Là cộng tác viên dân số bản nhiều năm, chị Cầm Thị Hán (bản Lằn 2, xã Mường Than) hiểu hơn ai hết hậu quả của việc vỡ kế hoạch đối với các cặp vợ chồng đang độ tuổi sinh đẻ. Do vậy, đều đặn tháng/lần, cầm theo tờ rơi, chị lại đến từng gia đình trong bản tuyên truyền, phổ biến chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ); vận động, hướng dẫn các cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai. Với trên 70% dân số là dân tộc Thái, các nội dung được chị truyền đạt bà con đều nghe, hiểu, nhưng thực hiện điều đó lại không hề đơn giản.

Một buổi tuyên truyền của cộng tác viên dân số bản Lằn 2 (xã Mường Than, huyện Than Uyên).

Mường Than có trên 90% số hộ sản xuất nông nghiệp nên các gia đình vẫn giữ quan niệm: đẻ nhiều để có người làm. Bên cạnh đó, nhiều cặp vợ chồng có tư tưởng sinh con trai để nối dõi. Vì vậy thường sinh đến khi nào có con trai mới dừng. Gia đình anh Lò Văn Thao (bản Én Nọi) là một ví dụ. Vợ chồng anh lấy nhau, kết quả của những tháng ngày hạnh phúc là 2 cô con gái lần lượt chào đời. Khi bố mẹ anh muốn gia đình phải có cháu trai để sau này có người thờ cúng, vậy là vợ anh lại tiếp tục mang thai lần 3. Và lần này, gia đình anh đã thỏa nguyện vì đó là một bé trai.

Không được may mắn như anh Thao, vợ chồng anh Tòng Văn Khú (bản Đông) mong mỏi sinh được con trai để nở mày, nở mặt với thiên hạ. Khi được cán bộ xã đến tuyên tuyền dừng lại ở 2 con để nuôi dạy cho tốt, anh chị cũng thấy hay, thấy đúng nhưng “chưa sinh được con trai thì chưa dừng lại” - đó là trách nhiệm mà đại gia đình giao cho vợ chồng anh. Vợ chồng anh tiếp tục sinh con, đứa thứ 3 vẫn là con gái, anh Khú lại nghĩ có lẽ là do số trời và tháng 3 vừa qua, anh đón thêm cô con gái thứ 4, nhưng không biết hy vọng “nối dõi tông đường” của gia đình đã dừng ở đây chưa.

“Chính bởi quan niệm đó mà công tác vận động, tuyên truyền của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, đội ngũ cộng tác viên, y tá bản cũng không khác “muối bỏ biển” là mấy. Để lay chuyển được suy nghĩ của các gia đình khó lắm” - anh Lò Văn Quyện, cán bộ chuyên trách dân số xã cho biết.

Theo số liệu thống kê, từ đầu năm đến nay, toàn xã có 13 trường hợp sinh con thứ 3 trở lên (tăng 1,4% so với cùng kỳ). Đáng nói trong số đó có cả  đảng viên. Trước tình hình đó, cấp ủy, chính quyền xã đã đề ra nhiều giải pháp và công tác tuyên truyền, vận động được đặt lên hàng đầu. Ông Hà Trung Đoàn - Phó Chủ tịch UBND xã Mường Than cho hay, xã đã thành lập Ban Chỉ đạo công tác dân số - KHHGĐ cùng với các ban, đoàn thể phối hợp tuyên truyền theo phương châm “Mưa dầm thấm lâu”. Nội dung đi sâu vào tuyên truyền, vận động để người dân nâng cao ý thức, thể hiện trách nhiệm với chất lượng sống của gia đình mình và cộng đồng bằng việc sinh ít con. Đồng thời, xây dựng, thành lập Ban chăm sóc sức khỏe, Ban Tuyên truyền dân số tại 18 thôn, bản để theo dõi, giám sát; đưa nội dung này vào quy ước, hương ước thôn bản. Đối với cán bộ, đảng viên sinh con thứ 3 trở lên, Đảng ủy xã sẽ có biện pháp xử lý theo quy định.

Hy vọng với những giải pháp thiết thực, thời gian tới, công tác dân số xã Mường Than sẽ có những tín hiệu vui.