Các khoản thu tăng so với cùng kỳ năm trước có 2 nguồn từ khu vực doanh nghiệp nhà nước (DNNN) trung ương đạt 130,9 tỷ đồng (bằng 104,51% so với cùng kỳ) gồm thu từ Thủy điện Huội Quảng - Bản Chát: 53,2 tỷ đồng và Thủy điện Sơn La - Lai Châu: 68,4 tỷ đồng. Thu từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài bằng 126,41% so với cùng kỳ song tổng nguồn thu chỉ 5 tỷ đồng. Một số khoản thu tăng song không đáng kể như: Lệ phí trước bạ, phí, lệ phí, tiền thuê đất…
Những tháng đầu năm nay nhiều khoản thu giảm so với cùng kỳ, trong đó thu từ khu vực DNNN địa phương chỉ đạt 1,2 tỷ đồng, bằng 50,33% so với cùng kỳ (thu chủ yếu từ Công ty Cổ phần Môi trường đô thị tỉnh Lai Châu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Trung tâm Quan trắc tài nguyên và môi trường). Thu từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh giảm được xác định là do quý I/2023, Tập đoàn Điện lực Việt Nam vẫn chưa thanh toán tiền điện cho các đơn vị thủy điện có công suất trên 30Mw dẫn đến các đơn vị khó khăn về tài chính nên chưa kịp thời nộp tiền thuế nợ vào NSNN.

Một số doanh nghiệp đầu tư lớn vào xây dựng, sản xuất thủy điện đã có doanh thu và phát sinh thuế phải nộp, nhưng chưa nộp kịp thời tiền thuế vào NSNN do các khoản nợ đến hạn phải trả, ngân hàng thực hiện thu hồi gốc và lãi. Cùng với việc tiếp tục đầu tư xây dựng các công trình thủy điện mới dẫn đến tình hình tài chính khó khăn, nên chưa nộp kịp thời tiền thuế vào NSNN. Một số doanh nghiệp có số khấu trừ lớn nên không phát sinh số thuế phải nộp. Các khoản thu từ doanh nghiệp nhà nước ở địa phương, thuế thu nhập cá nhân, thuế bảo vệ môi trường, thu tiền sử dụng đất, hoạt động xổ số kiến thiết, cấp quyền khai thác khoáng sản cũng giảm so với cùng kỳ.

Năm 2023, huyện Tân Uyên xác định nguồn thu ngân sách từ đấu giá đất, nhưng việc tổ chức đấu giá đang gặp khó khăn. Trong ảnh: Các cá nhân tham gia hoàn thiện thủ tục đấu giá đất năm 2022 tại huyện Tân Uyên.

Tại huyện Tân Uyên, đây là nơi có tiềm năng thủy điện và là nguồn thu chiếm tỷ lệ lớn trong tổng nguồn ngân sách của địa phương hàng năm. Trao đổi với đồng chí Phạm Văn Huân – Trưởng Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện, được biết, đến ngày 5/5, nguồn thu của huyện cũng chỉ đạt 16,9% so với kế hoạch tỉnh giao, trong đó thu từ khu vực ngoài quốc doanh đạt 16,3%. Dù nguồn thu từ thủy điện chưa đến hạn nộp song với tình hình nắng nóng kéo dài, khô hạn như năm nay, chắc chắn nguồn thu này sẽ giảm đáng kể. Đối với nguồn thu từ đấu giá quyền sử dụng đất, sau khi thông báo kế hoạch đấu giá nhưng nhu cầu đấu giá không lớn, huyện đã gia hạn, kéo dài thêm thời gian tổ chức đấu giá đất.
Để phấn đấu thực hiện cao nhất dự toán được HĐND tỉnh giao, đảm bảo cân đối thu, chi ngân sách địa phương, tại cuộc họp UBND tỉnh thường kỳ tháng 4 vừa qua, các cơ quan, đơn vị, địa phương thống nhất thực hiện đồng bộ các giải pháp. Trong đó, trước tiên cần hoàn thiện các thủ tục đầu tư, phê duyệt dự án để phân bổ chi tiết các nguồn kinh phí chưa phân khai chi tiết năm 2023 (vốn đầu tư, vốn sự nghiệp...) và kinh phí bổ sung cho các nhiệm vụ cấp bách theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền. Triệt để tiết kiệm chi thường xuyên; rà soát, sắp xếp các nhiệm vụ chi chưa thực sự cấp thiết… Các cơ quan liên quan tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, thúc đẩy đầu tư sản xuất kinh doanh, phấn đấu đạt mục tiêu về tăng trưởng kinh tế và hoàn thành dự toán thu NSNN năm 2023. Giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc và các kiến nghị của người dân, doanh nghiệp; tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nhất là các lĩnh vực: đất đai, đăng ký kinh doanh, thành lập doanh nghiệp... tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, tổ chức kinh tế yên tâm đầu tư, ổn định và phát triển sản xuất kinh doanh, đóng góp nguồn thu cho NSNN.
Đối với Cục Thuế tỉnh, kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh các giải pháp chủ yếu về thu ngân sách ở địa phương đảm bảo quản lý chặt chẽ các nguồn thu, tiếp tục triển khai các giải pháp thu đúng, thu đủ, thu kịp thời; quan tâm triển khai các nguồn thu từ lĩnh vực thương mại điện tử nền tảng số; tổng hợp số giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước của năm 2022 đối với các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Theo dõi chặt chẽ tiến độ thu ngân sách, đánh giá, phân tích cụ thể từng địa bàn, khu vực thu, sắc thuế để có phương án chỉ đạo, điều hành. Tiếp tục phối hợp các cấp, ngành tăng cường công tác quản lý thu, chống thất thu. Đảm bảo thu đúng, đủ, kịp thời các khoản thuế, phí, lệ phí và thu khác vào NSNN.

Tăng cường khai thác các nguồn thu còn dư địa để bù đắp các khoản giảm thu do thay đổi về chính sách như: giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn. Bám sát các chính sách thuế như: miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất, tiền sử dụng đất theo văn bản của trung ương để kịp thời triển khai, thực hiện; đồng thời đánh giá tác động đến số thu NSNN trên địa bàn. Đối với một số sắc thuế thu còn đạt thấp so với dự toán HĐND tỉnh giao như: thu từ doanh nghiệp Nhà nước do trung ương quản lý, khu vực ngoài quốc doanh, thuế bảo vệ môi trường, thu tiền sử dụng đất, thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản… Cục Thuế tỉnh bám sát, đánh giá, phân tích và có giải pháp thu triệt để đảm bảo kế hoạch thu NSNN trong năm 2023.