Có lợi ích nhóm trong ngân hàng

Trước câu hỏi có hay không lợi ích nhóm trong quá trình tái cấu trúc hệ thống ngân hàng và Thống đốc lý giải việc này, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho biết, trong những vừa năm qua, chúng ta đã chứng kiến hệ thống ngân hàng Việt Nam nói chung, đặc biệt hệ thống các NHTM cổ phần phát triển rất mạnh nếu không muốn nói là quá nóng.

Bên cạnh đó, hoạt động quản lý nhà nước của NHNN đối với hệ thống ngân hàng nói chung, đặc biệt đối với các NHTM cổ phần còn rất nhiều bất cập. Hệ thống văn bản, thể lệ chế độ để quản lý hoạt động của các NHTM không theo kịp trình độ phát triển và tốc độ phát triển của các NHTM cổ phần, dẫn tới rất nhiều bất cập, nhiều lỗ hổng gây khó khăn cho công tác quản lý các tổ chức tín dụng (TCTD). Hoạt động thanh tra giám sát không phát huy được hiệu quả, thời gian qua còn buông lỏng thanh tra, giám sát.

“Từ chỗ hệ thống phát triển nhanh, nóng, công tác quản lý nhà nước chưa chặt chẽ, chưa hiệu quả, dẫn tới rất nhiều hệ lụy đặt ra cho hôm nay phải chấn chỉnh. Một trong những hệ lụy đó là xuất hiện lợi ích nhóm. Có những nhóm lợi ích xuất hiện trong mỗi một ngân hàng, cũng như trong cả hệ thống ngân hàng. Nó có thể thao túng hoạt động của một ngân hàng và ảnh hưởng đến cả hệ thống.”- Người đứng đầu NHNN thừa nhận.

Theo thống đốc, vừa qua, trong chương trình tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, đặc biệt là các NHTM cổ phần, bằng cách triển khai hoạt động thanh tra giám sát quyết liệt, bài bản, và hiệu quả thì tất cả các nội dung đó đã được phơi bày. Có những ngân hàng chỉ do một, hai hoặc một nhóm  nhóm cổ đông chi phối và dư nợ của ngân hàng chiếm đến 70 - 90% là phục vụ cho nhóm cổ đông đó. Đặc biệt, các nhóm cổ đông này sử dụng vốn ngân hàng không hiệu quả, gây thất thoát vốn ngân hàng, buộc ngân hàng phải nằm trong chương trình tái cơ cấu của NHNN.

Phần lớn các TCTD và phần lớn các cổ đông này đã nhận thức được vấn đề và phối hợp rất chặt chẽ với NHNN để đưa ra phương án xử lý. 

Nhưng bên cạnh đó cũng có một bộ phận các nhóm cổ đông hoặc các cổ đông chống đối, dưới hình thức trước mặt cơ quan quản lý nhà nước như NHNN thì họ buộc phải chấp nhận vì những bằng chứng rõ ràng, nhưng bên ngoài thì họ cấu kết với những phần tử xấu ở trong nước, thậm chí phần tử phản động ở nước ngoài, đưa ra các thông tin thất thiệt, bôi nhọ các cán bộ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, bóp méo thực tế tái cấu trúc lại hệ thống ngân hàng, gây hoang mang trong dư luận, gây hoài nghi trong lãnh đạo các cấp vào chương trình tái cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng Việt Nam, để làm cơ quan quản lý Nhà nước chùn bước trong việc xử lý các vấn đề này, từ đó xuất phát những tin đồn ngoài thị trường về lợi ích nhóm trong quá trình tái cơ cấu.

Thống đốc Nguyễn Văn bình cho biết, Ban cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo NHNN nhận thức rất rõ vấn đề lợi ích nhóm là rào cản lớn nhất trong toàn bộ quá trình tái cấu trúc lại hệ thống ngân hàng Việt Nam. 

Qua đợt kiểm điểm tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết trung ương 4 của Đảng, Ban cán sự Đảng NHNN đã thực hiện kiểm điểm sâu sắc. Kết thúc đợt kiểm điểm, thay mặt đoàn công tác Chủ tịch nước Trương Tấn Sang qua kiểm điểm Ban cán sự Đảng NHNN đã ghi nhận không có “lợi ích nhóm” trong tập thể Ban cán sự Đảng NHNN, cũng như từng cá nhân trong Ban cán sự Đảng NHNN. 

“Chúng tôi vẫn kiên quyết không lùi bước trong cuộc đấu tranh với lợi ích nhóm để xử lý được các NHTM, trước mắt là các ngân hàng yếu kém, mang lại sự lành mạnh cho từng tổ chức tín dụng và cả hệ thống tổ chức tín dụng.”-Thống đốc nhấn mạnh. 

Không thể nói chính sách tiền tệ quá thắt chặt

Liên quan đến việc có một luồng dư luận cho rằng do chính sách tiền tệ-tài khóa đã thắt quá chặt, quá nhanh, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, là nguyên nhân gây ra khó khăn cho doanh nghiệp và hoạt động sản xuất, nhiều doanh nghiệp phải giải thể, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho hay, mục tiêu xuyên suốt trong năm 2012 và những năm tiếp theo của Đảng và Nhà nước ta là ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, đảm bảo tăng trưởng ở mức hợp lý và đảm bảo an sinh xã hội. Kiểm điểm lại năm 2012, chúng ta đã thực hiện khá đầy đủ và về cơ bản các mục tiêu đề ra. Lạm phát đã được kiềm chế ở mức một con số. Các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô đã được ổn định, và chúng ta đã đạt được mức tăng trưởng dù chưa cao so với các năm trước nhưng theo đánh giá là mức hợp lý trong bối cảnh của nền kinh tế hiện nay, và chúng ta cũng đảm bảo được an sinh xã hội. Như vậy các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô về cơ bản đã đạt được, trong đó có phần đóng góp to lớn của NHNN trong việc điều hành chính sách tiền tệ.

“Tôi xin lưu ý là chúng ta không thể nói chính sách tiền tệ của NHNN trong năm qua là quá thắt chặt.”-Thống đốc bày tỏ. Chứng minh cho điều trên, ông nói: Rõ nét nhất của chính sách tiền tệ thắt chặt là thanh khoản khó khăn, lãi suất tăng lên nhưng trong một năm vừa qua, lãi suất của hệ thống ngân hàng liên tục giảm và đã giảm mạnh, thanh khoản hệ thống ngân hàng cải thiện rất lớn.

“Như vậy, không thể nói chính sách tiền tệ của Việt Nam thời gian qua là quá chặt mà có thể nói chính sách tiền tệ điều hành chặt chẽ, linh hoạt, từ đó giúp kiềm chế lạm phát và vẫn đảm bảo tăng trưởng ở mức hợp lý”-Người đứng đầu NHNN nhấn mạnh.

Theo Thống đốc, việc hoạt động của doanh nghiệp gặp khó khăn là hệ lụy mà chúng ta đã lường đoán trước được và cũng là cái giá phải trả để kiềm chế được lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô và cũng là chủ trương tái cấu trúc lại các doanh nghiệp Việt Nam.