Gặp đại tá Nguyễn Xuân Kiên – Chánh văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra (Công an tỉnh) vào một buổi chiều tháng 8, vầng trán cao của anh hằn nếp suy tư, lấm tấm những giọt mồ hồi. Phong thái điềm tĩnh và nụ cười phúc hậu của anh khiến tôi quên đi cảm giác mình đang đối diện với một thủ lĩnh kỳ cựu về trấn áp tội phạm ma túy.

Tính riêng từ năm 2012 đến nay anh đã trực tiếp chỉ đạo phá 114 vụ, 165 đối tượng, thu hơn 8kg hêrôin, 12kg thuốc phiện và nhiều tiền, tài sản liên quan đến hoạt động của tội phạm ma túy. Anh kể cho chúng tôi nghe về chuyên án anh vừa “cầm quân” triệt phá đầu tháng 6/2013. Qua công tác nghiệp vụ đầu tháng 5, anh nhận được nguồn tin do “cơ sở” báo về có một số đối tượng ở các huyện: Mường Chà, Điện Biên Đông (tỉnh Điện Biên) đang thu gom hêrôin với số lượng lớn để vận chuyển sang Lào Cai (qua tuyến đường của Lai Châu) tiêu thụ. Ngay lập tức anh đã chỉ đạo các mũi trinh sát vào những vai diễn khác nhau để lần tìm, theo dõi các di biến hoạt động đối tượng…

Đại tá Nguyễn Xuân Kiên (thứ nhất bên trái) cùng đồng đội bắt giữ đối tượng tội phạm ma túy.

Sau gần một tháng triển khai các biện pháp nghiệp vụ với phương châm “rút dây, không động rừng” nhằm đánh đến tận cùng của đường dây và thu tang vật. Chiều tối ngày 1/6/2013, anh quyết định “tung lực lượng”. 2 giờ sáng ngày 2/6, trên xe khách mang BKS 27B – 000.95 chạy tuyến Điện Biên – Lào Cai khi đến địa phận bản San Thàng 2 (xã San Thàng, thị xã Lai Châu) các trinh sát đã bắt giữ được 3 đối tượng: Và Thị Dính (SN 1986, ở bản Háng Lia 2), xã Keo Lôm; Giàng A Nếnh (SN 1988, ở bản Bom 2), xã Phình Sáng, huyện Điện Biên Đông và Vàng A Súa (SN 1992), trú tại bản Quang 2, xã Ma Thì Hồ, huyện Mường Chà (tỉnh Điện Biên), thu 5 bánh hêrôin cùng 991 viên ma túy tổng hợp, được các đối tượng giấu rải rác, tinh vi trong các bao đựng gừng kiểu “vô chủ”. Mở rộng chuyên án, ngày 5/6 tiếp tục bắt Tráng Seo Quáng (SN 1976, ở bản Pha Loong 2, xã Pha Loong, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai).

Ngoài ra, còn nhiều chuyên án khác như: ngày 3/8/2012 bắt Lầu A Lử (SN 1991, trú tại xã Sa Dung, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên) thu 8.479 viên ma túy tổng hợp; hồi 14 giờ 30 phút, ngày 21/6/2013, tại km 24 + 400 QL4D, đoạn thuộc địa phận xã Lả Nhì Thàng, huyện Phong Thổ, Phòng PC47 Công an Lai Châu phá chuyên án 613D, bắt quả tang đối tượng Sùng A Di (25 tuổi, ở bản Ngám Ca C, xã Phú Nhi, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên) về hành vi mua bán trái phép chất ma túy, thu giữ 4 bánh hêrôin được đối tượng cất giấu tinh vi ở dưới lớp bọc yên xe máy.

Đại tá Kiên cho biết: “Lai Châu có địa hình hiểm trở, trình độ nhận thức của một bộ phận đồng bào hạn chế, đời sống còn nhiều khó khăn… tội phạm ma túy đã lợi dụng để mua bán, vận chuyển tàng trữ ma túy, sau đó vận chuyển đi các tỉnh, thành phố khác để tiêu thụ. Mặc dù đã có hàng loạt đường dây ma túy lớn đã bị bóc gỡ song cuộc chiến chống ma túy vẫn còn lắm gian nan. Thủ đoạn ngày một tinh vi, nhất là trong truy bắt, bọn chúng sẵn sàng dùng vũ khí nóng, chống trả quyết liệt để bỏ trốn, tẩu tán vật chứng, rất nguy hiểm cho lực lượng phòng chống ma túy”.

Hơn mười năm trực tiếp làm công tác đấu tranh trấn áp tội phạm ma túy với anh án ma túy chưa bao giờ là việc dễ, khi ăn bụi nằm rừng hàng tháng trời, khi xâm nhập chớp nhoáng ở những tụ điểm ăn chơi, bay nhảy...

Theo các CBCS trong lực lượng Công an Lai Châu đã từng cùng đại tá Nguyễn Xuân Kiên tham gia phá án thì ở anh có cái tài luôn chớp đúng thời cơ, triển khai phương án nhanh và ứng biến linh hoạt nên rất nhiều chuyên án phức tạp đã được anh giải quyết chỉ trong thời gian ngắn. Với người chỉ huy như anh, một chuyên án chỉ thực sự thành công khi đối tượng phạm tội bị bắt giữ mà anh em trinh sát vẫn an toàn.

Với sự “cầm quân” của đại tá Nguyễn Xuân Kiên đã tạo cho lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an tỉnh) một bề dày thành tích. Đặc biệt liên tục từ năm 2004 đến tháng 8/2013 - thời gian anh giữ cương vị là Trưởng Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC47 – Công an tỉnh), đơn vị liên tục đạt danh hiệu Đơn vị Quyết thắng.

Trong các năm: 2004, 2012, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy được UBND tỉnh và Bộ Công an tặng Cờ thi đua xuất sắc; 4 lần được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương (2 Huân chương Chiến công và 2 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc); 14 cá nhân được Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch nước tặng Bằng khen, Huân chương Chiến công và Huân chương Bảo vệ Tổ quốc; 7 cá nhân được chọn là gương mặt thanh niên tiêu biểu trong lực lượng công an nhân dân.