Ông San (thứ hai từ trái sang) giáo dục con cháu trong dòng họ.

Chúng tôi đến thăm gia đình ông San khi ông đang cần mẫn nghiên cứu tài liệu, chuẩn bị cho việc triển khai xây dựng mô hình “Dòng họ tự quản về an ninh trật tự” trong buổi họp họ sắp tới. Dáng người khỏe mạnh, tác phong nhanh nhẹn, dù năm nay ông đã bước sang tuổi 76. Trong câu chuyện với ông, chúng tôi được biết, ông từng giữ cương vị Bí thư Huyện đoàn Mường Tè. Nghỉ hưu về với bà con trong bản, bằng kinh nghiệm của mình, ông tích cực kiến nghị, đề xuất với cấp ủy, chính quyền địa phương nhiều giải pháp xây dựng kế hoạch sát với thực tế, tạo điều kiện để người dân phát triển kinh tế. Năm 2010, ông được tín nhiệm bầu giữ chức trưởng dòng họ Chang. Ông San chia sẻ: “Được dòng họ tin tưởng giao trách nhiệm, mình phải gương mẫu, đi đầu trong mọi lĩnh vực để anh em trong họ tin tưởng và làm theo”.

Không chỉ chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, ông còn tích cực phối hợp với các tổ chức, đoàn thể của bản, xã vận động con, cháu dòng họ Chang, Nhân dân trong bản, xã xây dựng nếp sống mới; giữ gìn thuần phong mỹ tục, bảo tồn, phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc Cống, bài trừ các hủ tục, mê tín; đẩy lùi nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, thực hiện kế hoạch hóa gia đình. Ông luôn tâm niệm: “Muốn có cuộc sống đổi thay không chỉ dừng lại ở việc xóa bỏ hủ tục mà còn phải tích cực tham gia lao động sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để xây dựng kinh tế”. Mặc dù tuổi đã cao, nhưng ông vẫn tích cực cùng con, cháu phát triển chăn nuôi, trồng trọt, thu nhập trung bình 100 triệu đồng/năm. Ông sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, giúp đỡ các hộ gia đình trong dòng họ, bản phát triển kinh tế.

Hiện, dòng họ Chang ở xã Nậm Khao có 28 hộ (82 nhân khẩu) sinh sống tập trung ở bản Nậm Khao. 100% số hộ trong dòng họ có cuộc sống khá, con em được đến lớp theo đúng độ tuổi, không có tình trạng tảo hôn, 20/28 hộ đạt gia đình văn hóa. Năm 2017, dòng họ Chang được chính quyền địa phương lựa chọn xây dựng thí điểm mô hình “Dòng họ tự quản về an ninh trật tự”.

Với uy tín và sự đóng góp của bản thân, hàng năm ông được cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các cấp khen thưởng. Năm 2016, ông vinh dự được nhận Bằng khen của UBND tỉnh vì có thành tích xuất sắc, tiêu biểu trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” nhân dịp tổng kết 15 năm thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” giai đoạn 2000 - 2015. 

Đánh giá về dòng họ Chang, Chủ tịch UBND xã Nậm Khao - Lý Văn Hiếu nhận định: “Đây là dòng họ tiêu biểu, từ nếp sống đến phát triển kinh tế. Chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, được chính quyền địa phương lựa chọn thí điểm xây dựng mô hình dòng họ bình yên, góp phần tích cực vào phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc” trên địa bàn”.