Cây chè đã giúp nhiều lao động ở xã Nậm Loỏng có việc làm và thu nhập ổn định. Trong ảnh: Nông dân bản Gia Khâu 2, xã Nậm Loỏng (thành phố Lai Châu) thu hái chè. 

Về xã Nậm Loỏng những ngày này, chúng tôi được ngắm nhìn những đồi chè xanh ngát, trải dài ôm lấy sườn núi, thấp thoáng hình ảnh những cô gái HMông ríu rít nói cười… Được biết, thực hiện Đề án Phát triển vùng chè nguyên liệu tập trung chất lượng cao giai đoạn 2015 - 2020 của tỉnh, đến nay, xã Nậm Loỏng trồng được gần 100ha chè (trong đó 30ha chè Shan tuyết, hơn 65ha chè Kim tuyên chất lượng cao)... Với điều kiện tự nhiên, khí hậu phù hợp, mang lại nguồn thu nhập ổn định, cây chè đã trở thành cây trồng chủ lực trong cơ cấy cây trồng ở địa phương. Để hoàn thành chỉ tiêu giao về diện tích trồng chè, cùng với rà soát quỹ đất, phối hợp với Công ty Cổ phần Chè Lai Châu vận động bà con trồng chè Kim tuyên chất lượng cao, xã Nậm Loỏng đặc biệt quan tâm, phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng của thành phố mở các lớp đào tạo, tập huấn về kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hái chè, đặc biệt là kỹ năng sơ chế, sao sấy chè… để bà con có kiến thức nhất định trong trồng chè giống mới. Là địa phương có diện tích chè lớn nhất, nhì của xã, anh Lý A Vứ - Trưởng bản Hồi Lùng cho biết, cả bản có 63 hộ thì hơn 50% số hộ tham gia trồng chè, bình quân mỗi hộ trồng từ 5.000m2 đến hơn 1ha chè. Do chưa có kỹ thuật sao nên phần lớn chè thu hoạch xong bà con thường bán cho các thương lái đến thu mua và nhà máy Chè Tam Đường nên giá trị kinh tế không cao. Mới đây, xã phối hợp với Phòng Lao động, Thương binh và xã hội thành phố tổ chức lớp đào tạo nghề sao chè ngay tại xã, bà con trong bản tích cực tham gia. Để bảo đảm chất lượng chè theo yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm, bà con được tiếp thu những kiến thức cơ bản từ nơi chế biến chè phải xa khu nuôi nhốt gia súc, gia cầm, nền phải được lát gạch đỏ hoặc láng bê tông. Đến tôn quay, cối vò và các dụng cụ chế biến khác phải làm bằng kim loại không bị han gỉ; dụng cụ bao gói phải bảo đảm mới, không tận dụng lại những bao đựng hóa chất như phân bón, cám chăn nuôi… Nguyên liệu chế biến chè xanh cần đảm bảo tiêu chuẩn hái.  Chè tươi trước khi chế biến cần được làm ráo nước. Sau khi diệt men và để cho chè nguội tiến hành vò theo 2 công đoạn và sao lăn đến khô. Công đoạn lấy hương là khó nhất, khi lấy hương phải điều chỉnh ngọn lửa cho phù hợp. Lửa to quá thì chè sẽ bị vụn, cháy khét. Lửa nhỏ quá thì chè sẽ không thơm và không có phấn mốc cau…

Mặc dù học viên phần lớn từ 30 đến 50 tuổi song ai cũng ghi chép cẩn thận vì bà con biết kiến thức thu được sẽ được thực hiện trực tiếp trên chính sản phẩm chè và quyết định hiệu quả kinh tế cây chè của gia đình mình. Chị Tẩn Thị Dao ở bản Hồi Lùng - học viên lớp đào tạo nghề sao chè chia sẻ, trước đây, mình sao chè theo kinh nghiệm do các cụ truyền lại nên màu chè sau khi sao xong thường có màu thâm đen, vị chè thường chát và ít mùi thơm; dó đó, chè không được giá. Khi thu hái xong mình và các hộ trong bản thường bán cho các thương lái đến thu mua, giá không cao thậm chí có khi còn bị ép giá. Khi trưởng bản thông báo, có lớp dạy nghề ngắn hạn sao chè mở tại xã, mình cùng bà con phấn khởi đăng ký tham gia. Sau gần 2 tháng học tập, mình nhận thấy, sao chè không khó, cái chính là phải nắm được kỹ thuật vò, sao và giữ nhiệt, một trong những kỹ thuật quan trọng nữa là quá trình thu hái, vận chuyển phải đảm bảo không bị dập, nát, đúng tiêu chuẩn một tôm 2 lá… Gia đình mình có 1ha chè đang trong giai đoạn thu hoạch, mấy năm nay, cây chè mang lại hiệu quả kinh tế nên mình trồng thêm hơn 5.000m2 chè giống mới. Cây chè hiện đang mang lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình, sau khi học xong kỹ thuật sao chè mình sẽ áp dụng trên diện tích chè của gia đình, hy vọng giá trị chè thành phẩm sẽ cao hơn”.

Đào tạo nghề cho lao động nông thôn là một trong những bước đột phá trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động, theo đó, UBND thành phố đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn, UBND các xã, phường đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân tham gia bồi dưỡng kiến thức, học nghề, tìm việc làm. Thực hiện thu hút, xúc tiến và phối hợp với các công ty, cơ sở sản xuất kinh doanh giới thiệu việc làm cho người lao động. Việc tổ chức các lớp đào tạo nghề dựa trên nhu cầu thực tế của người lao động đồng thời gắn với quy hoạch phát triển kinh tế xã hội của từng địa phương. Tạo điều kiện thuận lợi để người lao động lựa chọn học nghề phù hợp với trình độ học vấn, điều kiện kinh tế và nhu cầu học nghề của bản thân… Qua đó, đã tạo được sự đồng thuận cao trong chính quyền và người dân các xã, phường.

Hàng năm, Phòng Lao động, Thương binh và xã hội thành phố chủ động phối hợp với các Trung tâm dạy nghề trên địa bàn mở các lớp dạy nghề ngắn hạn cho người lao động. Điển hình như các lớp: nghề trồng nấm, kỹ thuật trồng rau sạch, kỹ thuật chăn nuôi gia súc, gia cầm… Nhờ đẩy mạnh hoạt động đào tạo nghề, người học nghề đã được tiếp cận với những kiến thức mới về lĩnh vực mình được đào tạo, biết cách làm ăn, giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất lao động. Nhiều lao động đã áp dụng và xây dựng được các mô hình sản xuất hiệu quả.

Tìm hiểu chúng tôi được biết, từ năm 2016 đến nay, thành phố đã bố trí nguồn kinh phí đào tạo 3.024.479.500 đồng tổ chức 36 lớp tập huấn kỹ thuật, dạy nghề cho 1.132 lượt học viên tham gia. Qua các lớp đào tạo, dạy nghề, người lao động khu vực nông thôn của thành phố đã có những nhận thức mới, kiến thức mới trong sản xuất, chăn nuôi, trồng trọt. Từ đó, nỗ lực vươn lên thoát nghèo bền vững và làm giàu trên chính đồng đất quê hương mình.

Hiện nay, tỷ lệ lao động được đào tạo, tập huấn so với tổng số lao động có khả năng lao động (lũy kế) đến hết tháng 10/2018 của thành phố đạt 83,1%. Thành phố cũng triển khai hiệu quả chính sách tín dụng ưu đãi cho hộ nghèo để phát triển sản xuất. Giai đoạn 2016-2018 đã có 55 hộ nghèo được vay vốn 2.520.000 đồng để hỗ trợ phát triển sản xuất, từng bước chuyển đổi cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện tự nhiên, khả năng tài chính nguồn lực của mỗi gia đình. Góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển, giảm hộ nghèo một cách bền vững.