Nỗ lực của cơ quan chức năng

Đồng chí Trung tá Đỗ Tú Anh - Phó Trưởng Phòng Cảnh sát giao thông - Công an tỉnh chia sẻ, thời gian qua, công tác tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức cho chủ thuyền và người dân luôn được đơn vị chú trọng. Mới đây, Phòng phối hợp với các lực lượng liên ngành (Văn phòng Ban An toàn giao thông (ATGT) tỉnh, Thanh tra Giao thông - Sở Giao thông Vận tải; Ban ATGT huyện Than Uyên) tổ chức tuyên truyền Luật Giao thông đường thủy nội địa cho các chủ phương tiện, người dân sinh sống tại lòng hồ thủy điện và thường xuyên khai thác đường thủy nội địa trên địa bàn huyện Than Uyên. Cùng với đó, Đoàn cũng kiểm tra các hoạt động kinh doanh vận tải hành khách, việc chấp hành các quy định về bảo đảm thiết bị cứu sinh và chở đúng số người quy định; thực hiện công tác phòng chống cháy nổ trên phương tiện... Đồng thời, phát 100 chiếc áo phao cho chủ thuyền và người dân. Qua đó, giúp các chủ phương tiện hiểu và chấp hành nghiêm các quy định về trật tự ATGT đường thủy nội địa; tự trang bị đầy đủ các thiết bị cứu hộ, đảm bảo an toàn cho người và phương tiện tham gia giao thông đường thủy.

Cán bộ, chiến sỹ Phòng Cảnh sát giao thông - Công an tỉnh tuyên truyền Luật Giao thông đường thủy cho chủ thuyền và người dân xã Mường Kim, huyện Than Uyên.

Tìm hiểu chúng tôi được biết, hệ thống tuyến đường thủy trên địa bàn tỉnh Lai Châu chủ yếu trên 3 tuyến sông chính: sông Đà, sông Nậm Na và sông Nậm Mu. Hiện nay, theo quy hoạch tuyến đường thủy trên địa bàn tỉnh dài 315,4km (trong đó tuyến đường thủy nội địa Trung ương (được Bộ giao thông Vận tải công bố luồng tuyến là 181km; đường thủy nội địa địa phương là 134,4km).

Cụ thể, trên hồ thủy điện Sơn La tuyến đường thủy trên địa bàn tỉnh dài khoảng 90km, ngoài ra trên lòng hồ còn có các tuyến nhánh do địa phương quản lý gồm: tuyến từ Mường Lay - Điện Biên đến Chăn Nưa - Sìn Hồ dài khoảng 15km, tuyến từ Nậm Mạ đi Nậm Tăm - huyện Sìn Hồ dài khoảng 17km. Vùng hồ thủy điện Lai Châu có tổng chiều dài 91km (trong đó đoạn từ đập thủy điện Lai Châu đến Pắc Ma dài 85km, đoạn nhánh từ Pô Lếch đến thị trấn Mường Tè dài 6km). Vùng hồ thủy điện Bản Chát hình thành tổng luồng tuyến khoảng 72,4km. Vùng hồ thủy điện Huổi Quảng, hình thành tuyến đường thủy dài khoảng 30km.

Nhằm đảm bảo trật tự ATGT đường thủy trên địa bàn tỉnh, lực lượng Cảnh sát giao thông đã tăng cường công tác nắm tình hình tuyến, địa bàn để từ đó tham mưu cho các cấp, ngành đề ra các giải pháp bảo đảm trật tự ATGT – trật tự an toàn xã hội phù hợp với từng tuyến, địa bàn khác nhau. Theo đó, ngay từ đầu năm, lực lượng cảnh sát giao thông đã phối hợp với các lực lượng chức năng, chính quyền địa phương tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Luật ATGT thủy nội địa, từng bước xây dựng phong trào “Văn hóa giao thông với bình yên sông nước” đến các chủ phương tiện và Nhân dân.

Tổ chức cho 100% chủ phương tiện ký cam kết chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về giao thông đường thủy. Đồng thời, tiến hành công tác tuần tra kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định pháp luật đối với phương tiện, thuyền viên, người lái phương tiện, cảng, bến thủy nội địa theo thẩm quyền. Thường xuyên phối hợp với các lực lượng chức năng thực hiện các kế hoạch chuyên đề trong công tác bảo đảm trật tự ATGT đường thủy nội địa. Nhờ đó, trong 3 năm liên tục (2019, 2020, 2021) trên địa bàn tỉnh không xảy ra vụ tai nạn giao thông đường thủy.

Trong công tác tuần tra kiểm soát trên các tuyến sông được chú trọng, từ năm 2021 đến nay, lực lượng Cảnh sát giao thông đường thủy đã phát hiện 16 trường hợp vi phạm về trật tự ATGT đường thủy. Ra quyết định xử phạt 7.200.000 đồng. Các lỗi vi phạm chủ yếu là không có đăng ký phương tiện, không có giấy chứng nhận khả năng chuyên môn theo quy định. Kẻ, vẽ, sơn, gắn số đăng ký phương tiện không đúng quy định. Khai thác, sử dụng phương tiện thô sơ có trọng tải toàn phần dưới 1 tấn hoặc sức chở dưới 5 người không đảm bảo điều kiện, vi phạm quy định về thiết bị, dụng cụ an toàn của phương tiện như không trang bị đủ áo phao hoặc dụng cụ nổi cứu sinh, dụng cụ cứu đắm, phòng cháy, chữa cháy, dụng cụ neo đậu...

 … vẫn còn bất cập

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, với đặc thù các tuyến đường thủy trên địa bàn tỉnh đều là các hồ thủy điện, bị chia cắt bởi các đập thủy điện. Do đó hoạt động giao thông vận tải cũng bị chia cắt, các phương tiện đường thủy hoạt động chỉ trong khu vực hồ thủy điện, không kết nối được với các vùng, các địa phương khác. Đặc biệt khi các hồ thủy điện xả nước, mực nước các lòng hồ xuống thấp các phương tiện hoạt động gặp nhiều khó khăn. Các bến bãi trên địa bàn tỉnh chủ yếu là các bến dân sinh tự phát chưa được đăng ký quản lý theo quy định việc kết nối giữa các tuyến đường thủy với đường bộ và giữa các tuyến đường thủy với nhau nên còn gặp nhiều khó khăn trong hoạt động. Do đó hoạt động giao thông vận tải đường thủy vẫn chủ yếu phục vụ nhu cầu dân sinh, đánh bắt thủy sản.

Các tuyến đường thủy trên địa bàn tỉnh tập trung chủ yếu ở các địa bàn xa xôi hẻo lánh tuyến dài (tuyến lòng hồ Thủy điện Sơn La dài 90km, tuyến thủy điện Lai Châu dài 85km...); đặc biệt tuyến lòng hồ thủy điện Sơn La mực nước lên xuống theo mùa, không ổn định gây khó khăn cho việc tổ chức tuần tra kiểm soát, bảo đảm trật tự ATGT trên tuyến.

Việc mở bến bãi thủy nội địa, bến khách nhỏ lẻ ngang sông cũng gặp nhiều khó khăn, do các bến dạng này phần lớn nằm trên trục đường liên xã, xa đường giao thông nông thôn, hình thành tự phát. Sự phân bố mang tính tùy tiện, mọi hoạt động không có sự quản lý của các cơ quan chuyên ngành cũng như của chính quyền địa phương. Các bến khách nhỏ lẻ có mật độ dầy, nhiều vị trí bất hợp lý gây cản trở cho vận tải thủy nội địa và là một trong những nguy cơ tiềm ẩn tai nạn giao thông đường thủy nội địa.

... ra quân kiểm tra các điều kiện bảo đảm an toàn đối với thuyền chở khách.

Người tham gia giao thông đường thủy chủ yếu là người lao động, dân tộc thiểu số, trình độ dân trí thấp, đời sống khó khăn, sử dụng phương tiện giao thông đường thủy theo dạng mưu sinh, tự phát, cha truyền con nối... ít có điều kiện tiếp cận với các phương tiện thông tin đại chúng.

Bên cạnh đó, sự phối hợp của chính quyền địa phương với cơ quan quản lý chuyên ngành đường thủy nội địa trong việc cấp phép, quản lý an toàn giao thông đường thủy đối với hoạt động của bến thủy nội địa, bến khách ngang sông... chưa được đồng bộ. Công tác tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm của lực lượng CSGT đường thuỷ trong thời gian gần đây dù đã được tăng cường ngày một nâng cao nhưng chưa phát huy hiệu quả như mong muốn, biên chế cán bộ, chiến sỹ tham gia công tác TTKS, trang thiết bị, bến bãi chưa đáp ứng được tình hình thực tiễn yêu cầu công tác.

Thanh tra Sở Giao thông vận tải chưa có Đội thanh tra đường thủy nội địa, vì vậy rất hạn chế trong công tác phối hợp và hiệu quả công tác bảo đảm trật tự ATGT đường thủy nội địa trên địa bàn tỉnh. Việc đăng ký, đăng kiểm phương tiện, việc đào tạo, cấp bằng, chứng chỉ chuyên môn còn gặp nhiều khó khăn vướng mắc. Ý thức chấp hành của một bộ phận người dân còn hạn chế, một số văn bản pháp luật chưa kịp thời đến tay người dân do bà con ở khu vực hẻo lánh.

Việc tạm giữ và quản lý phương tiện đường thủy sau khi lực lượng chức năng phát hiện vi phạm rất phức tạp vì chưa có nơi neo đậu thuyền, điểm trông giữ, bảo quản khi tạm giữ phương tiện đường thủy vi phạm. Trong khi đó, do tuyến là lòng hồ thủy điện khi thủy điện xả lũ mực nước xuống rất thấp khó xác định được bến neo đậu phương tiện nên rất khó khăn trong công tác cưỡng chế của lực lượng chức năng. Lực lượng tuần tra kiểm soát mỏng, phương tiện, trang thiết bị, kinh phí chưa đáp ứng được nhu cầu phục vụ cho công tác tuần tra kiểm soát đường thủy trên địa bàn tỉnh hiện nay.

Giải pháp

Để khắc phục những khó khăn bất cập trên, thời gian tới, lực lượng cảnh sát giao thông đường thủy sẽ tham mưu mở rộng các hình thức, điều kiện cấp chứng chỉ chuyên môn, bằng lái theo hướng đơn giản hơn, phù hợp cho các đối tượng trực tiếp điều khiển phương tiện giao thông đường thủy nội địa. Đặc biệt, đối với Nhân dân vùng sâu, vùng xa, chỉ điều khiển các phương tiện nhỏ và hoạt động trên một vùng sông nước đặc thù nhất định. 

Đồng thời, phối hợp với thanh tra giao thông tăng cường phối hợp kiểm tra, xử lý vi phạm đối với các phương tiện vận chuyển hàng hoá, vật liệu xây dựng quá tải trên các tuyến sông; kiểm soát chặt chẽ hoạt động vận tải khách tại các bến đò, bến khách ngang sông của tỉnh. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền văn hoá giao thông đường thủy nội địa, trên các phương tiện thông tin đại chúng và tuyên truyền trực tiếp đến người tham gia giao thông.  

Lực lượng Cảnh sát giao thông đường thủy nội địa cũng mong muốn các cấp, ngành và toàn dân cùng chung tay bảo đảm trật tự ATGT nói chung và ATGT trên tuyến đường thủy nói riêng. Sớm được trang cấp đầy đủ phương tiện đường thủy đặc thù, các trang thiết bị cần thiết bảo đảm phục vụ tốt công tác tuần tra kiểm soát, để các lực lượng chức năng có thể thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Cùng với sự nỗ lực, vượt qua khó khăn chung của các chiến sỹ cảnh sát giao thông đường thủy, mong rằng các phương tiện khi lưu thông trên sông sẽ chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, giữ vững ổn định trật tự giao thông đường thủy nội địa, chung tay vì cuộc sống bình yên sông nước.