Tìm hiểu về công tác này, chúng tôi được đại tá Quàng Văn Xiến – Phó Chỉ huy Trưởng Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh cho biết, những năm qua, tình hình tội phạm khu vực biên giới có nhiều yếu tố phức tạp, các đối tượng lợi dụng biên giới vắng người qua lại, hoặc lợi dụng sự thiếu hiểu biết của bà con để thực hiện hành vi mua bán người, mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma túy với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi làm ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội nơi biên giới. Trước tình đó, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh chỉ đạo xây dựng và triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch phòng, chống tội phạm. Tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng toàn diện các mặt công tác nghiệp vụ trinh sát. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng Công an, Quân sự, Hải quan và cấp uỷ, chính quyền địa phương đẩy mạnh đấu tranh tấn công tội phạm. Chỉ đạo các đồn, trạm biên phòng tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả công tác phòng chống tội phạm.

Cán bộ Đồn BP Ka Lăng (huyện Mường Tè) phối hợp với Công an xã tuyên truyền pháp luật cho bà con.

Theo đó, lực lượng chuyên trách phòng chống tội phạm ma túy (PCTPMT) của BĐBP đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền các địa phương, các đồn, trạm biên phòng cụ thể hóa các chương trình, mục tiêu về phòng, chống tội phạm và tổ chức thực hiện hiệu quả. Trong đó, công tác tuyên truyền được đẩy mạnh với nội dung, hình thức phong phú. Tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước; 3 văn kiện pháp lý trên biên giới đất liền Việt Nam – Trung Quốc cùng các chế độ, chính sách, văn bản pháp  luật có tác động trực tiếp với cuộc sống của con; nhất là các hành vi, thủ đoạn mới của các loại tội phạm để bà con nắm được, phòng ngừa cũng như tích cực trong phát hiện, tố giác tội phạm. Tuyên truyền lồng ghép trong các, các hoạt động văn hóa, văn nghệ, các phiên chợ, họp bản; phát huy vai trò của đội ngũ già làng, trưởng bản, trưởng dòng họ; khai thác hiệu quả cụm loa truyền thanh, tủ sách pháp luật ở 23/23 xã biên giới.

Tùy từng địa bàn, đặc điểm phong tục người dân, bộ đội biên phòng còn bố trí phối hợp với các lực lượng, nhất là lực lượng công an đến từng bản, từng hộ gia đình để tuyên truyền. Đồng thời, tham mưu cho các bản đưa nội dung phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội vào hương ước, quy ước;  tổ chức cho các hộ dân ký cam kết giữ gìn an ninh trật tự; không trồng cây thuốc phiện, không mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng  chất ma túy. Xây dựng và củng cố được 40 tổ với 814 hộ, 16 dòng họ tham gia quản lý bảo vệ 175 km đường biên giới với 64 mốc quốc giới; xây dựng 96 tổ tự quản an ninh bản /1.938 hộ với 26 dòng họ. Các tổ tự quản được xây dựng, hoạt động trên cơ sở quy chế, hương ước, quy ước của bản, phát huy tốt vai trò của mình trong giữ gìn an ninh trật tự khu vực biên giới.

Thượng tá Nguyễn Văn Tính - Đồn trưởng Đồn Biên phòng Hua Bum chia sẻ, với hơn 24km biên giới, địa bàn rộng, trình độ dân trí chưa cao, đời sống còn nhiều khó khăn, tình hình tội phạm có nhiều phức tạp, nhất tội phạm ma túy, buôn bán người qua biên giới, trộm cắp trâu, ngựa. Để đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm, bên cạnh việc nắm chắc nghiệp vụ, các anh đã thực sự phát huy được sức mạnh của dân. Do vậy, từ năm 2009 đến nay bà con đã phát hiện và cung cấp hàng trăm nguồn tin có giá trị phục vụ công tác điều tra, xử lý kịp thời, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật. Đồn đã phối hợp điều tra xác minh, đấu tranh hiệu quả 13 vụ với 14 đối tượng về hành vi mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy và mua bán người.

Cùng với đó, lực lượng biên phòng đã chủ động xây dựng các kế hoạch nghiệp vụ, đấu tranh phòng chống tội phạm. Trong đó, xác định rõ các tuyến, địa bàn trọng điểm để tập trung lực lượng triệt phá. Hàng năm, tổ chức các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm và tệ nạn ma túy. Thực hiện tốt quy chế phối hợp giữa các lực lượng cũng như phối hợp chặt chẽ với cơ quan an ninh phía nước bạn trong đấu tranh phòng, chống tội phạm tại các tuyến, địa bàn trọng điểm. Nhờ đó, đã kịp thời phát hiện, triệt phá nhiều chuyên án ma túy, buôn bán người.

Tiêu biểu có thể kể đến như tháng 12/2014, Phòng phòng chống tội phạm ma túy BĐBP tỉnh phối hợp với Đồn Biên phòng cửa khẩu Ma Lù Thàng xây dựng chuyên án 553T, triệt phá đường dây buôn bán người sang Trung Quốc với chiêu bài lao động thời vụ. Qua phát động phong trào phòng chống tội phạm và bám nắm địa bàn, nhận định đối tượng sẽ đưa nạn nhân qua khu vực mốc 65 (2) có địa hình hiểm trở, các lực lượng đã phối hợp mật phục, tạo thành vòng vây khép kín, không để đối tượng chạy thoát sang Trung Quốc. Vì thế, dù đã tính toán rất kỹ, 13h ngày 13/12 đối tượng Tao Văn Păn (SN 1979) và Lò Thị Chom (SN 1991, đều ở bản Kan Hồ, xã Lùng Thàng, huyện Sìn Hồ) không kịp trở tay khi lực lượng đánh án ập tới, kịp thời giải cứu nạn nhân trao trả về với gia đình.

Hay chuyên án 551T do Phòng Phòng, chống tội phạm ma túy Bộ đội Biên phòng tỉnh phối hợp với Phòng PC47 Công an tỉnh và Đồn Biên phòng Pa Tần triệt phá vào ngày 12/8/2014 tại bản Pa Tần 4, xã Pa Tần, huyện Sìn Hồ. Bắt quả tang đối tượng Tẩn Diền Lù, dân tộc Dao, sinh 1970, ở bản Sà Choong, xã Tả Phìn, huyện Sìn Hồ đang trên đường vận chuyển trái phép 02 bánh heroin.

 Cán bộ chiến sỹ Đồn BP Ma Lù Thàng (huyện Phong Thổ) khống chế đối tượng Tao Văn Păn.

Tìm hiểu chúng tôi được biết thêm, những năm qua, Bộ đội biên phòng còn tham mưu cho chính quyền địa phương tăng cường 20 cán bộ về làm bí thư, phó bí thư Đảng ủy các xã biên giới để củng cố hệ thống chính trị, phát huy hiệu quả các nguồn lực, đẩy mạnh phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng cơ sở hạ tầng, nâng cao dân trí, giữ gìn bản sắc văn hóa, làm cơ sở cho việc đẩy lùi các loại tội phạm và tệ nạn xã hội.

Có thể khẳng định rằng, sự nỗ lực của cán bộ, chiến sỹ bộ đội biên phòng tỉnh trong những năm qua không chỉ giữ vững bình yên, nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho bà con các xã biên giới mà còn thực sự góp phần làm đổi thay diện mạo dải đất biên cương còn nhiều gian khó này.