Tìm hiểu chúng tôi được biết, một trong những nguyên nhân chính do tập quán của đồng bào dân tộc nơi đây là phải có nhiều con để làm nương, ruộng. Cùng với đó, một số gia đình sinh con một bề muốn sinh thêm để có đủ cả trai, gái. Tỷ lệ tảo hôn trên địa bàn xã năm 2014 là 29 cặp (tăng 5 cặp so với năm 2013), là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng sinh con thứ 3 trở lên.

Cán bộ Trạm Y tế xã Tả Lèng chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Điển hình như câu chuyện của em Thảo Thị Mẩy (bản Háng Là) về nhà chồng khi mới 17 tuổi. Hiện, em đã mang bầu được 5 tháng, tuổi đời quá trẻ, việc chăm sóc và nuôi con đối với em là rất khó. Em Mẩy chia sẻ: “Về nhà chồng mình được mẹ dạy nhiều thứ lắm, nhưng sắp sinh con, mình lại lo không biết làm thế nào để chăm sóc, có cái ăn cho con, sợ các con sẽ khổ”.

Hay như lời tâm sự thật thà của chị Hảng Thị Sung – bản Thèn Pả: “Nhà mình có 2 con gái rồi, con gái thì chăm làm nhưng lớn lên nó đi lấy chồng không ở với mình nữa nên mình muốn sinh thêm con trai để sau này còn có người chăm sóc”.

Tả Lèng là xã vùng cao của huyện Tam Đường với 3 dân tộc Mông, Dao, Kinh sinh sống, người dân chủ yếu làm nông nghiệp, trình độ nhận thức còn nhiều hạn chế. Để nâng cao nhận thức về công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân, cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể, cán bộ Trạm Y tế xã tăng cường công tác tuyên truyền lồng ghép kiến thức về y tế trong các buổi họp bản, chi bộ để vận động người dân thực hiện sinh đẻ có kế hoạch, vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh. Tuy nhiên, toàn xã có trên 800 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và trong năm 2014 vẫn có  21 trường hợp sinh con thứ 3 trở lên.

Ông Lý A Chư – Bí thư Đảng ủy xã Tả Lèng cho biết: “Hiện tình trạng sinh con thứ 3 trên địa bàn xã vẫn cao do nhận thức của một số ít hộ gia đình chưa thay đổi. Mặc dù xã đã chỉ đạo các bản xây dựng quy ước, hương ước, nếu gia đình nào vi phạm sẽ bị phạt theo quy định. Các chi hội, đoàn thể cùng vào cuộc xây dựng câu lạc bộ không sinh con thứ 3, tuyên truyền thực hiện kế hoạch hóa gia đình, sức khỏe sinh sản nhưng tỷ lệ sinh con thứ 3, tảo hôn không có chiều hướng giảm”.

Thiết nghĩ, để giảm tỷ lệ sinh trung bình hàng năm, cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể xã cần vào cuộc sát sao hơn để từng bước nâng cao nhận thức của người dân về công tác kế hoạch hóa gia đình, góp phần xóa đói giảm nghèo ở địa phương.