Phóng viên (P.V): Ông đánh giá thế nào về công tác phòng chống HIV/AIDS của tỉnh trong những năm qua?

BSCKII. Bùi Tiến Thanh: Theo thống kê, lũy tích các trường hợp nhiễm HIV đến hết tháng 10/2015 là 3.165 người, lũy tích bệnh nhân AIDS điều trị là 739. Toàn tỉnh có 3.327 người nghiện ma túy. Hiện nay, 8/8 số huyện, thành phố và 86% xã, phường, thị trấn trong tỉnh đã có người nhiễm HIV/AIDS.

Tuy nhiên, sau rất nhiều nỗ lực của địa phương cũng như thành công trong công tác tuyên truyền, tốc độ lây nhiễm HIV trong cộng đồng trên địa bàn toàn tỉnh bắt đầu có dấu hiệu giảm dần tốc độ nhiễm mới của năm sau so với năm trước, 10 tháng đầu năm 2015, toàn tỉnh chỉ phát hiện thêm 264 trường hợp nhiễm HIV mới, giảm 14,8% so với cùng kỳ 2014.

Hiện nay, tỉnh đã và đang triển khai can thiệp, giảm hại cấp bơm kim tiêm sạch tại 45 xã, phường, thị trấn. Đồng thời triển khai mở rộng các cơ sở điều trị và điểm cấp phát thuốc điều trị bằng Methadone đã đem lại nhiều kết quả khả quan. Đến nay toàn tỉnh có 8 cơ sở  điều trị, 23 điểm cấp thuốc điều trị Methadone và có 1.962 người nghiện tham gia điều trị Methadone.

P.V: Theo ông, đâu là những khó khăn, thách thức trong công tác phòng chống HIV/AIDS của tỉnh ta?

BSCKII. Bùi Tiến Thanh: Thứ nhất, đó là nguồn ngân sách hỗ trợ cho chương trình bị cắt giảm nhiều, điều này cũng dễ hiểu vì hiện nay tình trạng thiếu hụt kinh phí của chương trình phòng chống HIV/AIDS ở Việt Nam đang bị cắt giảm mạnh và sự rút đi của một số dự án quốc tế. Do đó kinh phí cho công tác truyền thông và in ấn tài liệu tờ rơi phát cho bà con còn hạn chế, việc triển khai thực hiện tư vấn, xét nghiệm cho phụ nữ mang thai tỷ lệ còn thấp (chỉ đạt 40% tại 6 huyện không có dự án hỗ trợ). Một số xã vùng sâu vùng xa do nhận thức của phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ còn hạn chế, đa số mù chữ vì vây việc cung cấp dịch vụ tư vấn, xét nghiệm  HIV chưa đạt mục tiêu đề ra.

Cán bộ Trung tâm Y tế huyện Tân Uyên tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS cho Nhân dân xã Phúc Khoa. 

Vấn đề thứ hai là số bệnh nhân tham gia điều trị ARV trên địa bàn còn ít do bệnh nhân sống rải rác, đi làm ăn xa, do vậy việc việc kiểm soát tuân thủ điều trị gặp nhiều khó khăn; nhân lực cho dịch vụ phòng chống HIV/AIDS tại tuyến huyện, xã còn mỏng; giao thông đi lại khó khăn, nhất là mùa mưa lũ.

Khó khăn thứ ba là đa số những người nhiễm HIV/AIDS là người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu vùng xa. Chính vì vậy, việc tiếp cận dịch vụ điều trị HIV/AIDS với họ là một điều không hề dễ dàng. Ngoài ra, việc tiếp nhận thông tin và kiến thức để phòng chống lây nhiễm HIV của đồng bào cũng là một khó khăn trong thời gian qua.

P.V: Công tác chuẩn bị cho việc triển khai Tháng hành động Quốc gia phòng chống HIV/AIDS năm 2015 và hưởng ứng ngày Thế giới phòng chống AIDS 1/12 như thế nào, thưa ông?

BSCKII. Bùi Tiến Thanh: Đến nay các thủ tục chuẩn bị cho việc triển khai Tháng hành động Quốc gia phòng chống HIV/AIDS năm 2015 và hưởng ứng ngày Thế giới phòng chống AIDS 1/12 đã hoàn tất. Sở Y tế bám vào Chủ đề của năm nay là “Hướng tới mục tiêu 90-90-90 để kết thúc dịch AIDS tại Việt Nam” (90% người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm HIV của mình, 90% người chuẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng vi rút và 90% người nhiễm HIV đã được điều trị bằng thuốc kháng vi rút kiểm soát được số lượng vi rút ở mức thấp để sống khỏe mạnh và làm giảm nguy cơ lây truyền HIV cho người khác) và hướng tới kết thúc dịch HIV/AIDS ở Việt Nam vào năm 2030.

Sở Y tế đã có Kế hoạch triển khai Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2015 cụ thể tới Trung tâm Y tế (TTYT) các huyện, thành phố để tham mưu cho Ban Chỉ đạo Phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy mại dâm các huyện, thành phố chỉ đạo các đơn vị tổ chức triển khai các hoạt động phù hợp điều kiện tại địa phương như: Tổ chức các hoạt động truyền thông, vận động trong Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS; tổ chức Lễ ra quân phát động Tháng hành động; Tăng cường các hoạt động truyền thông và vận động hưởng ứng Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và ngày Thế giới phòng chống AIDS 1/12 với nội dung chủ yếu là vận động truyền thông thay đổi hành vi mở rộng việc tiếp cận các dịch vụ dự phòng, chăm sóc và điều trị bằng thuốc kháng vi rút cho người nhiễm HIV/AIDS...

PV: Trong thời gian tới, tỉnh Lai Châu sẽ làm gì để giữ vững tình hình kiểm soát lây nhiễm HIV/AIDS cũng như thực hiện các mục tiêu trong chiến lược quốc gia về phòng chống HIV/ AIDS?

BSCKII. Bùi Tiến Thanh: Hiện nay, Ngành Y tế đã thực hiện nhiều biện pháp để tăng cường chất lượng hoạt động của chương trình phòng chống HIV/AIDS cũng như tập trung thực hiện các mục tiêu chiến lược quốc gia. Trong đó, tỉnh Lai Châu sẽ mở rộng các dịch vụ phòng chống HIV/AIDS như: tư vấn, điều trị sớm, điều trị mở rộng và đẩy mạnh hoạt động can thiệp giảm tác hại. Tập trung triển khai các dịch vụ nơi có nhu cầu, có nguy cơ cao; triển khai các điểm cấp phát thuốc điều trị Methadone; hỗ trợ thanh toán cho những người điều trị HIV/AIDS qua bảo hiểm y tế; lồng ghép hệ thống y tế sẵn có để đảm bảo tính bền vững. Đồng thời lồng ghép chi phí các dự án, chương trình mục tiêu có hiệu quả và huy động sự chung tay đóng góp của cộng đồng để từng bước thực hiện tốt chiến lược quốc gia về phòng chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh đến năm 2020 và hướng tới kết thúc đại dịch vào năm 2030.

P.V: Xin cảm ơn ông!