Chiến sĩ Cảnh sát nhân dân xuống cơ sở cấp phát chứng minh thư Nhân dân cho bà con xã San Thàng (thành phố Lai Châu). 

Ngày 19/8/1945, cách mạng Tháng Tám thành công, các tổ chức đầu tiên của lực lượng CAND được thành lập. Ngày 12/5/1951, Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Chỉ thị số 05-CT/TW về nhiệm vụ và tổ chức công an, quy định Nha Công an ở trong Bộ Nội vụ. Ngày 28/7/1956, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 982/TTg về việc thành lập Cục CSND thuộc Bộ Công an. Lực lượng Trị an hành chính các cấp được đổi tên là lực lượng CSND. Ngày 20/7/1962, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Lệnh số 34/LCT công bố Pháp lệnh quy định nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng CSND và Pháp lệnh quy định cấp bậc sĩ quan, hạ sĩ quan CSND. Đây được coi là sự kiện quan trọng, là mốc son đánh dấu sự trưởng thành, lớn mạnh của lực lượng CSND. Từ đó, ngày 20/7 hàng năm trở thành Ngày truyền thống của lực lượng CSND Việt Nam.

Trong quá trình xây dựng, chiến đấu, lực lượng CSND Lai Châu đã từng bước trưởng thành. Trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, lực lượng Công an Lai Châu nói chung và lực lượng Cảnh sát nói riêng đã tổ chức triển khai nhiều biện pháp đấu tranh, đập tan mọi âm mưu, hoạt động chống phá của kẻ địch trên địa bàn tỉnh; đồng thời chi viện hàng trăm CBCS ưu tú cho chiến trường miền Nam để cùng dân quân cả nước làm nên đại thắng mùa xuân 1975. Trong chiến tranh biên giới năm 1979, lực lượng CSND Lai Châu đã triển khai 1 tiểu đoàn Cảnh sát cơ động lên biên giới huyện Phong Thổ phối hợp với lực lượng bộ đội chiến đấu, góp phần làm nên thắng lợi của quân và dân ta bảo vệ vững chắc biên cương của Tổ quốc.

Thời kỳ đổi mới, lực lượng CSND Lai Châu đã tích cực đổi mới nhận thức, công tác, tổ chức. Các đơn vị cảnh sát được bố trí theo hướng chuyên sâu, chính quy, khoa học, lực lượng được tăng cường trực tiếp cho đơn vị chiến đấu.

Tháng 1/2004, tỉnh Lai Châu (cũ) được chia tách thành 2 tỉnh: Điện Biên và Lai Châu. Trong điều kiện mới chia tách còn gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, biên chế còn thiếu, song Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh Lai Châu đã quan tâm tăng cường xây dựng các đơn vị cảnh sát theo hướng chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại; tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, rèn luyện đạo đức, tác phong theo 6 điều Bác Hồ dạy CAND. Trước sự cám dỗ lớn của mặt trái cơ chế thị trường, cán bộ, chiến sỹ CSND Lai Châu vẫn luôn có lập trường kiên định vững vàng, kiên quyết đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực và các hành vi vi phạm pháp luật. 

Lực lượng CSND Công an Lai Châu luôn nêu cao vai trò là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ ANTT, chủ động phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng, chống tội phạm; triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, mở nhiều đợt tấn công truy quét các loại tội phạm, tập trung đấu tranh, triệt phá các đường dây, ổ nhóm tội phạm, tụ điểm phức tạp về hình sự, ma túy trên địa bàn tỉnh. Trong điều tra, giải quyết các vụ án đã xảy ra, nhất là các vụ án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng gây bức xúc trong quần chúng Nhân dân luôn được Ban Giám đốc Công an tỉnh kịp thời chỉ đạo, huy động tối đa lực lượng cảnh sát vào cuộc tập trung điều tra, phối hợp tốt với các đơn vị chức năng phát động quần chúng tố giác tội phạm tạo hiệu quả tích cực. Từ 2004 đến nay, lực lượng CSND Công an Lai Châu đã tập trung chỉ đạo, điều tra làm rõ 3.048 vụ phạm pháp hình sự (tỷ lệ điều tra, khám phá hàng năm đạt trên 87%, riêng trọng án đạt 100%); tiến hành xác lập và đấu tranh triệt phá 478 chuyên án, xóa 266 tụ điểm, ổ nhóm, đường dây hoạt động tội phạm. Phát hiện, bắt giữ 3.875 vụ với 5.321 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 120kg hêrôin, 230kg thuốc phiện, trên 364.000 viên ma túy tổng hợp và nhiều vật chứng có liên quan khác. Trong công tác phòng chống tội phạm về kinh tế và môi trường đã phát hiện, xác minh làm rõ 1.810 vụ với gần 1.988 đối tượng vi phạm pháp luật về kinh tế, môi trường; trong đó khởi tố, điều tra 76 vụ với 127 bị can, xử lý hành chính 1.704 vụ với trên 1.837 đối tượng vi phạm, thu hàng trăm tỷ đồng nộp ngân sách nhà nước. 

Trong công tác quản lý nhà nước về an ninh trật tự, thực hiện tốt công tác đăng ký quản lý cư trú, tạm trú cho Nhân dân trên địa bàn tỉnh; tiếp nhận và cấp mới, cấp đổi chứng minh thư Nhân dân cho 250.000 lượt công dân. Triển khai thực hiện có hiệu quả việc phát động toàn dân tham gia thu hồi vũ khí, vật liệu nổ tàng trữ và sử dụng trái phép. Hướng dẫn xây dựng, bổ sung trên 100 phương án chữa cháy; mở gần 600 lớp bồi dưỡng, huấn luyện nghiệp vụ về công tác phòng cháy chữa cháy cho 17.435 lượt người tham gia. Triển khai thực hiện tốt các giải pháp cấp bách nhằm kiềm chế tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông; tăng cường công tác tuyên truyền về an toàn giao thông, triển khai các kế hoạch cao điểm đảm bảo trật tự an toàn giao thông; tổ chức 3.785 buổi tuyên truyền với 93.606 người tham gia; phát 30.000 tờ rơi, 2.000 đĩa DVD, hàng nghìn áo phao, mũ bảo hiểm cho người dân... qua đó làm giảm đáng kể tai nạn giao thông trên cả 3 tiêu chí về số vụ, số người chết và số người bị thương.

Bên cạnh đó, lực lượng CSND tổ chức thực hiện các phương án bảo vệ an toàn tuyệt đối các mục tiêu quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội trên địa bàn tỉnh... bảo vệ an toàn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đến thăm và làm việc tại Lai Châu. Bảo đảm lực lượng thường trực chiến đấu 24/24 giờ, bố trí lực lượng ứng trực đầy đủ, sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ. Phối hợp diễn tập xử lý các tình huống gây rối, gây bạo loạn, bắt cóc con tin, biểu tình đông người và đã trực tiếp huy động lực lượng xử lý các vụ gây rối trật tự công cộng, chống người thi hành công vụ trên địa bàn thành phố Lai Châu, huyện Nậm Nhùn, Than Uyên, Tân Uyên. Đồng thời, thực hiện tốt quy định của pháp luật về tạm giam, tạm giữ và thi hành án phạt tù phục vụ tốt cho công tác điều tra, truy tố, xét xử cũng như xét đặc xá, giảm án cho phạm nhân; tham mưu làm tốt công tác tiếp nhận và có biện pháp quản lý giúp đỡ tái hòa nhập cộng đồng cho trên 2.000 trường hợp được đặc xá, tha tù trước thời hạn trở về địa phương.

Trải qua quá trình chiến đấu, xây dựng và trưởng thành lực lượng CSND Lai Châu đã xuất hiện nhiều tấm gương tập thể và cá nhân khắc phục khó khăn, tận tụy với công việc, liêm khiết không nhận hối lộ, cương quyết, khôn khéo, mưu trí, dũng cảm trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, được Đảng, Nhà nước, Bộ Công an, UBND tỉnh ghi nhận, đánh giá cao và tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý, góp phần viết nên những trang sử truyền thống hào hùng của lực lượng Công an Lai Châu.