Mấy năm gần đây, gia đình chị Phạm Thị Thúy Hà (tổ dân phố số 4, phường Tân Phong, thành phố Lai Châu) có thói quen xây dựng lối sống xanh bằng cách chế biến và sử dụng thực phẩm vừa đủ, tránh dư thừa. Thói quen này được hình thành khi tình cờ chị xem một chương trình trên tivi, thấy trên thế giới nhiều người vẫn còn chết đói vì thiếu thức ăn, ngoài ra, thức ăn dư thừa thải ra môi trường còn ảnh hưởng đến không khí, nguồn nước và tài nguyên đất. Do đó, mỗi ngày đi chợ chị Hà đều cẩn thận lên danh sách cho từng bữa ăn để mua thực phẩm về chế biến vừa đủ cho 3 thành viên trong gia đình. Nếu gia đình có khách hoặc có bữa ăn không hết, chị đóng hộp bảo quản trong tủ lạnh để dành bữa sau hoặc làm nguyên liệu chế biến trong bữa ăn khác. Theo chị Hà, thói quen này vừa giúp gia đình chị tiết kiệm chi phí sinh hoạt, bảo vệ môi trường lại còn kiểm soát được lượng thức ăn nạp vào cơ thể để giữ gìn vóc dáng. Ngoài tiết kiệm thực phẩm, mỗi khi có việc rời nhà, các thành viên trong gia đình chị còn cẩn thận kiểm tra vòi nước, công tắc điện nhằm tránh rò rỉ, thất thoát điện, nước. Từ lối sống này của gia đình chị Hà đã từng bước bảo vệ môi trường sống ngày càng xanh, sạch.
Do công việc bận rộn, nên 2 - 3 ngày chị Phạm Thị Kiều Hoa (tổ dân phố Hòa Bình, thị trấn Phong Thổ, huyện Phong Thổ) mới đi chợ một lần. Để tiết kiệm thức ăn cũng như bảo quản thực phẩm được tươi ngon, mỗi lần đi chợ chị tính toán mua lượng thực phẩm vừa phải cho bữa ăn trong gia đình; đồng thời, dành thời gian ghi số lượng, tên thực phẩm và hạn sử dụng để tránh hư hỏng.

Gia đình chị Phạm Thị Thúy Hà có thói quen tiết kiệm thực phẩm vừa giảm chi phí chi tiêu trong gia đình còn góp phần bảo vệ môi trường sống.

Chị Hoa cho biết: “Trước kia, mỗi khi đi chợ tôi mua nhiều thực phẩm, không dùng hết dẫn đến hư hỏng phải bỏ đi, rất lãng phí. Song, từ khi tôi tính toán mua lượng thực phẩm đủ nhu cầu và biết cách bảo quản thực phẩm một cách tối đa nên đã tiết kiệm chi phí chi tiêu trong gia đình”.
Không chỉ ở các gia đình, hiện nay một số nhà hàng, quán ăn trên địa bàn tỉnh cũng khuyến khích người tiêu dùng đặt lượng thức ăn vừa đủ, tránh dư thừa, lãng phí. Điển hình như quán phở Thiết Hà (khu 5A, thị trấn Than Uyên, huyện Than Uyên) chuyên phục vụ khách hàng những bát bún, phở thơm ngon vào mỗi buổi sáng. Để phục vụ khách hàng chu đáo nhất, chủ quán dành nhiều thời gian, tâm huyết lựa chọn những thực phẩm tươi ngon, rau sạch chế biến bát phở thơm ngon đưa đến khách hàng thưởng thức, song cũng không khỏi “buốt ruột” khi thấy thức ăn thừa bị bỏ phí.
Chị Lê Thị Hà - chủ quán phở Thiết Hà tâm sự: Nhiều khi thấy khách ăn bát bún, bát phở không hết, chúng tôi thấy tiếc vì phải bỏ đi, nên bây giờ mỗi khi khách gọi chúng tôi sẽ hỏi có thêm hay giảm lượng bún, phở không để tránh lãng phí. Nếu chẳng may khách có ăn thừa chúng tôi gom lại bán cho các hộ chăn nuôi trong vùng hoặc ủ làm phân hữu cơ bón cho cây trồng. Tôi nghĩ tiết kiệm thực phẩm là rất cần thiết, bởi đây cũng là một trong những cách giữ gìn môi trường sống của chúng ta ngày một xanh hơn.
Theo tìm hiểu, hiện nay Việt Nam đứng thứ 2 trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương về chỉ số lãng phí thực phẩm với hơn 8 triệu tấn thực phẩm bị thất thoát hoặc vứt bỏ mỗi năm. Đáng nói là số rác thải thực phẩm này sẽ sản sinh ra khí metan - một loại khí gây hiệu ứng nhà kính trong quá trình phân hủy và gây biến đổi khí hậu. Vì vậy, nếu không được phân loại và xử lý hợp lý thì rác thực phẩm là một tác nhân gây ô nhiễm môi trường, nguồn nước; ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Thống kê của Mạng lưới Ngân hàng thực phẩm Việt Nam, chỉ tính riêng năm 2024, lượng rác thải từ cơm, bún, phở chiếm tỷ trọng lớn nhất trong các loại thức ăn bị lãng phí (với 68%). Tiếp theo là thịt, cá nấu chín là 53% và rau, củ là 44%. Vì vậy, việc kiểm soát lượng thực phẩm ở mức vừa đủ, không dư thừa là rất cần thiết.
Tiết kiệm thực phẩm không chỉ hướng đến bảo vệ sức khỏe bản thân, giảm chi phí chi tiêu trong gia đình mà còn góp phần không nhỏ trong việc bảo vệ môi trường sống. Hy vọng, thời gian tới sẽ có nhiều gia đình và các nhà hàng, quán ăn trên địa bàn tỉnh sẽ có ý thức hơn trong việc tiết kiệm thực phẩm. Từ đó, góp phần giữ gìn môi trường sống xanh, sạch và trong lành.