Yamaha là hãng xe tạo ra nhiều trào lưu cho thị trường xe máy Việt Nam. Từ sự ra đời của Nouvo năm 2002 hình thành phân khúc xe ga thể thao, đến Exciter năm 2005 đón đầu xu thế xe số thể thao. Nhưng quy luật thị trường là như vậy, sau một khoảng thời gian các dòng xe đã định hình rõ ràng với khách hàng, các hãng xe lần lượt tung mẫu xe đối đầu hòng chiếm lĩnh thị phần.

Nếu Nouvo có 5 năm ung dung cho tới khi Honda tung Airblade năm 2007 thì Exciter lại có khoảng thời gian "một mình một ngựa" lâu hơn, tới 8 năm khi mới đây Suzuki quyết tâm gây dựng lại hình ảnh khi hết Axelo 125 rồi đến Raider 150 chuẩn bị ra đời. Axelo là cái tên mới tinh nên có thể chưa gây nguy hiểm, nhưng Raider với truyền thống cả chục năm trước chắc chắn sẽ đe dọa ngôi vương của Yamaha Exciter.

Yamaha Exciter độ phong cách Aprilia tại Sài Gòn. Ảnh: Hoài Thu.

Ngược dòng thời gian để thấy những bước đi của Exciter. Năm 2005, mẫu xe số thể thao ra đời đánh trúng tâm lý của giới trẻ ngày ấy. Với hai phiên bản Standard và RC, Exciter trở thành biểu tượng của xe số trên 125 phân khối. Xe sở hữu thiết kế thể thao, mạnh mẽ với cảm hứng lưỡi dao xuyên suốt các thế hệ, động cơ 4 thì 135 phân khối làm mát bằng dung dịch cùng những công nghệ tiên phong đồng loạt đốn tim giới trẻ ngày ấy.

Ý niệm mà Yamaha đã xây dựng và phổ biến tới khách hàng trẻ là muốn thể hiện cá tính, sự hiện đại, khỏe khoắn thì phải đi Exciter 135 phân khối. Đó cũng chính là lý do mà Suzuki Axelo ra đời lập tức bị so sánh "yết ớt" vì chỉ có động cơ 125 phân khối.

Qua thời gian, đến năm 2007 khi Exciter đã thực sự ăn sâu vào suy nghĩ của người tiêu dùng Việt, Yamaha lần lượt tối đa hóa doanh số bằng cách thêm nhiều phiên bản cũng như cải tiến thiết kế, tem xe. Từ khi Exciter GP ra đời mang cảm hứng chiếc M1 nổi tiếng trên đường đua MotoGP, giới trẻ lại càng phấn khích và háo hức mong sở hữu riêng cho mình một chiếc Exciter. 

Yamaha không tung ngay phiên bản côn tay từ 2005 mà đợi tới 2009. Nếu 4 năm  trước đó phiên bản côn tay tung ra ngay có lẽ Exciter đã không chiếm lĩnh được lượng khách hàng lớn như hiện nay, vì thời đó đi xe côn tay vẫn được ấn định dành cho người thích chơi xe hơn là những phiên bản thương mại. Kể từ 2009, Exciter ngày càng "nóng", điển hình là giai đoạn làm giá năm 2011, tại một số tỉnh thành khách hàng phải trả cao hơn 20 triệu đồng so với mức giá đề nghị của nhà sản xuất để sở hữu xe.

Nhưng cũng chính vì không có đối thủ mà các phiên bản ra đời sau dường như không có nhiều sự đột phá. Exciter 2013 chỉ thay đổi tem xe, màu sắc so với trước đó. Người tiêu dùng đang thấy "cơn gió lạ" ngày càng nhạt dần với thiết kế không thay đổi, động cơ 135 phân khối không còn ở đỉnh cao xe số khi các xe 150 phân khối nhập khẩu dần phổ biến.

Exciter độ cá tính của sinh viên Hà Nam. Ảnh: Minh Thắng.

Đến lúc Suzuki giới thiệu Axelo 125 vào cuối năm ngoái, ngôi vương của Exciter đã thực sự lung lay bởi truyền thống những mẫu xe côn tay "hung thần đường phố" đã gắn liền với Suzuki như RGV hay FX từ gần 15 năm trước. Mới đây nhất, hãng xe này còn xác nhận sẽ lắp ráp Raider 150 tại Việt Nam, chiếc underbone thể thao mà thanh niên nào cũng ao ước sở hữu. 

Cùng với xe lắp ráp trong nước, những chiếc môtô hạng nhỏ 150 phân khối mức giá xoay quanh 100 triệu cũng không còn quá khó khăn để sở hữu với nhiều người. Honda CBR150R, Yamaha FZ16, R15 là những cái tên đáng chú ý.

Khoảng thời gian 8 năm để Exciter đi qua hai giai đoạn đầu của vòng đời sản phẩm là gia nhập thị trường và phát triển. Hai giai đoạn còn lại là bão hòa và suy tàn. Exciter vẫn chưa bước vào thời kỳ bão hòa nhưng nếu tiếp tục ngủ quên trên chiến thắng, không có sự đột phá mạnh mẽ về kiểu dáng và động cơ thì việc "con cưng" nhà Yamaha trở thành cựu vương chỉ là một sớm một chiều.