Bước vào giai đoạn mới, trước những tác động bởi các yếu tố bất trắc, khó lường của thế giới, khu vực và trong nước, nền an ninh, trật tự của nước ta đứng trước nhiều nguy cơ, thách thức. Đảng ta nhận định: “Trên thế giới, hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, nhưng sẽ có những diễn biến phức tạp mới, tiềm ẩn nhiều bất trắc khó lường. Những căng thẳng, xung đột tôn giáo, sắc tộc, ly khai, chiến tranh cục bộ, bạo loạn chính trị, can thiệp, lật đổ, khủng bố vẫn sẽ diễn ra gay gắt; các yếu tố đe dọa an ninh phi truyền thống, tội phạm công nghệ cao trong các lĩnh vực tài chính - tiền tệ, điện tử - viễn thông, sinh học, môi trường... còn tiếp tục gia tăng… Trong nước, các thế lực thù địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến hoà bình”, gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền” hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta. Trong nội bộ, những biểu hiện xa rời mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” có những diễn biến phức tạp”(1). Vì vậy, sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, do lực lượng Công an nhân dân làm nòng cốt là rất quan trọng và cấp bách.

Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, yêu cầu xây dựng lực lượng công an nhân dân cách mạng, tinh nhuệ, chính quy, từng bước hiện đại, công tác đảng, công tác chính trị trong công an nhân dân có vị trí, vai trò trọng tâm, nền tảng.

Xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm, nền tảng, các tổ chức đảng, cấp ủy đảng trong công an nhân dân, từ Đảng ủy Công an Trung ương đến các cấp ủy đảng trong toàn lực lượng đã quan tâm lãnh đạo công tác đảng, công tác chính trị và tạo nhiều chuyển biến tích cực.

Về công tác đảng. Đảng ủy Công an Trung ương đã phối hợp với các ban của Đảng, các đảng ủy khối Trung ương, các tỉnh, thành ủy, tổ chức học tập, quán triệt, thực hiện nghiêm túc tinh thần và nội dung Quyết định số 88-QĐ/TW ngày 01-10-2007 của Bộ Chính trị (khóa X) quy định về tổ chức đảng trong Công an nhân dân. Hằng năm, Đảng ủy Công an Trung ương và các cấp ủy trong lực lượng đều ban hành các nghị quyết chuyên đề về công tác đảm bảo an ninh, trật tự và công tác xây dựng lực lượng, xây dựng và hoàn thiện các quy trình, quy chế làm việc, phân công, phân cấp, phân quyền giữa cấp trên và cấp dưới, giữa tập thể và cá nhân theo Điều lệ Đảng và các quy định của Đảng, đảm bảo nguyên tắc tập trung, dân chủ.

Đảng ủy Công an Trung ương đã tổ chức tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa VIII) về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đến nay, Bộ đã hoàn thành cơ bản hệ thống chức danh cán bộ của lực lượng công an các cấp; ban hành tiêu chuẩn nghiệp vụ đối với lãnh đạo, chỉ huy; triển khai thực hiện có hiệu quả việc luân chuyển cán bộ và bổ nhiệm cán bộ có thời hạn ở các cấp; Đề án về tăng cường đổi mới công tác giáo dục, đào tạo đến năm 2020; Đề án tăng cường toàn diện công an cấp huyện…

Các tổ chức đảng trong Công an nhân dân hiện nay được sắp xếp, tổ chức lại theo mô hình cơ cấu tổ chức mới của ngành, đảm bảo sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện về mọi mặt của Đảng đối với công tác công an trong tình hình mới. Công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng được tăng cường, đem lại nhiều hiệu quả, do đó đã có tác dụng thúc đẩy chất lượng việc thực hiện các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, điều lệnh công an nhân dân, quy trình, quy chế, kỷ luật công tác của Ngành. Cơ quan kiểm tra đảng các cấp làm tốt công tác tham mưu, phục vụ cấp ủy thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng, nhất là kiểm tra, giám sát các lĩnh vực nhạy cảm, thường xuyên phải tiếp xúc, giải quyết nhu cầu của nhân dân, phòng, chống tội phạm, các tổ chức đảng, cấp ủy có dấu hiệu tham nhũng, tiêu cực, mất đoàn kết nội bộ. Tập trung kiểm tra việc thực hiện Quy định của Bộ Chính trị về những điều đảng viên không được làm và Quy định của Bộ Công an về 11 việc cán bộ, chiến sĩ công an không được làm, nhằm chủ động phòng, chống tiêu cực, tham nhũng trong nội bộ 

Về công tác chính trị. Công tác chính trị luôn được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công tác xây dựng lực lượng Công an nhân dân, là xây dựng bản chất “trung với Đảng, tận tụy với dân; vì nước quên thân, vì dân phục vụ” của Công an nhân dân Việt Nam. Đó là nền tảng để xây dựng lực lượng Công an cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại trong bất kể hoàn cảnh nào. Đảng ủy Công an Trung ương và các cấp ủy, lãnh đạo, chỉ huy trong toàn lực lượng đã tập trung lãnh đạo công tác chính trị, xây dựng lực lượng thật sự trong sạch, vững mạnh, sẵn sàng hy sinh, phấn đấu vì sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an đã ban hành nhiều chủ trương, biện pháp giáo dục chính trị tư tưởng cho đảng viên, cán bộ, chiến sĩ, lấy xây dựng bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng làm mục tiêu giáo dục, rèn luyện. Toàn lực lượng đã thực hiện có hiệu quả các phong trà “Học tập và thực hiện nghiêm túc 6 điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân”, “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh - Công an nhân dân vì nước quên thân, vì dân phục vụ” và “Công an nhân dân chấp hành nghiêm điều lệnh, xây dựng nếp sống văn hóa vì nhân dân phục vụ” gắn với phong trào “Thi đua vì an ninh Tổ quốc”, đã tạo sự thống nhất trong nhận thức và hành động trong toàn lực lượng. 

Tuyệt đại bộ phận đảng viên, cán bộ, chiến sĩ có lập trường tư tưởng vững vàng, trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, có lối sống trong sạch, lành mạnh, tinh thần trách nhiệm vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, tận tụy với công việc, nêu cao tinh thần phục vụ nhân dân, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng và nhân dân giao phó. Xuất hiện ngày càng nhiều tấm gương tiêu biểu “vì  nước quên thân, vì dân phục vụ”. Trên mặt trận bảo vệ an ninh quốc gia, phòng, chống tội phạm giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, nhiều đồng chí đã hiến dâng cả xương máu và tính mạng để bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ cuộc sống yên vui của nhân dân. Những đóng góp và hy sinh to lớn của lực lượng Công an nhân dân đã được Đảng, Nhà nước, Chính phủ và nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Hằng trăm tập thể, hàng ngàn cá nhân tiêu biểu đã được tặng thưởng huân chương, huy chương và các danh hiệu cao quý của Đảng, Nhà nước.

Tuy nhiên, công tác đảng, công tác chính trị trong Công an nhân dân vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém. Nhận thức của cấp ủy đảng, lãnh đạo, chỉ huy ở một số đơn vị, địa phương chưa thật đầy đủ về vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Công an nhân dân, xem nhẹ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, mất cảnh giác trước nguy cơ “tự chuyển biến”, “tự diễn biến” ngay trong lực lượng công an. Một số cấp ủy đảng chưa quan tâm xây dựng, hoàn thiện và thực hiện các quy chế, quy trình công tác, một số nơi còn để xảy ra mất đoàn kết, vi phạm kéo dài. Một bộ phận đảng viên, cán bộ, chiến sỹ công an suy thoái về phẩm chất đạo đức, tham nhũng, tiêu cực, quan liêu, xa rời quần chúng, xâm phạm quyền, lợi ích chính đáng của nhân dân, vi phạm pháp luật.

Để đổi mới công tác đảng và công tác chính trị trong lực lượng công an nhân dân, thời gian tới tập trung thực hiện tốt một số nội dung cơ bản sau:

Một là, phải xác định công tác đảng, công tác chính trị là bộ phận quan trọng nhằm xây dựng bản chất cách mạng tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì nền an ninh, trật tự của đất nước, vì hạnh phúc của nhân dân, do đó phải tập trung chỉ đạo một cách quyết liệt. Trước mắt, các cấp ủy trong toàn lực lượng tổ chức quán triệt và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) và Chỉ thị của Bộ Chính trị số 15-CT/TW ngày 24-02-2012 về thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện và chấp hành Điều lệ Đảng, quy chế, quy trình, lề lối làm việc, kỷ luật công tác, quy định của Đảng về những điều đảng viên không được làm và 11 điều cán bộ, chiến sỹ công an không được làm đối với các tổ chức đảng và đảng viên.

Công tác đảng, công tác chính trị là trách nhiệm của mọi tổ chức đảng, của cấp ủy đảng và của cán bộ, đảng viên, trong đó tổ chức các cấp ủy và đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, nhất là thủ trưởng đơn vị giữ vai trò trung tâm, then chốt. Do đó, phải không ngừng phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng và đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy công an các cấp. Xây dựng cấp ủy đảng thực sự là hạt nhân lãnh đạo chính trị của đơn vị; không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu và tính sáng tạo, nhất là lãnh đạo về chính trị, tư tưởng và tổ chức.

Đẩy mạnh xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh gắn với xây dựng đơn vị trong sạch, vững mạnh toàn diện. Thường xuyên đổi mới phương thức lãnh đạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực lãnh đạo, chỉ huy và tổ chức quán triệt, thực hiện các nghị quyết của Đảng về công tác đảng, công tác chính trị trong Công an nhân dân cho cấp ủy viên từ cơ sở đến Đảng ủy Công an Trung ương. Lãnh đạo công tác đảng, công tác chính trị phải đảm bảo tính toàn diện, nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm, đi sâu vào những nhiệm vụ cơ bản, những khâu then chốt, dứt điểm những vấn đề cụ thể, thiết thực, bức xúc.

Hai là, đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các hoạt động công tác chính trị, tư tưởng, củng cố vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng trong công an nhan dân. Không ngừng chăm lo, củng cố và tăng cường bản chất cách mạng của Công an nhân dân, làm cho mọi đảng viên, cán bộ, chiến sĩ trung thành tuyệt đối với Chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kính trọng nhân dân, gần gũi nhân dân, dựa vào nhân dân, vì nhân dân phục vụ.

Để tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác chính trị, tư tưởng, cấp ủy đảng và cán bộ lãnh đạo, chỉ huy công an phải đổi mới nội dung, hình thức, cải tiến phương pháp. Kết hợp chặt chẽ giữa tuyên truyền, giáo dục nâng cao bản lĩnh chính trị, lập trường giai cấp với kiên quyết đấu tranh chống mọi âm mưu, thủ đoạn tuyên truyền nhằm phi chính trị hóa công an nhân dân của các thế lực thù địch, phòng ngừa và ngăn chặn nguy cơ “tự chuyển biến”, “tự diễn biến” và suy thoái về đạo đức, lối sống trong toàn lực lượng. Tiếp tục đẩy mạnh các phong trào sinh hoạt chính trị, nhất là phong trào “Công an nhân dân chấp hành nghiêm điều lệnh, xây dựng nếp sống văn hóa, vì nhân dân phục vụ” cũng như đẩy mạnh “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh - Công an nhân dân vì nước quên thân, vì dân phục vụ” hiện nay.