Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nhà giáo, từ thuở ấu thơ cô bé Duyên sớm thừa hưởng đức tính hiếu học từ cha mẹ. Lên 5 tuổi, khi chị gái học lớp 1, bé Duyên đòi theo chị đi học rồi ê a đánh vần từng con chữ. Thầy giáo thấy cô bé sáng ý, nhận luôn cô bé vào học lớp 1 mà không phải qua lớp vỡ lòng. Cô bé tốt nghiệp lớp 12 khi mới 16 tuổi. Suốt 12 năm học phổ thông, Duyên đều đạt danh hiệu học sinh giỏi. Duyên vinh dự là một trong những thiếu niên tỉnh Lai Châu tham gia đoàn “Chiến sĩ Giải phóng quân nhỏ tuổi” vào thành phố Hồ Chí Minh tham dự “Hội quân toàn quốc” năm 1985.

 Lỳ Phương Duyên (thứ 4 từ trái sang) trong ngày bảo vệ Luận án Tiến sỹ.

Không chỉ học giỏi, Duyên còn là một cô bé chăm ngoan, hiếu thảo của bố mẹ. Cả tuổi thơ sống trong thời bao cấp, là con thứ hai trong một gia đình có 5 anh chị em, mặc dù cả bố cả mẹ đều là giáo viên cấp ba, cuộc sống của gia đình Duyên vẫn thiếu thốn, vất vả trăm bề. Thương bố quanh năm lặn lội chiêu sinh ở các xã vùng sâu, vùng xa; thương mẹ suốt ngày lên lớp về lại trồng rau, nuôi lợn rồi vào rừng đào củ mài cho các con ăn đỡ đói, bé Duyên hàng ngày ngoài giờ lên lớp lại cùng bà nội và chị gái trông nom, chăm sóc ba đứa em nhỏ và phụ giúp mẹ những công việc trong gia đình.

Khi Duyên bước chân vào Học viện Tài chính cũng là lúc cuộc sống gia đình cô càng gặp nhiều khó khăn vì cùng một lúc bố mẹ vừa phải nuôi 3 đứa con học Đại học vừa phải chăm sóc 2 đứa con gái bé bỏng… Ba chị em bảo ban nhau tiết kiệm, chỉ chi tiêu những gì thật cần thiết và cùng quyết tâm học thật tốt để không phụ công lao vất vả của bố mẹ. Suốt những năm học Đại học, năm nào Duyên cũng đạt danh hiệu sinh viên xuất sắc nên sau khi tốt nghiệp, cô được nhà trường giữ lại làm giảng viên. Để có đủ kiến thức truyền thụ cho sinh viên, Duyên khiêm tốn học hỏi các thầy cô, đồng nghiệp và không ngừng tự học, tự nghiên cứu.

Mặc dù đang nuôi con nhỏ, Duyên đã quyết tâm phấn đấu và bảo vệ thành công luận án thạc sĩ. Sau đó, cô gửi con cho bố mẹ trông nom, sang Hà Lan nghiên cứu nửa năm để phục vụ cho đề tài “Quản lý thuế thu nhập cá nhân ở Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế” – một đề tài mới mẻ, hấp dẫn nhưng ngốn không ít thời gian, tâm huyết và trí tuệ của cô.

Sau khi về nước, nhận được sự giúp đỡ tận tình của các thầy, cô giáo và đồng nghiệp, Duyên tiếp tục mở rộng đề tài nghiên cứu. Cũng trong thời gian này, cô sinh đứa con thứ 2. Khó khăn vất vả trăm bề, song với ý chí và nghị lực vươn lên không ngừng, ngày 31/3/2010, trước Hội đồng chấm luận án bao gồm các giáo sư đầu ngành, Duyên đã tự tin trình bày bản luận án tiến sĩ đầy sức thuyết phục của mình và được 6/7 thành viên trong hội đồng chấm cho điểm xuất sắc.

Được biết chị gái Duyên là Lỳ Phương Diện, em trai Lỳ Lỳ Xá, cô em út Lỳ Ni Na đều đã học xong Đại học, Cao học và công tác tại tỉnh Điện Biên. Bố, mẹ Duyên càng thêm tự hào vì đã nuôi dạy các con khôn lớn, trưởng thành từ vùng quê nghèo, nay tung cánh đến những vùng trời khác song vẫn không ngừng cống hiến cho xã hội.

Ở tuổi 36 tràn đầy sức sáng tạo, bên người bạn đời cũng là người bạn đồng nghiệp tâm đầu ý hợp và hai đứa con - 1 trai, 1 gái ngoan ngoãn, kháu khỉnh, Lỳ Phương Duyên - nữ tiến sĩ Hà Nhì vẫn tiếp tục phấn đấu cho sự nghiệp mình hằng theo đuổi…