Những ngày đầu tháng 11/2023, chúng tôi có dịp cùng cán bộ Phòng Truyền thông BHXH tỉnh đi tuyên truyền chính sách BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT) tại một số điểm cấp, phát lương hưu trên địa bàn thành phố Lai Châu. Tại đây, các cán bộ hưu trí không chỉ nghe truyền thông trực tiếp, nhận tờ gấp mà còn được cán bộ BHXH hướng dẫn, giải thích về nội dung, ý nghĩa, chính sách nhân văn của Đảng, Nhà nước khi hỗ trợ các mức đóng và nhận về nhiều lợi ích thiết thực từ tham gia BHXH tự nguyện.
Mặc dù đã bước sang tuổi 75 nhưng sau khi nghe tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện, bà Trần Thị Thắng ở tổ dân phố số 25 (phường Đông Phong, thành phố Lai Châu) đã đăng ký tham gia BHXH tự nguyện cho con trai là Thiều Quang Cảnh với mức đóng 297 nghìn đồng/tháng ngay sau buổi tuyên truyền kết thúc.
Bà Thắng chia sẻ: Con trai tôi không có nghề nghiệp ổn định, sau khi ly hôn vợ thì nhận nuôi con. Để đảm bảo cuộc sống cả gia đình, tôi và chồng phải duy trì quán ăn sáng. Giờ còn khỏe, có lương hưu và thu nhập làm thêm, tôi cố gắng đóng cho con được năm nào hay năm ấy. Đóng bảo hiểm cũng là biện pháp để sau này con trai còn có lương hưu đảm bảo cuộc sống, không thành gánh nặng cho người thân, xã hội.
Để phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHXH tỉnh đã tăng cường công tác tham mưu kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp từ cấp tỉnh đến cấp xã; đưa chỉ tiêu phát triển người tham gia và diện bao phủ vào chỉ tiêu kinh tế - xã hội của địa phương theo giai đoạn và từng năm. Đồng thời, tăng cường phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan tuyên truyền, phổ biến và thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH tự nguyện trên địa bàn.

Bà Trần Thị Thắng ở tổ dân phố số 25 (phường Đông Phong, thành phố Lai Châu) tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cho con trai.

Theo bà Vũ Thị Hoài Gương - Phó Giám đốc BHXH tỉnh, đơn vị đã thực hiện đa dạng hóa và đẩy mạnh truyền thông chính sách BHXH đến mọi tầng lớp nhân dân. Như tổ chức các lễ ra quân trên phạm vi toàn tỉnh; tổ chức truyền thông theo nhóm và qua các hội nghị tuyên truyền, đối thoại chính sách. Tăng cường truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội. Các hoạt động truyền thông đều tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ từ cấp tỉnh đến cấp huyện, theo đúng nội dung, quy định. Trong năm 2023, đã đăng tải hàng trăm tin bài, phóng sự, chuyên mục, tọa đàm chính sách… trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Bên cạnh đó, BHXH tỉnh chỉ đạo BHXH huyện, Phòng Quản lý thu - sổ, thẻ phối hợp với các tổ chức dịch vụ (Bưu điện, Viettel, doanh nghiệp ngoài Nhà nước) rà soát lại đối tượng tiềm năng, xây dựng kế hoạch và tổ chức các hội nghị phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình. Từ đầu năm đến ngày 5/12, đã tổ chức 25 hội nghị đối thoại chính sách; trên 300 hội nghị tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện, BHYT với hơn 14.000 người dân tham dự. Tổ chức 8 lễ ra quân trên phạm vi toàn tỉnh… Huy động sự hỗ trợ kinh phí tặng sổ BHXH cho người dân có hoàn cảnh khó khăn với tổng số tiền trên 128 triệu đồng. Với nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ, toàn tỉnh đã phát triển mới trên 900 người tham gia BHXH tự nguyện, nâng tổng số người tham gia toàn tỉnh là 6.307 người.
Tuy đạt kết quả nhất định nhưng số người dừng tham gia BHXH tự nguyện lại rất lớn. Do đó, tổng số người tham gia BHXH tự nguyện khai thác mới không thể bù đủ số người giảm, kéo theo tỷ lệ phát triển đối tượng tham gia trong năm mới chỉ đạt 62,8% so với kế hoạch (6.307/10.041 người).
Trao đổi với chúng tôi, chị Bùi Thị Thu Thùy - Phó Giám đốc Bưu điện thành phố Lai Châu, quản lý dịch vụ thu BHXH, BHYT cho biết: Sau đại dịch Covid-19, việc phát triển người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn thành phố còn khó khăn. Lý do được người dân đưa ra là kinh tế khó khăn; sau khi tăng mức lương cơ sở từ ngày 1/7/2023, mức đóng BHXH tự nguyện cũng tăng theo. Vậy nên, các cộng tác viên của Đại lý cấp I thành phố mặc dù đã rất nỗ lực nhưng 9 tháng năm 2023 mới chỉ phát triển mới được 188 người; trong khi có tới 30 trường hợp thông báo tạm dừng và tất toán.
Với thực tế trên và quyết tâm thực hiện đạt kết quả cao nhất, trong thời gian tới, BHXH tỉnh tiếp tục phát huy tối đa vai trò của cấp ủy, chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan thông tấn báo chí trong công tác thông tin, truyền thông chính sách BHXH, BHYT đến mọi tầng lớp nhân dân, nhằm huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân. Ban hành thư ngỏ vận động các đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân đồng hành cùng BHXH tỉnh trao tặng sổ BHXH, thẻ bảo BHYT cho người dân có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh. Tổ chức triển khai thực hiện nhiều hình thức tuyên truyền phù hợp từng đối tượng, địa phương, đặc điểm dân cư… Từ đó, nâng cao nhận thức cho nhân dân về vai trò của chính sách BHXH tự nguyện chính là tích lũy khi trẻ, an nhàn tuổi già.