưởng thành”.

Giải pháp của địa phương                 

Ông Cứ A Sử - Chủ tịch UBND xã Khun Há cho biết: “Thời gian qua, cấp ủy, chính quyền địa phương đã tổ chức họp bàn, đưa ra các giải pháp (điều chỉnh mức sinh, nâng cao chất lượng dân số góp phần bảo đảm cuộc sống ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc) triển khai thực hiện nhằm giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 xuống mức thấp nhất. Đặc biệt, cán bộ chuyên trách dân số xã đã phối hợp với cộng tác viên dân số, già làng, trưởng bản, người có uy tín tổ chức họp bản, phát tờ rơi tuyên truyền, tư vấn, giải thích để mỗi cặp vợ chồng tự nguyện thực hiện các biện pháp tránh thai hiện đại như: đình sản, đặt vòng, uống thuốc tránh thai... nhưng nhiều cặp vợ chồng vẫn sinh con thứ 3 trở lên”.

Chị Cứ Thị Chu ở bản Lao Chải 2 cùng các con nạo sắn chuẩn bị bữa tối cho gia đình.

Năm nay, xã đã chỉ đạo 14/14 bản xây dựng quy ước xử phạt những cặp vợ chồng sinh con thứ 3 trở lên từ 200 - 300 nghìn đồng, trong đó bản Can Hồ phạt 1 tạ thóc và Ngài Thầu Cao phạt 1 triệu đồng cho mỗi lần vi phạm. Với những gia đình sinh con thứ 3 trở lên sẽ không được nhận hỗ trợ (gạo, cây, con giống) của nhà nước. Tuy nhiên, các quy ước xử phạt những cặp vợ chồng sinh con thứ 3 trở lên ở địa phương chưa mạnh, thiếu kiên quyết, còn nể nang…

Để hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng sinh con thứ 3 trở lên, thời gian tới, chính quyền xã rất cần có sự vào cuộc của các ban, ngành chuyên môn từ tỉnh đến huyện đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động bà con thực hiện công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình; đưa ra những biện pháp xử lý kiên quyết để sớm chấm dứt tình trạng này.