Đến nay, chỉ tiêu số người tham gia BHYT toàn tỉnh là 395.000 người, đạt 81,6% dân số của tỉnh. Tuy nhiên, tỷ lệ người tham gia BHYT dự kiến thấp hơn 14,5% so với chỉ tiêu UBND tỉnh và Thủ tướng Chính phủ giao năm 2023. Nguyên nhân được xác định vẫn là tiếp tục bị tác động từ Quyết định 861/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định 612/QĐ-UBDT của Ủy ban Dân tộc phê duyệt xã khu vực III, II, I và thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025. Điều kiện kinh tế của nhiều hộ dân còn khó khăn để mua BHYT tự đóng… Khó sẽ chồng khó khi tiếp tục triển khai chính sách mới về lương cơ sở trên địa bàn.

Cán bộ BHXH huyện Sìn Hồ tư vấn chính sách bảo hiểm cho người dân.

Lý giải rõ hơn vấn đề này, ông Dương Quốc Tuấn - Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Tăng lương cơ sở không ảnh hưởng trực tiếp đến mức lương mà doanh nghiệp trả cho người lao động nhưng lại tác động đến mức đóng BHYT tối đa của nhóm đối tượng này. Đồng thời, tăng mức đóng BHYT đối với đối tượng chỉ tham gia BHYT, trong đó có đối tượng được ngân sách Nhà nước hỗ trợ (người dân tự chi trả một phần mức đóng BHYT) và đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình (người dân tự chi trả 100% mức đóng BHYT).

Một trong những khó khăn ngành BHXH phải đối mặt nhiều năm đó là người dân trên địa bàn tỉnh đa số là đồng bào dân tộc thiểu số, thu nhập bình quân còn thấp (2,180 triệu đồng/người/tháng trong khi thu nhập bình quân của cả nước là 7,6 triệu đồng/người/tháng đối với nam và 5,6 triệu đồng/người/tháng đối với nữ). Trong hoàn cảnh đó, để mua thẻ BHYT phải phụ thuộc vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Do vậy, việc tự chi trả kinh phí mua thẻ BHYT đối với một bộ phận người dân chưa mang tính chủ động. Khi đời sống khó khăn, kéo theo nhận thức về BHYT của một số người còn hạn chế, nhiều hộ gia đình đông nhân khẩu không đủ chi trả chi phí mua thẻ BHYT cho tất cả các thành viên trong gia đình. Nên việc tăng chi phí mua thẻ BHYT gây khó khăn cho ngành BHXH trong khai thác, phát triển đối tượng tham gia BHYT.

Đặc biệt, tăng mức lương cơ sở dẫn đến phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT khi đi khám chữa bệnh tăng, tăng chi phí cho khám chữa bệnh từ Quỹ BHYT - đây chính là thách thức đối với việc kiểm soát chi phí và cân đối quỹ BHYT của cơ quan BHXH trong thời gian tới.

Cán bộ BHXH tỉnh ra quân tuyên truyền cổ động mặt đường về sự thay đổi của chính sách tiền lương cơ sở.

Kiểm chứng thực tế về vấn đề tăng lương cơ sở, phóng viên ghi nhận phần lớn người dân lo lắng, băn khoăn khi mức đóng BHYT tăng bắt đầu từ ngày 1/7/2023. Điển hình là trường hợp gia đình anh Nguyễn Văn Tình ở thị trấn Tân Uyên, huyện Tân Uyên. Vì lí do sức khỏe nên anh Tình xin nghỉ công tác được 4 năm. Trong thời gian đó, anh vẫn tiếp tục tham gia đóng BHXH tự nguyện tại cơ quan BHXH huyện với mức đóng 1 triệu đồng/tháng và mua BHYT hằng năm. Hiện nay, anh không thể tham gia lao động sản xuất để có thu nhập mà chi phí sinh hoạt hàng ngày đều phụ thuộc vào bố mẹ già. Anh Tình chia sẻ: Trong gia đình tôi có 4 người thì 3 người đang mua BHYT. Từ ngày 1/7, lương cơ sở tăng kéo theo tiền mua BHYT tăng. Vẫn biết thẻ BHYT như tấm thẻ vàng bảo vệ sức khỏe nhưng với khoản tiền lên tới vài triệu đồng, khả năng sẽ khó có thể tiếp tục tham gia cho các thành viên.

Xác định rõ khó khăn, thách thức, ngành BHXH tỉnh đang nỗ lực, quyết tâm hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển đối tượng tham gia BHYT với rất nhiều giải pháp. Theo ông Dương Quốc Tuấn - Phó Giám đốc BHXH tỉnh, thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh, BHXH tỉnh phối hợp với Sở Y tế xây dựng chính sách hỗ trợ đóng BHYT cho một số đối tượng từ ngân sách địa phương, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/8/2023. Đa dạng hóa hình thức truyền thông và tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT. Triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp phát triển người tham gia. Tiếp tục thực hiện lộ trình cải cách hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, người tham gia BHXH, BHYT khi tham gia và thụ hưởng các chính sách BHXH, BHYT, BHTN…