Nhiều năm trở lại đây, từ vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa đến thành phố, thị trấn, đâu đâu chúng tôi cũng gặp hình ảnh Nhân dân hội họp, sinh hoạt, giao lưu văn hóa - văn nghệ, chơi thể thao ở nhà văn hóa bản/khu dân cư. Thực tế cho thấy, nhà văn hóa trở thành nơi sinh hoạt cộng đồng gắn bó, đoàn kết của người dân; nơi lưu giữ và truyền dạy những nét đẹp, bản sắc văn hóa dân tộc từ đời này sang đời khác. Nhân dân các dân tộc trên địa bàn các xã, bản, tổ dân phố tích cực hiến đất, góp công, góp tiền xây dựng, bảo vệ nhà văn hóa bản. Và nhà văn hóa là một trong những tiêu chí đánh giá của chương trình xây dựng nông thôn mới.

Nhân dân bản Sin Suối Hồ (xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ) vệ sinh nhà văn hóa bản.

Anh Vàng A Chỉnh - Trưởng bản Sin Suối Hồ (xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ) phấn khởi: Nhà văn hóa bản được xây dựng từ năm 2014, khi đó Nhà nước hỗ trợ tiền để xây dựng. Nhân dân trong bản hiến 200m2 đất, góp 300 công san đất và 50 triệu đồng tiền mặt. Từ khi có nhà văn hóa bản, mọi cuộc họp bản, hội nghị, giao lưu văn nghệ, tổ chức Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân đều tổ chức ở đây, với đầy đủ tiện nghi như: loa đài, đèn chiếu sáng. Bà con trong bản ai cũng vui. Năm trước, bản chúng tôi đóng góp quỹ mua sơn, nhờ thầy cô giáo vẽ tranh trên tường nhà văn hóa bản; trang trí thêm những đồ dùng sinh hoạt, đạo cụ múa của đội văn nghệ; mua máy phát điện phòng khi tổ chức hội họp bị mất điện. Hàng tuần, luân phiên các hộ dọn dẹp vệ sinh nhà văn hóa một lần.

Để hệ thống TCVH phát huy được vai trò trong đời sống xã hội, tỉnh ta ban hành các văn bản; triển khai thực hiện việc quy hoạch và bố trí quỹ đất sử dụng cho nhà văn hóa các cấp đến năm 2020. Từ nguồn kinh phí trên 200 tỷ đồng, các cấp, các ngành trong tỉnh quan tâm đầu tư, hỗ trợ kinh phí xây dựng, tổ chức hoạt động hệ thống thiết chế cấp tỉnh, huyện và các công trình văn hóa, thể thao cấp xã, bản; cấp các trang thiết bị cho nhà văn hóa xã, bản gắn với công tác vận động, xã hội hóa.

Đồng chí Hoàng Thị Liễu - Giám đốc Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông huyện Than Uyên cho biết: Giai đoạn 2016 - 2020, huyện xây dựng mới 65 nhà văn hóa bản, khu phố với kinh phí đầu tư từ 150-200 triệu đồng/nhà. Hiện tại, toàn huyện có 125/131 bản, tổ dân phố có nhà văn hóa. Các nhà văn hóa được trang bị: bàn, ghế, tăng âm, loa đài. Các khu thể thao thường gắn liền với khuôn viên nhà văn hóa được giao cho trưởng bản, tổ dân phố quản lý. Nhìn chung, các nhà văn hóa, khu thể thao đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cho Nhân dân, phục vụ tốt nhiệm vụ tuyên truyền các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Tính đến hết ngày 30/6/2021, toàn tỉnh có 96/106 xã, phường, thị trấn có nhà văn hóa; 740/956 bản, khu phố có nhà văn hóa với tổng số 895 nhà (trong đó có 693 nhà văn hóa được cấp trang thiết bị); 1 Trung trâm Văn hóa Nghệ thuật; 1 Trung tâm Hoạt động thanh thiếu nhi, 1 Rạp chiếu phim, 1 Bảo tàng tỉnh.

Song song với đó, tỉnh cũng chú trọng đến công tác quy hoạch, đào tạo bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực chuyên ngành văn hóa, thể thao, đảm bảo nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống TCVH, thể thao trên địa bàn. Hàng năm, cử cán bộ văn hóa, thể thao cấp tỉnh, huyện tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ do Trung ương tổ chức; hiện toàn tỉnh có 445 cán bộ quản lý và nghiệp vụ các cấp. Từ năm 2013 đến nay, tỉnh đã đào tạo, bồi dưỡng được gần 4 nghìn lượt người; tổ chức 11 lớp tập huấn nghiệp vụ thể thao và 4 lớp tập huấn nghiệp vụ quản lý nhà văn hóa cho 700 lượt cán bộ văn hóa cấp xã và cán bộ quản lý nhà văn hóa cấp xã, thôn, bản.

Được biết, thực hiện công tác quản lý nhà nước về TCVH, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch chủ động ban hành hướng dẫn quy chế tổ chức hoạt động mẫu đối với Trung tâm Văn hóa - Thể thao cấp xã, nhà văn hóa - khu thể thao cấp bản. Chỉ đạo, hướng dẫn cơ sở đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia xây dựng, bảo vệ hệ thống TCVH, thể thao; thường xuyên đổi mới nội dung, phương thức hoạt động văn hóa, thể thao gắn với nhu cầu của người dân; tổ chức các hoạt động văn hoá, thể thao, vui chơi giải trí phù hợp với đặc điểm văn hóa dân tộc; phát triển hệ thống các câu lạc bộ văn hóa, thể thao cơ sở. Đến nay, trên địa bàn tỉnh thành lập và duy trì 928 đội văn nghệ quần chúng; 425 câu lạc bộ gia đình phát triển bền vững; 345 câu lạc bộ và điểm tập luyện thể dục thể thao; thu hút 127.308 người tham gia luyện tập thể thao thường xuyên.

Từ sự nỗ lực của các cấp, các ngành và Nhân dân trong tỉnh, hệ thống TCVH trên địa bàn từng bước được hoàn thiện và nâng cao chất lượng. Nhờ vậy, việc tuyên truyền, thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương trở nên dễ dàng và thuận lợi hơn; góp phần nâng cao đời sống tinh thần của Nhân dân. Qua đó, thúc đẩy nền kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh ngày càng phát triển. Đến thời điểm này, toàn tỉnh có 924 bản, khu phố đăng ký danh hiệu bản/khu phố văn hóa; 92.768/101.537 hộ đăng ký danh hiệu “gia đình văn hóa”.