Những ngày này về Tam Đường, chúng tôi bắt gặp rất nhiều tốp nông dân vai vác dao, cuốc, thuổng… ngược núi đi lên. Lại gần hỏi, chúng tôi được biết, nhằm mục tiêu chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tăng hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích đất, huyện đã phát động phong trào trồng cây mac ca (tên khoa học là macadamia).

Cán bộ Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Tam Đường kiểm tra chất lượng cây giống trước khi trồng.

Đi đầu trong phong trào này là người dân bản Nậm Tường, xã Bản Bo. Mặc dù thời tiết mưa nắng thất thường, song không làm giảm không khí hăng say lao động của người dân trong bản. Cả bản có 21 hộ đều đăng ký tham gia trồng cây mac ca.

Anh Chẻo A Chản đưa tay gạt những giọt mồ hôi vương đầy trên trán chia sẻ: “Lần đầu tiên được nghe cán bộ huyện, xã tuyên truyền về cây mac ca - loại cây dễ trồng mà lại có giá trị kinh tế cao, gia đình tôi mạnh dạn tham gia. Đến nay, chúng tôi đã đào xong 60/70 hố. Đào đến đâu, chúng tôi ủ các loại phân chuồng, phân xanh và kali theo hướng dẫn của cán bộ xã. Chờ ngày cấp cây giống sẽ triển khai trồng ngay”.

Anh Chảo A Lai – Trưởng bản Nậm Tàng cho biết: “Ngày đầu huyện phát động trồng cây mắc ca, một số hộ còn e ngại, lo lắng. Nhưng thấy nhiều hộ trong bản cùng tham gia trồng và được phổ biến về hiệu quả kinh tế của giống cây trồng này, bà con trong bản ai cũng tích cực hưởng ứng. Đến thời điểm này, 95% số hộ đã hoàn thành việc đào hố, hiện chúng tôi đang phối hợp với cán bộ Phòng Nông nghiệp huyện nghiệm thu hố cây theo đúng quy trình kỹ thuật, với mục tiêu tỷ lệ cây sống đạt trên 98%”.

Theo kế hoạch, năm 2012, huyện Tam Đường sẽ triển khai trồng 140ha cây mac ca tại 8/13 xã, thị trấn. Trong đó, 55ha trồng xen canh cây chè, diện tích còn lại trồng thuần. Đến thời điểm này, bà con đã làm đất được trên 100ha. Dự kiến đến trung tuần tháng 7 huyện sẽ tổ chức ra quân xuống giống loại cây trồng này.

Một lợi thế cho huyện Tam Đường khi đưa cây trồng mới về địa phương là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chọn 13,8ha trong 140ha để triển khai Dự án trồng cây mắc ca trên địa bàn huyện Tam Đường. Bà con trong vùng Dự án của Bộ sẽ được hỗ trợ 100% giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cũng sẽ cử cán bộ kỹ thuật trực tiếp tăng cường tại huyện để hướng dẫn kỹ thuật, xử lý sâu bệnh khi gặp sự cố.

Về phía huyện, sẽ trích ngân sách địa phương hỗ trợ 100% cây giống, thuốc trừ mối cho bà con tham gia trồng mac ca đối với diện tích trồng thuần; diện tích mac ca trồng xen canh chè sẽ được tỉnh hỗ trợ 100% cây giống.

Ông Bùi Quang Vinh – Phó Chủ tịch UBND huyện Tam Đường cho biết: “Ngay từ ngày đầu triển khai Dự án trồng cây mac ca, huyện đã thành lập Ban Chỉ đạo Dự án phát triển cây mac ca trên địa bàn huyện. Trong đó, Phó Chủ tịch UBND huyện làm Trưởng ban, Chủ tịch UBND các xã, mặt trận tổ quốc và các đoàn thể huyện làm thành viên, tích cực tuyên truyền và hướng dẫn bà con kỹ thuật trồng cây mac ca. Đặc biệt, tham gia nghiệm thu hố theo đúng quy trình kỹ thuật. Đối với các hộ gia đình nào không đảm bảo sẽ thu hồi cây giống chuyển sang cho hộ khác có đủ điều kiện trồng”.

Được biết, giống cây khi chuyển về tới huyện Tam Đường có giá gần 100.000 đồng/cây. Nếu biết cách chăm sóc thì sau 3 đến 5 năm, cây mac ca cho thu hoạch. Nhân mac ca có hàm lượng chất béo tới 78% với các hợp chất như: đường, bột và vitamin và được thị trường trong, ngoài nước ưa chuộng.

Đưa giống cây mới vào canh tác là một trong những hướng đi nhằm đa dạng hóa về giống cây trồng, qua đó giúp người dân tăng thêm thu nhập. Tuy nhiên, để cây mac ca thực sự đem lại hiệu quả kinh tế, ngành chức năng cần bám sát quá trình sinh trưởng và phát triển của cây, đặc biệt là sự thích nghi của cây về khí hậu, thổ nhưỡng ở địa phương, đầu ra cho sản phẩm cây trồng… Có như vậy cây mac ca mới thật sự phát triển bền vững trên đồng đất Tam Đường và trở thành cây trồng giúp nông dân thoát nghèo và làm giàu trên mảnh đất quê hương mình.