Cán bộ phường Đông Phong (thành phố Lai Châu) chi tiền hỗ trợ cho lao động tự do trên địa bàn.

Chính sách hỗ trợ nhân văn

Từ cuối tháng 4 đến nay, đất nước ta liên tục đương đầu với làn sóng dịch Covid-19 diễn ra liên tiếp và ngày càng phức tạp. Xuất phát từ tình hình thực tế, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách giãn cách xã hội để giảm nguy cơ bùng phát dịch, điều đó cũng đồng nghĩa với quá trình lao động sản xuất cũng như đời sống của doanh nghiệp và người dân khó khăn hơn bao giờ hết. Dịch bệnh không chỉ doanh nghiệp phải tạm dừng hoạt động sản xuất kinh doanh, thu hẹp quy mô, thậm chí phá sản mà đời sống của phần lớn người lao động cũng bị ảnh hưởng do thu nhập bị giảm sút và mất việc làm. Do vậy, Nghị quyết 68 của Chính phủ được ban hành chính là quyết sách kịp thời, đúng lúc, mang tính nhân văn lớn lao, có tác dụng hỗ trợ, giảm bớt áp lực cho người lao động và doanh nghiệp hiện nay.

So với Nghị quyết 42/NQ-CP, gói hỗ trợ theo Nghị quyết 68 lần này được mở rộng cả phạm vi, hình thức và đối tượng hỗ trợ với tổng mức kinh phí lên tới 26.000 tỷ đồng. Theo đó có 12 chính sách hỗ trợ gồm: giảm mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất; hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm cho người lao động; hỗ trợ người lao động tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương; hỗ trợ người lao động ngừng việc; hỗ trợ người lao động chấm dứt hợp đồng; hỗ trợ bổ sung và trẻ em; hỗ trợ tiền ăn đối với người phải điều trị nhiễm Covid-19; hỗ trợ một lần đối với đạo diễn nghệ thuật, diễn viên, họa sĩ giữ chức danh nghề nghiệp hạng IV, hướng dẫn viên du lịch được cấp thẻ hành nghề bị ảnh hưởng bởi đại dịch; hỗ trợ hộ kinh doanh; cho vay trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất; hỗ trợ đối với lao động tự do và một số đối tượng đặc thù khác. Trong đó có 7 nội dung liên quan đến hỗ trợ trực tiếp tiền mặt cho các đối tượng là lao động ngừng việc, mất việc, F0, F1, trẻ em, viên chức hoạt động nghệ thuật, hướng dẫn viên du lịch và hộ kinh doanh. Đây là khoản hỗ trợ cần được thực hiện ngay, hoàn thành sớm nhất nhằm kịp thời giúp các đối tượng chịu tác động trực tiếp bởi dịch bệnh. Thời gian tiếp nhận hồ sơ có thể kéo đến hết ngày 10/1/2022.

Khẩn trương vào cuộc

Thực hiện Nghị quyết số 68/NQ-CP, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) đã phối hợp với UBND các huyện, thành phố và các sở, ngành liên quan kịp thời tham mưu UBND tỉnh ban hành 3 văn bản về việc rà soát, đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị, UBND các huyện, thành phố thực hiện. Các sở, ngành cũng ban hành công văn hướng dẫn các trình tự, thủ tục để các đối tượng phối hợp và được nhận chi trả sớm nhất.

Tính đến nay, cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh đã gửi thông báo giảm mức đóng vào quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp tới 528 đơn vị, 9.228 lao động được giảm mức đóng với số tiền (tạm tính) được giảm mức đóng 12 tháng (từ 1/7/2021-30/6/2022) là trên 2,86 tỷ đồng. Đối với nhóm đối tượng 7, qua rà soát, tổng hợp của các huyện, thành phố, tính đến ngày 2/8, toàn tỉnh có 139 người thuộc diện F0, F1 phải cách ly y tế. Ban điều hành khu cách ly do Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh thực hiện đang phối hợp với các địa phương hoàn thiện thủ tục, hồ sơ cho người lao động để thực hiện chính sách hỗ trợ theo quy định. Trong 12 nhóm đối tượng, ở tỉnh ta, nhóm đối tượng 12 bao gồm người lao động không có giao kết hợp đồng lao động (lao động tự do), kết quả rà soát đến thời điểm này có 789 người. Hiện, huyện Than Uyên đã tiến hành chi trả hỗ trợ tiền ăn cho 26 người đã kết thúc điều trị Covid-19, cách ly y tế là F1 và F0 với tổng số tiền 28 triệu đồng; 8 người lao động không có giao kết hợp đồng lao đồng với số tiền 12 triệu đồng. Thành phố Lai Châu đã chi trả cho 10 người là trẻ em và đối tượng cách ly y tế (F1); 152 người là những lao động không có giao kết hợp đồng (lao động tự do) gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 đợt 1, với tổng số tiền 228 triệu đồng.

Theo chị Vũ Thị Huệ - Trưởng Phòng LĐ-TB &XH thành phố Lai Châu, hiện nay, nhóm đối tượng không có giao kết hợp đồng lao động (lao động tự do) là một trong những nhóm đối tượng khó xác định do trong Nghị quyết 68 không quy định cụ thể. Trước mắt, thành phố thực hiện rà soát các trường hợp người lao động tự làm hoặc làm việc trong các cơ sở kinh doanh dịch vụ không thiết yếu, cư trú hợp pháp trên địa bàn như: khu vui chơi giải trí, rạp chiếu phim, karaoke, masage, xông hơi, quán bar, điểm cung cấp dịch vụ internet, trò chơi điện tử, phòng tập gym, gội đầu… Nếu đầy đủ thông tin cá nhân, có xác nhận của UBND cấp xã, phường, có hộ khẩu thường trú, tạm trú trên địa bàn thành phố sẽ được hỗ trợ trong thời gian tới. Đến nay đã rà soát, lập danh sách được 2/4 nhóm đối tượng, cụ thể có 14 trường hợp thuộc nhóm trẻ em và người đang điều trị Covid-19, cách ly y tế; 416 lao động thuộc nhóm lao động không có giao kết hợp đồng lao động (lao động tự do) và một số đối tượng đặc thù khác.

Do tình hình dịch bệnh bùng phát tại các tỉnh, vừa qua, tỉnh Lai Châu đã tổ chức đón 844 công dân đang lưu trú ở tỉnh Bắc Giang về địa phương an toàn và tiếp tục thực hiện công tác phòng dịch. Theo anh Phùng Thanh Hùng - Trưởng Phòng Quản lý Lao động - Giáo dục Nghề nghiệp (Sở LĐ-TB&XH), quá trình rà soát và thực thi Quyết định 68 hiện có nhiều vướng mắc mà các cơ quan, đơn vị liên quan đang từng bước tháo gỡ, đó là: số lao động tự do, lao động tự mở cơ sở sản xuất kinh doanh nhưng không đăng ký kinh doanh nên việc xác định mức thu nhập làm căn cứ để hỗ trợ rất khó. Một số hộ có đăng ký kinh doanh thì lại không thực hiện nghĩa vụ thuế, trong khi đó một trong những căn cứ để được hỗ trợ là phải có cơ quan thuế xác nhận; do đó không đủ điều kiện. Bên cạnh đó, theo Công văn số 2100 của UBND tỉnh về việc tạm dừng hoạt động một số cơ sở kinh doanh dịch vụ không thiết yếu trên địa bàn tỉnh từ 0h ngày 21/7/2021 quy định chỉ cấm hoạt động gội đầu, không cấm hoạt động cắt tóc nhưng đây gần như là 2 hoạt động song song trong các quán dịch vụ tóc hiện nay. Do đó, việc xác định mức thu nhập bị giảm sút để hỗ trợ thực sự khó khăn. Hay đối với các đối tượng là F1, F0, nếu được hỗ trợ phải xuất trình các văn bản giấy tờ như: Quyết định cách ly, quyết định hoàn thành cách ly, phiếu thu tiền ăn nhưng hầu hết người dân đã thực hiện cách ly tại các tỉnh có dịch trở về địa phương đều thiếu 1 trong các thủ tục trên nên số người đủ điều kiện được hưởng hỗ trợ là rất ít. Ngoài ra còn nhiều khó khăn khác dẫn đến ảnh hưởng quyền lợi cho người dân bị ảnh hưởng do dịch Covid-19.

Quyết định 68 và một số chính sách thực hiện trước đó về hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 là hoạt động mang tính nhân văn sâu sắc của Nhà nước. Chính sách được triển khai nhanh chóng, công khai, minh bạch; kịp thời, đúng đối tượng; không để lợi dụng trục lợi chính sách. Nhờ đó, giúp các ngành, các địa phương trong tỉnh thực hiện hỗ trợ kịp thời cho người dân, góp phần đảm bảo an sinh xã hội.r