Căn cứ vào điều kiện thực tế địa phương hiện nay cho thấy, nếu được quy hoạch đầu tư hợp lý thì giao thông đường thủy (GTĐT) sẽ góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế  -  xã hội của địa phương, đặc biệt tại các huyện vùng sâu, vùng xa như: Sìn Hồ, Phong Thổ, Mường Tè…

Đi đò qua sông không áo phao tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Ảnh: Anh Tuấn

Nếu như trước đây, người dân các xã: Nậm Tăm, Nậm Cha, Ma Quai, Noong Hẻo… (huyện Sìn Hồ) chỉ sống dựa vào nghề trồng lúa, ngô thì hiện nay người dân đã có thêm một nghề mới, đó là nghề đánh bắt thủy sản. Muốn đánh bắt được nhiều, người dân phải đầu tư xuồng hoặc thuyền. Đây vừa là phương tiện đánh bắt thủy sản, vừa là phương tiện vận tải, chở người và hàng hóa qua sông. Tuy nhiên điều đáng nói là, những chiếc thuyền, xuồng đều được làm thủ công, rất nguy hiểm mỗi khi nước lên hay gặp mưa lũ lớn. Bên cạnh đó, hầu hết các phương tiện nói trên không được trang bị phương tiện đảm bảo an toàn như: phao cứu sinh, thậm chí người điều khiển cũng không học một lớp tập huấn nghiệp vụ đảm bảo ATGT đường thủy nào.

Khi được hỏi tại sao không trang bị phao cứu sinh trên thuyền, anh Lý A Lều, một chủ thuyền ở bản Ngài Trồ (xã Nậm Cha) nói: “Hàng ngày mình dùng thuyền để đánh cá, khi có người sang sông thì chở thuê, thu nhập cũng tạm ổn. Thuyền không có phao cứu sinh nhưng tay lái mình chắc lắm, không lật được đâu” (!?).

Đó không chỉ là sự chủ quan của riêng anh Lều mà còn là suy nghĩ của đa số người dân khi tham gia GTĐT trong khu vực lòng hồ Thủy điện Sơn La kéo dài từ xã Nậm Mạ (huyện Sìn Hồ) đến ngã ba cầu Lai Hà đi huyện Mường Tè.

Cũng chính từ sự chủ quan, coi thường pháp luật và tính mạng con người đã dẫn đến vụ tai nạn GTĐT nghiêm trọng khiến 5 người thiệt mạng hồi tháng 8 vừa qua khi vượt sông Đà bằng thuyền gỗ tự chế tại địa phận xã Mường Mô (Mường Tè). Điều đáng nói là chiếc thuyền bị nạn chưa được đăng ký, đăng kiểm và người điều khiển chiếc thuyền gây tai nạn mới 16 tuổi và chưa qua một lớp đào tạo nào. Mặc dù trước đó Công an huyện Mường Tè đã ngăn cấm hoạt động của chiếc thuyền này nhưng đối tượng vẫn cố tình hoạt động lén lút và hậu quả đáng tiếc đã xảy ra.

Được biết, hiện nay trên địa bàn tỉnh có trên 400 phương tiện đường thủy không đủ điều kiện vẫn hoạt động trái phép, chủ yếu tại 2 huyện Mường Tè và Sìn Hồ trên các tuyến chính như: sông Đà, sông Nậm Na. Phần lớn số phương tiện này do người dân tự chế, một số có lắp động cơ máy và chưa được đăng kiểm.

Công tác quản lý, quy hoạch bến đò, điểm đỗ cũng như hệ thống biển báo, hướng dẫn, phân luồng trên các tuyến sông chưa được thực hiện chặt chẽ. Công tác tuần tra, kiểm soát, nhắc nhở và xử lý các vi phạm của lực lượng chức năng chưa thường xuyên và kiên quyết. Trong khi đó tại các tuyến, lưu vực sông, nhu cầu đi lại của người dân hai bên bờ ngày càng tăng. Vì vậy những chiếc thuyền tự chế hoạt động như là một nhu cầu tất yếu của người dân.

Nhằm giảm thiểu những tai nạn đáng tiếc xảy ra, thời gian qua, Ban ATGT tỉnh đã phối hợp với các huyện thuộc lòng hồ thủy điện và các địa phương có hoạt động GTĐT rà soát, cấp thiết bị cứu sinh và phao tròn để tạo điều kiện cho người dân đi lại bằng thuyền và xuồng an toàn. Đồng thời tham mưu với UBND tỉnh xây dựng kế hoạch tổ chức lớp học bằng lái thuyền, xuồng và quản lý giao thông đường sông cho các chủ thuyền và xuồng.

Đại tá Bùi Gia Lượt - Phó Giám đốc Công an tỉnh, Phó Ban Thường trực Ban ATGT tỉnh cho biết: “Cùng với việc triển khai đầy đủ nội dung cho các đối tượng tham gia thi cấp bằng lái, các lực lượng chức năng trong tỉnh cũng tích cực cắm mốc, cọc tiêu, biển báo trên các dòng sông. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với lực lượng cảnh sát giao thông đẩy mạnh việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát và tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân nhằm đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông trên đường sông”.

Mọi cố gắng nỗ lực của ban, ngành chức năng, chính quyền địa phương nhằm giảm thiểu tai nạn GTĐT sẽ có hiệu quả cao hơn nữa, nếu người tham gia giao thông nêu cao ý thức chấp hành ATGT đường thủy.