Bí thư Chi bộ Tòng Văn Đanh đón chúng tôi ở ngõ bản bằng nụ cười thật ấm áp. Sau cái bắt tay thật chặt, anh dẫn chúng tôi đi thăm tuyến đường giao thông nội bản đang trong quá trình san nền còn nguyên màu đất mới. Anh Đanh nói bằng giọng tràn đầy hy vọng: Đây là công trình được đầu tư từ chương trình mục tiêu quốc gia. Năm ngoái xã đã đổ bê-tông cho bản được đoạn đường chừng 700m, năm nay sẽ cố gắng hoàn thành 1,3km nữa là xong tuyến đường nội bản, tạo điều kiện cho người dân đi lại dễ dàng hơn. Bản có 128 hộ với 99% là dân tộc Thái, bà con đồng tình ủng hộ cao, đồng ý hiến đất mở rộng nền đường. Bởi làm đường cũng là để phục vụ cho dân đi lại, sinh hoạt, chuyên chở nông sản. Đây là công trình Nhà nước và nhân dân cùng làm nên mỗi đoạn đường đều thấm đẫm ý Đảng, lòng dân.
Giữa giờ buổi sáng, chúng tôi bước thong dong trong bản, không gian nhỏ hẹp, vắng người qua lại, anh Đanh bảo, giờ này trẻ nhỏ đến trường, người già nghỉ ngơi, còn những người trong độ tuổi lao động thì ra đồng, lên nương. Nhiều thanh niên trong bản cũng tỏa đi muôn nơi tìm việc làm, chắt chiu góp vốn về xây dựng nhà, đầu tư vào ruộng vườn và kiếm kế sinh nhai. Có đến hơn 100 lao động trong bản đi về các tỉnh miền xuôi làm công nhân hoặc buôn bán, làm việc với mức thu nhập ổn định và có tiền tích lũy gửi về.
Chúng tôi bước dần ra phía cánh đồng thênh thang như lòng chảo giữa 3 mặt là những cánh rừng xanh, còn lại là đường dẫn ra từ bản. Tôi đang phân vân chưa kịp hỏi tại sao có tiếng máy rì rầm từ cánh đồng vọng lại thì anh Hoàng Văn Dương - Trưởng Ban Công tác Mặt trận bản phân trần: Đơn vị doanh nghiệp đang liên kết với người dân trồng cây dưa nếp, hôm nay đưa máy cày vào để hỗ trợ bà con làm đất trồng. Bản có 80ha lúa 2 vụ và 37ha lúa 1 vụ, mọi năm sản xuất xong 2 vụ là bà con bỏ đất không. Nhưng năm nay, thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao giá trị kinh tế trên một đơn vị diện tích, nên vụ đông này, xã phối hợp với Công ty TNHH Trọng Nghĩa (thị trấn Tân Uyên) vận động bà con trồng 2ha dưa nếp và cam kết bao tiêu sản phẩm. Lần đầu tiên trồng vụ 3, nhiều hộ còn đắn đo, chưa mạnh dạn trồng nhưng được chính quyền, đoàn thể xã vận động nên các hộ thuận tình theo.

Bà con khẩn trương sản xuất vụ đông trên cánh đồng bản Nà Ún.

Dưới chân ruộng, chị Lò Thị Pỏm đang nhanh tay rắc vôi bột trắng xóa mặt ruộng, chị nói vọng lên như muốn át đi tiếng máy: Gia đình tôi đang làm đất trồng 1.200m2 dưa nếp theo vận động của xã và doanh nghiệp. Đây là năm đầu tiên trồng cây vụ đông nên tôi cũng chưa biết kết quả ra sao. Được đơn vị doanh nghiệp đến tận ruộng hướng dẫn cách bón phân, rắc vôi và cách làm đất đảm bảo kỹ thuật, tôi cũng yên tâm. Chị Pỏm yên tâm là có lý, bởi nhìn cách mà anh Lê Văn Phượng - Giám đốc Công ty TNHH Trọng Nghĩa tận tay hướng dẫn bà con cách bón phân, đánh luống giúp tôi hiểu sự tận tâm của doanh nghiệp này. Hiện nay, công ty đang vận động người dân trên địa bàn xã nâng cao hệ số sử sụng đất, canh tác thêm vụ 3 bằng việc trồng giống dưa nếp, mở rộng quy mô diện tích để sản xuất ra sản phẩm đủ cho chuyến hàng xuất về xuôi, do đó rất tha thiết mong bà con hợp tác. Cái “bắt tay” giữa nông dân và doanh nghiệp sẽ có lợi cho rất nhiều bên, trong đó xã Pắc Ta, bản Nà Ún giải quyết được vấn đề việc làm và thu nhập cho người dân.
Ngoài đất ruộng, Nà Ún còn có 58ha chè đang cho thu hoạch và đàn gia súc với trên 200 con phục vụ sức cày kéo. Bản còn có trên 300ha rừng tái sinh mỗi năm dân bản được hưởng nửa tỷ đồng từ tiền dịch vụ môi trường rừng. Chẳng thế, bà con rất có ý thức giữ rừng, không ai chặt phá, đốt nương làm ảnh hưởng đến cây rừng. Nà Ún còn sở hữu mó nước khoáng nóng – “mỏ vàng” từ lòng đất ban cho. Nơi đây mỗi năm đón hàng trăm lượt khách đến thư giãn, thưởng thức, mang lại nguồn thu cho dân bản.
Khi nhắc đến các hoạt động văn hóa tinh thần, chúng tôi còn được các đồng chí lãnh đạo bản cho biết, bản có 2 đội văn nghệ (người cao tuổi và phụ nữ trung niên). Những tiết mục múa xòe, hát đàn tính vẫn vang lên trong mỗi mùa lễ tết, hội bản hay đám cưới, tiệc vui. Các trò chơi tó má lẹ, ném còn, đánh trống, xòe chiêng vẫn diễn ra sôi nổi khắp bản. Ở Nà Ún không có tệ nạn xã hội - đó cũng là lý do bản có tới 92% số hộ đạt gia đình văn hóa.
Rời bản khi trời đã xế trưa trong những âm thanh đặc trưng của một vùng quê trù phú với những ngôi nhà sàn, nhà xây vững chãi, tôi thấy khấp khởi trong lòng và ước gì có nhiều vùng quê giống như nơi đây, để đời sống người dân bớt đi gian khó.