Người dân đến kê khai, nộp thuế đất tại bộ phận “một cửa” Chi cục thuế thị xã Lai Châu.

Tuy là đơn vị nằm ở trung tâm chính trị, văn hoá, kinh tế của tỉnh nhưng cũng giống như nhiều chi cục thuế khác, Chi cục Thuế thị xã Lai Châu luôn phải đối mặt với bài toán chống thất thu thuế. Để giải bài toán này, Chi cục đã xác định những điểm mấu chốt, những nhóm đối tượng có khả năng gây thất thu thuế cao để có biện pháp giải quyết.

Và theo đó, các nhóm đối tượng chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước khi được cấp đất tái định cư; hộ kinh doanh vận tải nhỏ lẻ; nợ đọng thuế được cho là nguy cơ dẫn tới thất thu thuế của Chi cục.

Hiện nay, theo con số sơ bộ mà Chi cục cung cấp thì trên địa bàn thị xã vẫn còn 131 hộ dân tái định cư đã được nhận đất, có hộ đã xây dựng nhà cửa, có sổ đỏ, nhiều hộ thậm chí đã bán đất về nơi khác sinh sống nhưng vẫn chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước. Số tiền phải nộp (tạm tính) từ những hộ dân này lên tới khoảng 3,4 tỷ đồng - một con số khá lớn với một chi cục thuế cấp huyện, thị…

Xác định những hộ dân trên thuộc chính sách ưu tiên của Nhà nước nên những năm qua Chi cục thường chỉ sử dụng biện pháp tuyên truyền, vận động bà con thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Cán bộ của Chi cục đã phải “gõ từng nhà, rà từng người”, nhờ chính quyền địa phương, cán bộ dân phố… vận động bà con nộp thuế.

Nợ đọng thuế cũng là một vấn đề nan giải của ngành cũng như của đơn vị. Từ đầu năm đến nay, Chi cục mới chỉ thu được hơn 3 tỷ tiền nợ thuế của các doanh nghiệp. Hiện nay các doanh nghiệp vẫn còn nợ hơn 5 tỷ tiền thuế. Các doanh nghiệp nợ thuế cơ bản ở nhóm các doanh nghiệp xây dựng và liên quan đến xây dựng. Có doanh nghiệp nợ gần 500 triệu đồng tiền thuế. Chính sách thắt chặt tiền tệ để kiềm chế lạm phát của Nhà nước là một phần nguyên nhân của tình trạng này. Khi các ngân hàng thực hiện chính sách tài khoá: giảm lượng cung tiền trên thị trường để khống chế, kiềm chế lạm phát, bên cạnh tác dụng vĩ mô thì các doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng bởi không thể vay được vốn để đầu tư, sản xuất. Điều này cũng đồng nghĩa với việc doanh nghiệp khó có thể nộp thuế cho Nhà nước.

Một nhóm đối tượng rất khó thu thuế đó là các hộ kinh doanh vận tải nhỏ lẻ. Nhiều gia đình có điều kiện đã mua ôtô để kinh doanh vận tải. Song họ lại quan niệm rằng xe ôtô là của gia đình, không phải của công ty, doanh nghiệp nên không cần nộp thuế.

Về vấn đề trên ông Lê Quang Mạnh - Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục Thuế thị xã Lai Châu cho hay: “Mặc dù là xe của gia đình nhưng khi dùng để kinh doanh, sinh lời thì nhất định phải thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước”. Việc quản lý nhóm đối tượng này vốn đã rất khó song thu thuế còn khó hơn. Hiện chưa có con số thống kê cụ thể nhưng ước tính mỗi tháng Nhà nước thiệt hại hàng trăm triệu đồng tiền thuế từ nhóm đối tượng này.

Đứng trước bài toán khó: thất thu thuế, Chi cục đã phải áp dụng rất nhiều biện pháp để thu đúng, thu đủ tất cả các khoản thu cho Nhà nước. Đối với nhóm đối tượng nợ thuế, bên cạnh việc đốc thúc doanh nghiệp nộp thuế, Chi cục còn tạo nhiều điều kiện để doanh nghiệp thuận tiện hơn trong khâu này. Chi cục đã và đang hỗ trợ doanh nghiệp trong việc cài đặt phần mềm chuyên dụng về thuế, hỗ trợ tuyên truyền các chính sách, pháp luật về thuế đến từng doanh nghiệp với quan điểm: doanh nghiệp phát triển thì mới thu được thuế.

Với những hộ dân tái định cư chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính, Chi cục tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân đóng thuế đồng thời tham mưu cho UBND thị xã thành lập Đội Chống thất thu ngân sách. Ông Lê Quang Mạnh giải thích về điều này: “Người dân tái định cư là đối tượng ưu tiên của Nhà nước, tuy nhiên những chế độ, chính sách ưu tiên cho bà con thì Nhà nước đã thực hiện, bà con cần phải có nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước. Để chống thất thu ngân sách Chi cục sẽ tham mưu cho UBND thị xã sử dụng các biện pháp cứng rắn hơn để đảm bảo sự công bằng trong việc thực hiện chính sách và chống thất thu thuế”.

Nhóm đối tượng kinh doanh vận tải nhỏ lẻ tuy khó nhưng không phải không có cách để thu được thuế. Hiện nay Chi cục đang tuyên truyền tích cực tới nhóm đối tượng này về chính sách, pháp luật về thuế và nghĩa vụ nộp thuế để nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi. Bên cạnh đó Chi cục đang xây dựng kế hoạch phối hợp với lực lượng cảnh sát giao thông kết hợp kiểm tra hành chính với việc kiểm tra nghĩa vụ tài chính của chủ xe.

Với quan điểm kinh tế phát triển thì ngành thuế cũng sẽ đỡ vất vả, Chi cục đã và đang tăng cường cải cách hành chính, giảm phiền hà, khó khăn, giảm thời gian “ách hồ sơ” qua ngày tại đơn vị để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp. Bộ phận “một cửa” của Chi cục đã thực hiện khá tốt công tác này. Nếu như trước đây một bộ hồ sơ kê khai thuế của đơn vị phải mất từ 1 đến 3 ngày (có thể hơn thế) mới được giải quyết thì nay bằng những cải tiến trong cung cách làm việc, công cụ hỗ trợ và nhất là việc áp dụng phần mềm tin học hỗ trợ mới việc giải quyết hồ sơ chỉ còn mất từ 1 - 3 giờ giúp rất nhiều cho người đên nộp thuế.

Ông Lê Quang Mạnh khẳng định: “Người dân được việc thì mình cũng được việc”.