Phiên thảo luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 12/9 về Luật Đất đai tập trung nhiều vào vấn đề thu hồi, đền bù và giải phóng mặt bằng.

Nhắc đến vụ nổ súng ở Thái Bình mới xảy ra hôm qua (11/9), Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho rằng, công tác thu hồi đất thực sự phức tạp. Vị Chủ nhiệm cũng nhắc lại vụ việc của gia đình ông Đoàn Văn Vươn và đề nghị, khi thu hồi đất của những trường hợp như thế cần phải tính tới công sức quai đê lấn biển để hạn chế những bức xúc của người dân.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho rằng, để tránh thu hồi đất tràn lan thì phải quy định hạn mức thu hồi. Đối với chênh lệch giá do quy hoạch, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, ông Hiển đề nghị phải có quy định để điều tiết. Ví dụ khi bình thường, giá đất chỉ 300.000 đồng/m2, nhưng khi đã đầu tư cơ sở hạ tầng lên tới 10 triệu/m2 thì sau khi trừ đi giá trị đầu tư, phần chênh lệch nhà nước phải điều tiết.

“Phải tính tới tỷ lệ nào đó để hỗ trợ cho người dân, như vậy dễ chấp nhận hơn là thu toàn bộ phần chênh về ngân sách. Tất nhiên bên cạnh đó phải có hỗ trợ tái định cư, đào tạo nghề. Như vậy người dân sẽ thỏa mãn hơn, giải quyết được khúc mắc của họ”, ông Hiển nói.

Cũng theo ông, đối với lô đất cho doanh nghiệp đầu tư cũng phải có quy định để đảm bảo điều tiết lợi ích cho cả 3 bên là người dân, doanh nghiệp và nhà nước. Có như vậy mới giải quyết được khúc mắc khi giải quyết tranh chấp về đất đai.

Liên quan đến giá đất, ông Hiển băn khoăn, hiện có 2 loại giá, một loại thu thuế, phí, lệ phí (loại này có khung); loại 2 là giá đền bù do UBDN tỉnh quyết định. Vì thế, xuất hiện cùng một loại đất có 2 loại giá. “Nếu đưa khung giá chỉ giải quyết thu thuế, phí không cần quy định khung, giao cho địa phương quyết định. Quan trọng nhất là tính giá để đền bù, thu hồi đất”, ông Hiển nói.

Phiên thảo luận đã ghi nhận một số nội dung thay đổi. Cụ thể, Ban soạn thảo đã đưa vào dự thảo sửa đổi các quy định về việc đảm bảo ổn định đời sống của người bị thu hồi đất, trả tiền đầy đủ, kịp thời; bổ sung các dự án cụ thể được thu hồi đất phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Cơ quan soạn thảo cũng đề nghị bổ sung quy định trước khi ra quyết định cưỡng chế cần tổ chức đối thoại công khai với dân về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Theo đó, ban thực hiện cưỡng chế vận động, thuyết phục, đối thoại đối với cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế. Nếu cá nhân, tổ chức bị cưỡng chế chấp hành thì ban thực hiện cưỡng chế lập biên bản ghi nhận. Việc bàn giao đất được thực hiện chậm nhất sau 30 ngày kể từ ngày lập biên bản.

Khẳng định tầm quan trọng của một dự án luật được đưa ra lấy ý kiến rộng rãi của người dân và dự kiến thông qua sau 3 kỳ họp Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, nếu giải quyết tốt các vướng mắc trong luật thì mới ổn định xã hội, giảm được khiếu kiện, khiếu nại.

Ông yêu cầu cơ quan soạn thảo và thẩm tra làm rõ mục đích thu hồi đất vì lợi ích quốc gia, công cộng và các dự án kinh tế. Đối với thu hồi cho dự án kinh tế cần thêm vào điều kiện được cấp có thẩm quyền quyết định. Đối với giá thu hồi, Chủ tịch Quốc hội đề nghị giải quyết mối quan hệ giữa việc định giá “sát giá thị trường” với giá tính tại thời điểm thu hồi. “Chương đền bù phải giải quyết cho dân theo đúng nguyên tắc sát giá thị trường”, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu.