Khi gặp Cứ A Súa tại Hội thi báo cáo viên cấp Bộ Tư lệnh, tôi rất ấn tượng với chàng trai người Mông này. Tuổi đời còn trẻ, quân hàm Trung úy, nhưng lại "dám" chọn đề tài "Tuyên truyền, vận động nhân dân trước luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch với đồng bào Tây Bắc". Ai cũng có thể thấy rằng, trong nội dung trình bày, ngoài lý luận được trau dồi, còn có rất nhiều điều được đúc kết từ thực tế công tác của Súa. Và giải Nhì đã thuộc về báo cáo viên Cứ A Súa.

Gặp lại Cứ A Súa khi đến công tác tại Đồn BP Hua Bum, chúng tôi có điều kiện được "mắt thấy, tai nghe' những điều anh nói trong hội thi báo cáo viên. Không cần sổ sách, anh có thể nói rõ ràng về con số và những đặc điểm ở địa bàn. Anh cười bảo: "Đi nhiều, nói nhiều, gặp nhiều nên nhớ". Và tôi tự hỏi rằng, bài thi báo cáo viên của Súa chính là thực tế, từ công việc hằng ngày của anh được đúc kết lại hay chính lý luận trong bài thi báo cáo viên ấy đã được cụ thể hóa vào công việc hằng ngày nơi đây?

Điều rất thú vị khi cùng anh xuống địa bàn, tôi hiểu Cứ A Súa không chỉ là người nói hay, mà còn là người làm rất giỏi. Trên cương vị Đội trưởng Đội vận động quần chúng với hơn nửa thời gian gắn bó tại địa bàn, lại có thế mạnh là người dân tộc Mông, anh có cơ hội được gần gũi, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của bà con. Am hiểu tiếng nói và phong tục tập quán của đồng bào Mông, từ đó bản thân đã thường xuyên xây dựng các chuyên đề, đề cương tuyên truyền, vận động đồng bào Mông trên địa bàn không tin và không làm theo những luận điệu tuyên truyền nhảm chí, gây chia rẽ đoàn kết giữa nhân dân với BĐBP, giữa nhân dân với chính quyền, giữa bản này với bản khác, giữa dân tộc nọ với dân tộc kia...

Bởi vậy, mỗi lần bộ đội Súa về nói chuyện, từ người già đến thanh niên đều thích nghe. Cứ A Súa tâm sự: "Khi nói chuyện với bà con, tôi luôn đặt mình vào vị trí của họ. Đồng bào bao đời nay vẫn thế, niềm tin như dao chém đá. Chỉ cần còn tin tưởng thì 1 điều chứ 10 điều họ cũng tin".

Anh bảo, không phải tự nhiên mà có "cái lý của người Mông", điều đó cũng thể hiện "cái tôi" hay "sự bảo thủ" của người Mông. Thế nhưng, người Mông lại sống rất cộng đồng. Và anh đã nghĩ ra "bí kíp" là "dựa vào già làng, trưởng bản và những người đứng đầu dòng họ có uy tín để tuyên truyền cho bà con hiểu đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước mà tự giác chấp hành.

Khi hỏi về Trung úy Cứ A Súa, mọi người đều dành cho anh những lời ưu ái. Trung tá La Ngọc Dương, Chính trị viên Đồn BP Hua Bum luôn đánh giá cao Đội trưởng Súa về mặt tích cực, chủ động tham mưu cho chỉ huy đơn vị chỉ đạo và tổ chức thực hiện có hiệu quả các mặt công tác. Trong đó, đặc biệt về chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh với những âm mưu, thủ đoạn của kẻ xấu lợi dụng tôn giáo, dân tộc, thân tộc và các vấn đề xã hội khác để chống phá cách mạng, góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị trên địa bàn biên giới mà đơn vị phụ trách.

Trưởng bản Pa Mu, xã Hua Bum, ông Lò A Câu lại quý mến Trung  úy Cứ A Súa, bởi anh không chỉ nhiệt tình với công việc, mà còn rất chân thành, sống hết lòng với bà con. Điều đó được thể hiện khi anh biết trong xã, trong bản nhà nào đang đói, đói mấy tuần rồi và thuộc cả tên những em bé mới sinh. Thanh niên trong bản rất hào hứng với các hoạt động của Phó Bí thư Chi đoàn Cứ A Súa, đó là năm nào cũng thế, Trung úy Cứ A Súa cùng các đoàn viên, thanh niên của đồn, xã đến giúp gia đình liệt sĩ Lý Giá Chừa (bản Chang Chảo Pá, xã Hua Bum) và gia đình Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Lìu A Phừ gặt lúa. Sau mỗi ngày làm việc lại có giao lưu bóng chuyền, văn nghệ khiến ai cũng muốn được tham gia.

Suốt 4, 5 năm nay, Chi đoàn Đồn BP Hua Bum tháng nào cũng đến động viên và hỗ trợ tiền cho em Lò Me Hương (người Mảng, ở bản Nậm Ô, xã Nậm Ban) và Pờ Sú Pớ (bản Chang Chảo Pá, xã Hua Bum) để các em có điều kiện đến trường đi học. Nhà Hương và Pớ kinh tế khó khăn lắm, nên được đi học đến ngày nay là nhờ các chú Biên phòng. Hương và Pớ tự hứa với lòng mình rằng, phải học thật giỏi để sau này có việc làm phụ giúp gia đình và cũng là để không phụ lòng, phụ công các chú.

Tháng 3 này, hoa ban nở trắng núi rừng biên cương. Điểm trong sắc trắng thanh bạch, nền nã của loài hoa huyền thoại là những bóng áo xanh lặng lẽ đi về của người lính Biên phòng. Tôi cứ nhớ mãi Trưởng bản Pa Mu nói: "Hoa ban chỉ nở lúc sang mùa, nhưng Trung úy Cứ A Súa thì mùa nào cũng về với bản, với dân, hiểu thấu mọi trăn trở, vui buôn của bà con trong bản...".