Trao đổi với chúng tôi, ông Dương Quốc Tuấn - Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Kết quả 82,1% tỷ lệ người dân tham gia BHYT là cả quá trình nỗ lực, cố gắng của BHXH từ tỉnh đến các huyện. Bởi, việc giảm tỷ lệ này là do sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 861/QĐ-TTg phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025; Ủy ban Dân tộc ban hành Quyết định số 612/QĐ-UBDT ngày 16/9/2021 phê duyệt danh sách các thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025, tỉnh Lai Châu có trên 98.000 người dân tộc thiểu số bị cắt giảm thẻ BHYT do không thuộc đối tượng được ngân sách Nhà nước đóng BHYT. Dẫn đến tỷ lệ người tham gia BHYT toàn tỉnh giảm từ 96,8% xuống 74,5%.
Giữ vững và tăng tỷ lệ người tham gia BHYT đã khó, nay còn có xu hướng giảm, trước thực tế đó, hiện, BHXH tỉnh đã và đang chủ động triển khai nhiều hơn những giải pháp trọng tâm, cụ thể. Trước hết là huy động các nguồn lực xã hội hóa (công nhân, viên chức ngành BHXH, doanh nghiệp, ngân hàng… trong và ngoài tỉnh) nhằm trao tặng sổ BHXH, thẻ BHYT (có thời hạn) cho đối tượng là người dân có hoàn cảnh khó khăn. Ngay trung tuần tháng 2/2023, tại sự kiện Ngày hội hiến máu “Blouse trắng - trái tim hồng” do Ban Chỉ đạo Vận động hiến máu tình nguyện tỉnh tổ chức, BHXH tỉnh đã trao 10 thẻ BHYT cho 10 hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn đang điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Được biết, riêng năm 2022, BHXH tỉnh phối hợp với các đơn vị, nhà hảo tâm trao tặng 4.811 thẻ BHYT, 330 sổ BHXH tự nguyện cho người dân có hoàn cảnh khó khăn, 33 suất quà cho bệnh nhân nghèo trên địa bàn tỉnh.

Cán bộ Bảo hiểm Xã hội tỉnh tuyên truyền, tư vấn chính sách BHXH tự nguyện, BHYT cho người dân thành phố Lai Châu.

Là một trong 10 bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh được nhận thẻ BHYT, chị Gì Thị Mý (SN 1969, bản Lùng Thàng, xã San Thàng, thành phố Lai Châu) mắt rưng rưng vì xúc động. Chị Mý chia sẻ: Vẫn biết khi đau ốm phải điều trị tại bệnh viện sẽ rất tốn kém nhưng vì hoàn cảnh khó khăn, dù từng có ý định mua thẻ BHYT cho bản thân nhưng rồi lại thôi. Lần này bị ốm nhập viện, gia đình đang rất lo lắng tiền viện phí thì được BHXH tỉnh tặng thẻ (thời hạn 6 tháng). Tôi mừng lắm, chắc chắn sẽ tiếp tục mua để hưởng quyền lợi khi ốm đau.
Không thuộc diện hộ nghèo nhưng với bà Hoàng Thị Nơi (tổ dân phố số 1, phường Đoàn Kết, thành phố Lai Châu) sẽ rất khó khăn nếu không có thẻ BHYT khi phải thường xuyên đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh lấy thuốc uống hậu phẫu thuật tuyến giáp. Theo bà Nơi, hiện, nhiều người chủ quan về sức khỏe nên không nghĩ đến lợi ích của tấm thẻ BHYT. Tôi thì cho rằng, bệnh tật có thể đến bất cứ khi nào, nếu không may bị bệnh trọng thì chi phí rất lớn. Khi ấy, tấm thẻ BHYT sẽ là “phao cứu sinh”, từ suy nghĩ đó, năm 2015 khi bắt đầu xin nghỉ công tác để đóng BHXH tự nguyện, tôi đã duy trì việc mua BHYT. Vậy nên, bị u tuyến giáp, tôi quyết định về bệnh viện tuyến trung ương phẫu thuật cũng được miễn giảm 30% tiền viện phí. Và 4 năm qua, tôi đều dùng thẻ BHYT để đi lấy thuốc uống định kỳ tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh.
Câu chuyện của bà Nơi hay chị Mý là 2 trong rất nhiều trường hợp được chia sẻ gánh nặng kinh tế kịp thời khi không may ốm đau, bệnh tật. Tăng tỷ lệ người tham gia BHYT và lan tỏa giá trị nhân văn sâu sắc từ chính sách BHYT, ngành BHXH tỉnh đang nỗ lực triển khai bằng nhiều hình thức. Đó là tăng cường sự phối hợp giữa BHXH tỉnh với các cơ quan đoàn thể (Hội Nông dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên…) tuyên truyền chính sách BHYT, nhất là trong nhóm người thuộc hộ cận nghèo, người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp có mức sống trung bình nhằm nâng cao nhận thức của người dân tự bỏ chi phí tham gia BHYT.
Đồng thời, tham mưu UBND tỉnh ban hành quyết định thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp trên địa bàn tỉnh Lai Châu; giao chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023. Ban hành công văn đề nghị phối hợp đề xuất tham mưu xây dựng chỉ tiêu thực hiện bao phủ BHYT trình HĐND tỉnh giai đoạn 2022-2025. Tiếp tục kêu gọi các tổ chức, cá nhân tặng thẻ BHYT cho đối tượng cận nghèo, học sinh, sinh viên là người dân tộc thiểu số tại các xã bị tác động giảm thẻ BHYT của Quyết định 861/QĐ-TTg…
Với nhiều giải pháp đồng bộ của ngành BHXH tỉnh cùng sự vào cuộc, đồng hành của các cấp, ngành, địa phương; đặc biệt là trong công tác tuyên truyền sẽ tiếp tục nâng cao nhận thức để người dân chủ động mua BHYT nhằm thực hiện hiệu quả công tác an sinh xã hội bền vững cũng như hoàn thành chỉ tiêu được Thủ tướng Chính phủ giao về tỷ lệ bao phủ BHYT toàn dân.