HIV/AIDS về bản

Bản vùng sâu, vùng xa Nậm Ty, xã Nậm Hàng (huyện Mường Tè) vốn bình yên. Bỗng một ngày chuyện anh Khoàng Văn H. chết khi trên người mụn nhọt lở loét khiến bà con trong bản hoang mang. Không hiểu ở đâu ra thông tin rằng “thằng H. chết vì bị HIV/AIDS” nên đám tang của anh chỉ có vài ba người thân trong gia đình tiễn đưa.

Là con một trong gia đình nghèo thuần nông, bố mất sớm, năm 2004 khi đang học lớp 9, H. nghe theo lời dụ dỗ của đám bạn bỏ học xuống vùng thấp huyện Sìn Hồ đào đãi vàng tìm cơ may đổi đời. Sau 2 năm mò mẫm nơi rừng thiêng nước độc trên bãi vàng Phiêng Chạng, xã Noong Hẻo (huyện Sìn Hồ), H. trở về nhìn “oách” hơn hẳn đám bạn cùng trang lứa trong bản với phong cách tiêu tiền của một người giàu có.

Cộng tác viên phòng chống HIV/AIDS phát tờ rơi tuyên truyền tại chợ San Thàng (thị xã Lai Châu).

Năm 2008, khi thấy chồng trở về nhà với thân hình tiều tuỵ, trên người xuất hiện những mụn nước; nghe mọi người nói chồng mình nghiện ma tuý và nhiễm HIV, T. bỏ mặc hai đứa con ở nhà cho người chồng bệnh tật và bỏ nhà đi. Hàng xóm truyền tai nhau là H. bị AIDS sắp chết.

Đó là một trong rất nhiều câu chuyện đau lòng mà chúng tôi chứng kiến hoặc nghe được. Chuyện nghiện ma tuý, nhiễm HIV/AIDS ở các bản vùng sâu, vùng xa không chỉ làm đau lòng những người thân mà còn gây hoang mang đối với cả cộng đồng dân cư nơi có người chết vì AIDS.

Cần cộng đồng chung tay

Tỉnh ta được coi là một trong những địa bàn trung chuyển ma tuý từ Lào về Điện Biên – Lai Châu – Lào Cai – Trung Quốc hoặc về các tỉnh miền xuôi. Mặc dù các cấp, ngành, chính quyền địa phương đã quyết liệt vào cuộc với nhiều quyết sách cứng rắn, nhưng đến nay trên địa bàn tỉnh ta vẫn còn 3.017 người nghiện các chất ma tuý.

Ông Phạm Bá Thiêm – Điều phối viên Ban QLDA Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh cho biết: “Dự án phòng, chống HIV/AIDS chính thức được triển khai tại Lai Châu từ tháng 1/2006 với các nội dung như: truyền thông giáo dục thay đổi hành vi, can thiệp thay đổi tác hại dự phòng lây nhiễm HIV; giám sát, theo dõi và đánh giá tình trạng lây nhiễm HIV; đào tạo, nâng cao năng lực tập huấn cho cán bộ làm công tác phòng, chống HIV thôn bản. Do địa bàn tỉnh rộng, nhưng dự án chỉ mới được triển khai can thiệp tại 23/75 xã, phường có người nhiễm HIV và toàn tỉnh mới chỉ có 48 đồng đẳng viên, cộng tác viên thôn bản”.

Trong khi một bộ phận nhân dân chưa nhận thức đầy đủ về con đường lây truyền, kỳ thị, không thiện cảm với những người nhiễm HIV/AIDS càng làm người có HIV giấu bệnh và làm gia tăng tỷ lệ lây lan. Theo ông Thiêm cho biết thêm, qua số liệu điều tra, giám sát, xét nghiệm HIV vừa qua tại 23 xã vùng dự án, hiện nay toàn tỉnh còn khoảng 50% số người nhiễm HIV so với con số đang kiểm soát. Vì vậy, để kiểm soát được người nhiễm, kìm hãm tình trạng lây lan HIV/AIDS như hiện nay, rất cần sự thay đổi nhận thức của cả cộng đồng với người nhiễm HIV/AIDS.