Đáng kể nhất là dòng họ Mùa ở xã Xà Dề Phìn (huyện Sìn Hồ) đã chăm lo, dành mọi nguồn lực ưu tiên cho việc huy động con, em trong độ tuổi ra lớp chuyên cần, học hết cấp và học lên cao. Đây là một trong những DHHH tiêu biểu trên địa bàn tỉnh duy trì tốt công tác khuyến học, khuyến tài. Bí quyết nhiều năm qua của dòng họ Mùa là huy động hơn 90% trẻ trong độ tuổi ra lớp, trong đó 100% trẻ ở độ tuổi 3 cấp học (mầm non, tiểu học và THCS) ra lớp đầy đủ.

Cả dòng họ đã có 16 người học xong đại học, 4 người học xong cao đẳng, 28 người học xong trung, sơ cấp và 438 con, em đang theo học ở các bậc học. Trong dòng họ đã xuất hiện những tấm gương tiêu biểu hiếu học như: gia đình anh Mùa Nhìa Tủa có 10 con, cháu học xong đại học, 2 con, cháu học xong cao đẳng, 9 con, cháu đang công tác tại các cơ quan huyện, tỉnh và lực lượng vũ trang; gia đình anh Mùa Chá Thào có 15 người đang công tác và hưu trí; gia đình anh Mùa Vả Nu 2 con đang học chuyên nghiệp… Đến nay, dòng họ có 42 người đang công tác tại các cơ quan, đơn vị và 26 cán bộ xã, bản.

Ông Mùa A Tủa - Trưởng dòng họ Mùa (thứ 2 từ trái sang) ở xã Xà Dề Phìn (huyện Sìn Hồ) chia sẻ kinh nghiệm với các đại biểu dự Đại hội biểu dương GĐHH, DHHH, CĐKH đầu tháng 4 vừa qua.   

Ông Mùa A Tủa - Trưởng dòng họ Mùa ở xã Xà Dề Phìn tâm sự: “Trước đây, một số gia đình trong dòng họ chưa quan tâm đến việc vận động con, em chuyên cần đến lớp. Vì vậy, nhiều trẻ trong dòng họ bỏ học giữa chừng ở nhà gắn bó với vạt ngô, nương sắn nên cái đói, nghèo luôn ám ảnh. Những năm gần đây, dòng họ đã khuyến khích con em chuyên cần học hết cấp, học lên cao. Đặc biệt huy động nguồn Quỹ từ các hộ gia đình trong dòng họ thành lập quỹ khen thưởng. Cuối năm học, các cháu mầm non, tiểu học, THCS được trường, lớp khen, dòng họ trích Quỹ tặng thưởng thêm áo quần mới, sách vở, học bổng. Đối với các cháu thi đỗ đại học tặng học bổng hàng năm... Nhờ đó, các cháu đều chăm ngoan học giỏi”.

Theo ông Lù A Phủ (dân tộc Mông) ở bản Sàn Phàng Cao, xã Khun Há (huyện Tam Đường) thì muốn có sự nghiệp, đời sống ấm no phải có kiến thức sâu rộng. Tuy gia đình gặp nhiều khó khăn về kinh tế, giao thông từ bản đến trường trung tâm xã còn khó khăn nhưng ông đã bố trí sắp xếp thời gian hợp lý, dành thời gian ưu tiên cho các con đi học ở lớp, học ở nhà, tham gia các hoạt động xã hội, trường, lớp, bản đầy đủ; thường xuyên giáo dục các con cần cù chăm chỉ học tập, tu dưỡng đạo đức tốt. Nhờ hướng nghiệp đúng đắn, 4 con của gia đình ông đã học hành thành đạt, trong đó con trai cả đã làm cán bộ xã Khun Há.

Là tỉnh miền núi, trình độ dân trí không đồng đều, một số phụ huynh học sinh ở các vùng sâu, vùng xa chưa quan tâm đến công tác khuyến học, khuyến tài. Nhiều trẻ trong độ tuổi đến trường đã bỏ học ở nhà phụ giúp gia đình tăng gia, chăn nuôi. Và tình trạng kết hôn sớm, không được giao tiếp với xã hội, học hỏi những tiến bộ KHKT khiến cho đời sống người dân luôn đói nghèo. Những năm gần đây, Hội Khuyến học tỉnh luôn coi nhiệm vụ khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập là nhiệm vụ trọng tâm, then chốt. Các cấp Hội đã phối hợp chặt chẽ với ngành Giáo dục và Đào tạo, các cơ quan, đơn vị, tổ chức kinh tế, xã hội tập trung tuyên truyền, phổ biến sâu rộng tới tầng lớp nhân dân thi đua xây dựng GĐHH, DHHH, CĐKH.

Ông Lê Xuân Phùng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh cho biết: “Đến thời điểm này, tỉnh ta đã có 105 Hội Khuyến học cơ sở, 894 chi hội với 40.502 hội viên (tăng 8 hội cơ sở, 411 Chi hội và 11.985 hội viên so với năm 2007). Các cấp Hội đã có nhiều hoạt động thiết thực phối hợp với các sở, ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội, nhà hảo tâm, tổ chức, cơ quan trong việc hỗ trợ tinh thần, vật chất cho hoạt động giáo dục - đào tạo, cấp học bổng cho học sinh, khen thưởng thầy, cô giáo có thành tích xuất sắc trong công tác giáo dục”.

 Thời gian tới, Hội Khuyến học tỉnh sẽ phối hợp với ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư, hỗ trợ các cấp ủy, chính quyền cơ sở chăm lo cho công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập. Đây là nhân tố quyết định để thực hiện thắng lợi phong trào thi đua xây dựng GĐHH, DHHH, CĐKH”.